Thyagaraja Kriti - Hariyanuvaari - Raga Todi

Transliteration–Telugu
Transliteration as per Modified Harvard-Kyoto (HK) Convention
(including Telugu letters – Short e, Short o) -

a A i I u U
R RR lR lRR
e E ai o O au M (H or :)

(e – short E – Long o – short O – Long)

k kh g gh n/G
c ch j jh n/J (jn – as in jnAna)
T Th D Dh N
t th d dh n
p ph b bh m
y r l L v
S sh s h

hariyanuvAri-tODi

In the kRti ‘hariyanuvAri sari’ – rAga tODi (tALa Adi) – SrI tyAgarAja praises bhAgavatas who are engaged in the chanting of names of the Lord hari.

pallavi
¹hari(y)anuvAri sari(y)evvarE

---

caraNam 1
palu vidhamula talapula rOsi
nilavaramagu bhaktiyu jEsi
²malayani ³mata bhEdamu kOsi (hariyanu)

---

caraNam 2
karagucu madilO kAminci hari
caraNamulanu hRdayamun(u)nci
vara ⁴Suka mukha dhanam(a)ni(y)enci (hariyanu)

---

caraNam 3
I sukham(e)rugani jana celimi
vAsuki visamE mari kolimi nija
dAsula sambhAshaNa ⁵balimi (hariyanu)

---

caraNam 4
⁶nI japamuna hRdayamu vEga
rAjillanu jEsina tyAga-
rAja nutuni pErula bAga (hariyanu)

---

Gist

• Who is equal to those who chant ‘hari hari’?
  
  
• Who is equal to those who chant ‘hari hari’ by -
  
  • abhorring different kinds of thoughts,
    
  • having steadfast devotion to the Lord,
    
  • cutting asunder unbending differentiations between sects,
    
  • fervently desiring the Lord, melting in the mind, and
    
  • establishing the feet of Lord hari in the heart?
  
  
  
• Who is equal to those who chant ‘hari hari’ by considering -
  
  • devotion to be the wealth practised by blessed sage Suka and other important persons (OR)
    
  • devotion to be the wealth obtained from the very mouth of blessed sage Suka,
    
  • association with those who do not realise this comfort (of chanting ‘hari hari’) to be nothing but poison of snake vAsuki, and also (like) a furnace, and
    
  • conversation with true devotees to be the real strength?
  
  
  
• Who is equal to those who chant well as ‘hari hari’ - the names of Lord praised by this tyAgarAja who (the Lord) quickly made my heart exult as a result of repetition of His names?

---

Word-by-word Meaning

pallavi
hari-anuvAri sari-evvarE

Who (evvarE) is equal (sari) (sariyevvarE) to those who chant (anuvAri) (literally those who say) ‘hari hari’?

---

caraNam 1
palu vidhamula talapula rOsi
nilavaramagu bhaktiyu jEsi
malayani mata bhEdamu kOsi (hariyanu)

Who is equal to those who chant ‘hari hari’ by -
abhorring (rOsi) different (palu) kinds (vidhamula) of thoughts (talapula),
having steadfast (nilavaramagu) devotion to the Lord (bhaktiyu jEsi), and
cutting asunder (kOsi) unbending (malayani) differentiations (bhEdamu) between sects (mata)?

---

caraNam 2
karagucu madilO kAminci hari
caraNamulanu hRdayamuna-unci
vara Suka mukha dhanamu-ani-enci (hariyanu)

Who is equal to those who chant ‘hari hari’ by –
fervently desiring (kAminci) the Lord, melting (karugucu) in the mind (madilO),
establishing (unci) the feet (caraNamulanu) of Lord hari in the heart (hRdayamuna) (hRdayamununci), and
considering (enci) devotion to be (ani) the wealth (dhanamu) (dhanamaniyenci) practised by blessed (vara) sage Suka and other important persons (mukha)? (OR)
considering (enci) devotion to be (ani) the wealth (dhanamu) (dhanamaniyenci) obtained from the very mouth (mukha) of blessed (vara) sage Suka?

---

caraNam 3
I sukhamu-erugani jana celimi
vAsuki visamE mari kolimi nija
dAsula sambhAshaNa balimi (hariyanu)

Who is equal to those who chant ‘hari hari’ by considering –
association (celimi) with those (jana) who do not realise (erugani) this (I) comfort (sukhamu) (sukhamerugani) (of chanting ‘hari hari’) to be nothing but poison (visamE) of snake vAsuki, and also (mari) (like) a furnace (kolimi), and
conversation (sambhAshaNa) with true (nija) devotees (dAsula) to be the real strength (balimi)?

---

caraNam 4
nI japamuna hRdayamu vEga
rAjillanu jEsina tyAga-
rAja nutuni pErula bAga (hariyanu)

Who is equal to those who chant well (bAga) as ‘hari hari’ - the names (pErula) of Lord praised (nutuni) by this tyAgarAja who quickly (vEga) made (jEsina) my heart (hRdayamu) exult (rAjillanu) (literally shine) as a result of repetition of His (nI) (literally Your) names (japamuna)?

---

Notes –
Variations -
1 – hariyanuvAri – hariyanuvAni.

5 – balimi – balimin.

References –
3 – mata – the shaNmata – six modes of worship – vishNu, Siva, Sakti, sUrya, gaNapati, kumAra.

Comments -
2 – malayani – This is how it is given in all the books. In some books, this has been translated as ‘useless’; in other books, as ‘discordant’. However, both meanings are not available in the dictionary. The root word seems to be ‘malagu’ or ‘malugu’ meaning ‘bend’. It has accordingly been translated.

4 – Suka mukha – this may be translated as ‘Suka and other important persons’; however, as SrImad-bhAgavatam was propounded by sage Suka, this has been translated as ‘propounded by the very mouth of sage Suka’.

6 – nI japamuna – While the whole kRti is in third person, SrI tyAgarAja uses ‘nI’ - second person in this caraNa. This may either refer to himself (because of Your chanting) or to the Lord (because of chanting Your names). However, it has been translated as ‘because of chanting His names’ here in keeping with other caraNas.

---

Devanagari

ऎ,कॆ,चॆ.. - e,ke,ce..(short);
ए,के,चे.. - E,kE,cE..(long);
ऐ,कै,चै.. - ai,kai,cai..;
ऒ,कॊ,चॊ.. - o,ko,co..(short);
ओ,को,चो.. - O,kO,cO..(long);
औ,कौ,चौ.. -au,kau,cau..;

प. हरि(य)नुवारि सरि(यॆ)व्वरे

च1. पलु विधमुल तलपुल रोसि
निलवरमगु भक्तियु जेसि
मलयनि मत भेदमु कोसि (ह)

च2. करगुचु मदिलो कामिञ्चि हरि
चरणमुलनु हृदयमु(नु)ञ्चि
वर शुक मुख धन(म)नि(यॆ)ञ्चि (ह)

च3. ई सुख(मॆ)रुगनि जन चॆलिमि
वासुकि विसमे मरि कॊलिमि निज
दासुल सम्भाषण बलिमि (ह)

च4. नी जपमुन हृदयमु वेग
राजिल्लनु जेसिन त्याग-
राज नुतुनि पेरुल बाग (ह)

---

Tamil

க,ச,ட,த,ப - 2-ख छ ठ थ फ; 3-ग ड द ब; 4-घ झ ढ ध भ
(ச3 - ஜ)
ஸ1 श - शिव - சிவன்
ரு2 ऋ - कृप - கிருபை

ப. ஹரி(ய)னுவாரி ஸரி(யெ)வ்வரே

ச1. பலு வித4முல தலபுல ரோஸி
நிலவரமகு3 ப4க்தியு ஜேஸி
மலயனி மத பே4த3மு கோஸி (ஹ)

ச2. கரகு3சு மதி3லோ காமிஞ்சி ஹரி
சரணமுலனு ஹ்ரு2த3யமு(னு)ஞ்சி
வர ஸு1க முக2 த4ன(ம)னி(யெ)ஞ்சி (ஹ)

ச3. ஈ ஸுக2(மெ)ருக3னி ஜன செலிமி
வாஸுகி விஸமே மரி கொலிமி நிஜ
தா3ஸுல ஸம்பா4ஷண ப3லிமி (ஹ)

ச4. நீ ஜபமுன ஹ்ரு2த3யமு வேக3
ராஜில்லனு ஜேஸின த்யாக3-
ராஜ நுதுனி பேருல பா3க3 (ஹ)

'அரி' யென்பவருக்கீடு எவரே?

1. பல விதமான எண்ணங்களை வெறுத்து,
நிலையான பக்தி செய்து,
வளையாத மத வேறுபாடுகளை யறுத்து
'அரி' யென்பவருக்கீடு எவரே?

2. உருகிக்கொண்டு உள்ளத்தினில் காதலித்து, அரியின்
திருவடிகளை இதயத்தினிலிருத்தி,
உயர் சுகரின் சொற்செல்வமென்று எண்ணி
'அரி' யென்பவருக்கீடு எவரே?

3. இந்த சுகத்தினை யுணராத மக்களின் நட்பு
வாசுகி நஞ்சேயென, மேலும் சூளையென, உண்மையான
தொண்டர்களுடன் உரையாடல் வலிமையென (எண்ணி)
'அரி' யென்பவருக்கீடு எவரே?

4. உனது செபத்தினால் இதயத்தினை விரைவாக
ஒளிரச் செய்த தியாகராசன்
போற்றுவோனின் பெயர்களைச் சிறக்க
'அரி' யென்பவருக்கீடு எவரே?

வளையாத - வளைந்து கொடுக்காத
சுகரின் சொற்செல்வம் - பாகவதத்தினை எடுத்துரைத்தவர் சுகர்
சுகரின் சொற்செல்வமென்று - சுகர் ஆகிய தலைசிறந்தோரின் செல்வமென்று என்றும் கொள்ளலாம்.
வாசுகி - அரவுகளின் அரசன் - கொடிய நஞ்சென
உனது செபத்தினால் - தியாகராசன் தனது உள்ளத்திற்குச் சொல்வதாக

---

Telugu

ప. హరియనువారి సరియెవ్వరే

చ1. పలు విధముల తలపుల రోసి
నిలవరమగు భక్తియు జేసి
మలయని మత భేదము కోసి (హ)

చ2. కరగుచు మదిలో కామించి హరి
చరణములను హృదయమునుంచి
వర శుక ముఖ ధనమనియెంచి (హ)

చ3. ఈ సుఖమెరుగని జన చెలిమి
వాసుకి విసమే మరి కొలిమి నిజ
దాసుల సంభాషణ బలిమి (హ)

చ4. నీ జపమున హృదయము వేగ
రాజిల్లను జేసిన త్యాగ-
రాజ నుతుని పేరుల బాగ (హ)

---

Kannada

ಪ. ಹರಿಯನುವಾರಿ ಸರಿಯೆವ್ವರೇ

ಚ1. ಪಲು ವಿಧಮುಲ ತಲಪುಲ ರೋಸಿ
ನಿಲವರಮಗು ಭಕ್ತಿಯು ಜೇಸಿ
ಮಲಯನಿ ಮತ ಭೇದಮು ಕೋಸಿ (ಹ)

ಚ2. ಕರಗುಚು ಮದಿಲೋ ಕಾಮಿಂಚಿ ಹರಿ
ಚರಣಮುಲನು ಹೃದಯಮುನುಂಚಿ
ವರ ಶುಕ ಮುಖ ಧನಮನಿಯೆಂಚಿ (ಹ)

ಚ3. ಈ ಸುಖಮೆರುಗನಿ ಜನ ಚೆಲಿಮಿ
ವಾಸುಕಿ ವಿಸಮೇ ಮರಿ ಕೊಲಿಮಿ ನಿಜ
ದಾಸುಲ ಸಂಭಾಷಣ ಬಲಿಮಿ (ಹ)

ಚ4. ನೀ ಜಪಮುನ ಹೃದಯಮು ವೇಗ
ರಾಜಿಲ್ಲನು ಜೇಸಿನ ತ್ಯಾಗ-
ರಾಜ ನುತುನಿ ಪೇರುಲ ಬಾಗ (ಹ)

---

Malayalam

പ. ഹരിയനുവാരി സരിയെവ്വരേ

ച1. പലു വിധമുല തലപുല രോസി
നിലവരമഗു ഭക്തിയു ജേസി
മലയനി മത ഭേദമു കോസി (ഹ)

ച2. കരഗുചു മദിലോ കാമിഞ്ചി ഹരി
ചരണമുലനു ഹൃദയമുനുഞ്ചി
വര ശുക മുഖ ധനമനിയെഞ്ചി (ഹ)

ച3. ഈ സുഖമെരുഗനി ജന ചെലിമി
വാസുകി വിസമേ മരി കൊലിമി നിജ
ദാസുല സമ്ഭാഷണ ബലിമി (ഹ)

ച4. നീ ജപമുന ഹൃദയമു വേഗ
രാജില്ലനു ജേസിന ത്യാഗ-
രാജ നുതുനി പേരുല ബാഗ (ഹ)

---

Updated on 23 Sep 2010

Thyagaraja Kriti - Vedalenu Kothandapani - Raga Todi

Transliteration–Telugu
Transliteration as per Modified Harvard-Kyoto (HK) Convention
(including Telugu letters – Short e, Short o) -

a A i I u U
R RR lR lRR
e E ai o O au M (H or :)

(e – short E – Long o – short O – Long)

k kh g gh n/G
c ch j jh n/J (jn – as in jnAna)
T Th D Dh N
t th d dh n
p ph b bh m
y r l L v
S sh s h

veDalenu kOdaNDa pANi-tODi

In the kRti ‘veDalenu kOdaNDa pANi’ – rAga tODi (tALa rUpakaM), SrI tyAgarAja describes the beauty of the Lord SrI rAma along with lakshmaNa proceeding behind sage viSvAmitra to the forest for protecting sacrificial oblations.

pallavi
veDalenu kOdaNDa pANi
anuja ¹saumitrini kUDi

---

anupallavi
puDamilO janul(e)lla pogaDa
pUjituDau mauni veNTa (veDalenu)

---

caraNam
Siramuna koNDeyu jAra-
(y)uramuna hAramulu meraya
karamuna Sara cApamulu ghanamuga velaya
surucira vAdyamulu mrOya
²surul(e)lla vinuti sEya
vara tyAgarAja nutuDu ³vasudha
bhAram(e)lla tIrpa (veDalenu)

---

Gist

• Lord SrI rAma – wielder of bow kOdaNDa - along with His younger brother lakshmaNa is proceeding.
  
• Lord kOdaNDa pANi, along with His younger brother lakshmaNa, is proceeding behind the worshipful sage viSvAmitra, to the praise of all people on the Earth.
  
  • As the tuft on His head tilts (sideways),
    
  • as garlands shine on His chest,
    
  • as bow and arrows radiate exquisitely in His hands,
    
  • as splendid musical instruments are sounded, and
    
  • as all the celestials extol,
  
  
• Lord kOdaNDa pANi - praised by this tyAgarAja – along with His younger brother lakshmaNa, is proceeding in order to relieve all the burden of the Earth.

---

Word-by-word Meaning

pallavi
veDalenu kOdaNDa pANi
anuja saumitrini kUDi

Lord SrI rAma – wielder (pANi) of bow kOdaNDa - along with (kUDi) His younger brother (anuja) lakshmaNa – son of sumitrA (saumitrini) is proceeding (veDalenu).

---

anupallavi
puDamilO janulu-ella pogaDa
pUjituDau mauni veNTa (veDalenu)

Lord kOdaNDa pANi, along with His younger brother lakshmaNa, is proceeding
behind (veNTa) the worshipful (pUjituDau) sage (mauni) viSvAmitra, to the praise (pogaDa) of all (ella) people (janulu) (janulella) on the Earth (puDamilO).

---

caraNam
Siramuna koNDeyu jAra-
uramuna hAramulu meraya
karamuna Sara cApamulu ghanamuga velaya
surucira vAdyamulu mrOya
surulu-ella vinuti sEya
vara tyAgarAja nutuDu vasudha
bhAramu-ella tIrpa (veDalenu)

As the tuft (koNDeyu) on His head (Siramuna) tilts (sideways) (jAra),
as garlands (hAramulu) shine (meraya) on His chest (uramuna) (jArayuramuna),
as bow (cApamulu) and arrows (Sara) radiate (velaya) exquisitely (ghanamuga) in His hands (karamuna),
as splendid (surucira) musical instruments (vAdyamulu) are sounded (mrOya), and
as all (ella) the celestials (surulu) (surulella) extol (vinuti sEya),
Lord kOdaNDa pANi - Lord (vara) praised (nutuDu) by this tyAgarAja – along with His younger brother lakshmaNa, is proceeding in order to relieve (tIrpa) all (ella) the burden (bhAramu) (bhAramella) of the Earth (vasudha).

---

Notes –
Variations -
¹ – saumitrini - saumitritO.
² – surulella – surulellaru.
³ - bhAramella – bhAramulellanu.

Comments -
³ – vasudha bhAramella tIrpa – to relieve the burden of the Earth – this refers to atrocities perpetrated by rAvaNa.

In the book ‘Compositions of Tyagaraja’ by Sri TK Govinda Rao, this kRti is listed in the category of ‘Doubtful kRtis’ which means that this kRti might not have been composed by SrI tyAgarAja.

---

Devanagari

ऎ,कॆ,चॆ.. - e,ke,ce..(short);
ए,के,चे.. - E,kE,cE..(long);
ऐ,कै,चै.. - ai,kai,cai..;
ऒ,कॊ,चॊ.. - o,ko,co..(short);
ओ,को,चो.. - O,kO,cO..(long);
औ,कौ,चौ.. -au,kau,cau..;

प. वॆडलॆनु कोदण्ड पाणि
अनुज सौमित्रिनि कूडि

अ. पुडमिलो जनु(लॆ)ल्ल पॊगड
पूजितुडौ मौनि वॆण्ट (वॆ)

च. शिरमुन कॊण्डॆयु जार-
(यु)रमुन हारमुलु मॆरय
करमुन शर चापमुलु घनमुग वॆलय
सुरुचिर वाद्यमुलु म्रोय
सुरु(लॆ)ल्ल विनुति सेय
वर त्यागराज नुतुडु वसुध
भार(मॆ)ल्ल तीर्प (वॆ)

---

Tamil

க,ச,ட,த,ப - 2-ख छ ठ थ फ; 3-ग ड द ब; 4-घ झ ढ ध भ
(ச3 - ஜ)
ஸ1 श - शिव - சிவன்
ரு2 ऋ - कृप - கிருபை

ப. வெட3லெனு கோத3ண்ட3 பாணி
அனுஜ ஸௌமித்ரினி கூடி3

அ. புட3மிலோ ஜனு(லெ)ல்ல பொக3ட3
பூஜிதுடௌ3 மௌனி வெண்ட (வெ)

ச. ஸி1ரமுன கொண்டெ3யு ஜார-
(யு)ரமுன ஹாரமுலு மெரய
கரமுன ஸ1ர சாபமுலு க4னமுக3 வெலய
ஸுருசிர வாத்3யமுலு ம்ரோய
ஸுரு(லெ)ல்ல வினுதி ஸேய
வர த்யாக3ராஜ நுதுடு3 வஸுத4
பா4ர(மெ)ல்ல தீர்ப (வெ)

புறப்பட்டனன் கோதண்ட பாணி,
பின்னவன் சௌமித்திரியுடன் கூடி

புவியில் மக்கள் யாவரும் புகழ,
வணக்கத்திற்குரிய முனிவனின் பின்பு
புறப்பட்டனன் கோதண்ட பாணி,
பின்னவன் சௌமித்திரியுடன் கூடி

தலையினில் கொண்டை சாய,
மார்பினில் மாலைகள் துலங்க,
கரத்தினில் வில் அம்புகள் சிறக்கத் திகழ,
இனிய வாத்தியங்கள் முழங்க,
வானோர் யாவரும் போற்ற,
உயர் தியாகராசன் போற்றுவோன், புவிச்
சுமையெல்லாம் தீர்க்க
புறப்பட்டனன் கோதண்ட பாணி,
பின்னவன் சௌமித்திரியுடன் கூடி

சௌமித்திரி - இலக்குவன்
வணக்கத்திற்குரிய முனிவன் - விசுவாமித்திரன்
புவிச் சுமை - அரக்கர்கள் புவிக்குச் சுமையென

---

Telugu

ప. వెడలెను కోదండ పాణి
అనుజ సౌమిత్రిని కూడి

అ. పుడమిలో జనులెల్ల పొగడ
పూజితుడౌ మౌని వెంట (వె)

చ. శిరమున కొండెయు జార-
యురమున హారములు మెరయ
కరమున శర చాపములు ఘనముగ వెలయ
సురుచిర వాద్యములు మ్రోయ
సురులెల్ల వినుతి సేయ
వర త్యాగరాజ నుతుడు వసుధ
భారమెల్ల తీర్ప (వె)

---

Kannada

ಪ. ವೆಡಲೆನು ಕೋದಂಡ ಪಾಣಿ
ಅನುಜ ಸೌಮಿತ್ರಿನಿ ಕೂಡಿ

ಅ. ಪುಡಮಿಲೋ ಜನುಲೆಲ್ಲ ಪೊಗಡ
ಪೂಜಿತುಡೌ ಮೌನಿ ವೆಂಟ (ವೆ)

ಚ. ಶಿರಮುನ ಕೊಂಡೆಯು ಜಾರ-
ಯುರಮುನ ಹಾರಮುಲು ಮೆರಯ
ಕರಮುನ ಶರ ಚಾಪಮುಲು ಘನಮುಗ ವೆಲಯ
ಸುರುಚಿರ ವಾದ್ಯಮುಲು ಮ್ರೋಯ
ಸುರುಲೆಲ್ಲ ವಿನುತಿ ಸೇಯ
ವರ ತ್ಯಾಗರಾಜ ನುತುಡು ವಸುಧ
ಭಾರಮೆಲ್ಲ ತೀರ್ಪ (ವೆ)

---

Malayalam

പ. വെഡലെനു കോദണ്ഡ പാണി
അനുജ സൌമിത്രിനി കൂഡി

അ. പുഡമിലോ ജനുലെല്ല പൊഗഡ
പൂജിതുഡൌ മൌനി വെണ്ട (വെ)

ച. ശിരമുന കൊണ്ഡെയു ജാര-
യുരമുന ഹാരമുലു മെരയ
കരമുന ശര ചാപമുലു ഘനമുഗ വെലയ
സുരുചിര വാദ്യമുലു മ്രോയ
സുരുലെല്ല വിനുതി സേയ
വര ത്യാഗരാജ നുതുഡു വസുധ
ഭാരമെല്ല തീര്പ (വെ)

---

Updated on 21 Sep 2010

Thyagaraja Kriti - Vaaridhi Neeku - Raga Todi - Prahlada Bhakti Vijayam

Transliteration–Telugu
Transliteration as per Modified Harvard-Kyoto (HK) Convention
(including Telugu letters – Short e, Short o) -

a A i I u U
R RR lR lRR
e E ai o O au M (H or :)

(e – short | E – Long | o – short | O – Long)

k kh g gh n/G
c ch j jh n/J (jn – as in jnAna)
T Th D Dh N
t th d dh n
p ph b bh m
y r l L v
S sh s h

vAridhi nIku-tODi

In the kRti ‘vAridhi nIku’ – rAga tODi (tALa cApu), SrI tyAgarAja depicts prahlAda beseeching Lord of Ocean to show the path to reach the Lord.

pallavi
vAridhi nIku vandanam(o)narinceda

---

anupallavi
sAreku nI hRday(A)ravindamunanu
mA ramaNuDu kUDu dAri telupumu nAtO (vAridhi)

---

caraNam 1
nAyeDa daya(y)unci sAkumI(y)eDa-
bAyak(u)NDu dAri telupumI muni
dhyEyunitO mATa palukumI E
upAyamaina jEsi prANamu nilupumI (vAridhi)

---

caraNam 2
danuja ¹bAdhal(e)lla talacanu bhOga
dhana sampadalaku cEyi jAcanu nA
manasuna ²harini nE mAnanu nA
kanulAra nAthuni kana telpumu nAtO (vAridhi)

---

caraNam 3
Ajanmam(a)sura bAdhal(A)yenu jala
rAja prAyamul(ai)d(A)r(A)yenu tyAga-
rAja sakhuDu rAD(A)yenu ³vinu
AjAnu bAhuDu agapaDa telupumI (vAridhi)

---

Gist

O Lord of Ocean! O Lord of Waters!

• I offer my salutations to You.
  
  
• Please listen.
  
• Please tell me the path (adhered by You) due to which Lord hari always abides in Your heart Lotus.
  
  
  • Please protect me by having mercy on me;
    
  • please speak to the Lord a word about me;
    
  • please save my life, adopting any method.
  
  
• please tell the path adhering to which the Lord would never be separated from me;
  
  
  • I shall not worry about all the troubles created by demons;
    
  • I shall not beg for Worldly pleasures, wealth and prosperity;
    
  • I shall not let go Lord hari from my mind;
  
  
• please, therefore, tell me the path adhering which I may behold the Lord to the satiation of my eyes.
  
  
  • Throughout my life, I have been troubled by demons;
    
  • I am eleven (or five or six) years of age;
    
  • but, the Lord – friend of tyAgarAja – doesn’t seem to come;
  
  
• please tell me any method, adhering to which, the Lord could be found.
  
  
• I offer my salutations to You.

---

Word-by-word Meaning

pallavi
vAridhi nIku vandanamu-onarinceda

O Lord of Ocean (vAridhi)! I offer (onarinceda) my salutations (vanadanamu) (vandanamonarinceda) to You (nIku).

---

anupallavi
sAreku nI hRdaya-aravindamunanu
mA ramaNuDu kUDu dAri telupumu nAtO (vAridhi)

Please tell (telupumu) me (nAtO) (literally with me) the path (dAri) (adhered by You) due to which Lord hari – Consort (ramaNuDu) of lakshmI (mA) - always (sAreku) abides (kUDu) (literally be united) in Your (nI) heart (hRdaya) Lotus (aravindamunanu) (hRdayAravindamunanu);
O Lord of Ocean! I offer my salutations to You.

---

caraNam 1
nAyeDa daya-unci sAkumI-eDa-
bAyaka-uNDu dAri telupumI muni
dhyEyunitO mATa palukumI E
upAyamaina jEsi prANamu nilupumI (vAridhi)

Please protect (sAkumI) me by having (unci) mercy (daya) (dayayunci) on me (nAyeDa);
please tell (telpumI) the path (dAri) adhering to which the Lord would never be separated (eDa bAyaka uNDu) (sAkumIyeDabAyakuNDu) from me;
please speak (palukumI) to the Lord - meditated upon (dhyEyunitO) by sages (muni) - a word (mATa) about me;
please save my life (prANamu nilupumI) (literally stop prANa leaving me) adopting (jEsi) any (E) method (upAyamaina);
O Lord of Ocean! I offer my salutations to You.

---

caraNam 2
danuja bAdhalu-ella talacanu bhOga
dhana sampadalaku cEyi jAcanu nA
manasuna harini nE mAnanu nA
kanulAra nAthuni kana telpumu nAtO (vAridhi)

I shall not worry (talacanu) (literally think) about all (ella) the troubles (bAdhalu) (bAdhalella) created by demons (danuja);
I shall not beg (cEyi jAcanu) (literally extend hands) for Worldly pleasures (bhOga), wealth (dhana) and prosperity (sampadalaku);
I (nE) shall not let go (mAnanu) (literally leave off) Lord hari (harini) from my (nA) mind (manasuna);
please, therefore, tell (telpumu) me (nAtO) the path adhering which I may behold (kana) the Lord (nAthuni) to the satiation of my eyes (nA kanulAra);
O Lord of Ocean! I offer my salutations to You.

---

caraNam 3
Ajanmamu-asura bAdhalu-Ayenu jala
rAja prAyamulu-aidu-Aru-Ayenu tyAga-
rAja sakhuDu rADu-Ayenu vinu
AjAnu bAhuDu agapaDa telupumI (vAridhi)

O Lord (rAja) of Waters (jala)! Throughout my life (Ajanmamu) I have been troubled (bAdhalu Ayenu) (badhalAyenu) by demons (asura) (Ajanmamasura);
I am (Ayenu) eleven (aidu Aru) (aidAru) (or five or six) years of age (prAyamulu) (prAyamulaidArAyenu);
but, the Lord – friend (sakhuDu) of tyAgarAja – doesn’t seem (Ayenu) to come (rADu) (rADAyenu);
please listen (vinu); please tell (telupumI) me any method adhering to which the Lord – one whose hands extend up to knees (AjAnu bAhuDu) (vinumAjAnu) – could be found (agapaDa);
O Lord of Ocean! I offer my salutations to You.

---

Notes : -
Variations -
¹ – bAdhalella – bAdhalanella.

² - harini nE mAnanu – harini nEmAranu : the latter version may be split as 'harini nE EmAranu’. However, as the correct telugu word is 'Emaru’ and not 'EmAru’, the former version has been adopted.

³ – vinu AjAnu bAhuDu – vinumAjAnu bAhuDu.

Comments -
This kriti forms part of dance-drama 'prahlAda bhakti vijayam'. This is part of the conversation between prahlAda and Lord of Oceans after prahlAda was rescued from the snake-bond (nAga pASa) by garuDa.

---

Devanagari

ऎ,कॆ,चॆ.. - e,ke,ce..(short);
ए,के,चे.. - E,kE,cE..(long);
ऐ,कै,चै.. - ai,kai,cai..;
ऒ,कॊ,चॊ.. - o,ko,co..(short);
ओ,को,चो.. - O,kO,cO..(long);
औ,कौ,चौ.. -au,kau,cau..;

प. वारिधि नीकु वन्दन(मॊ)नरिञ्चॆद

अ. सारॆकु नी हृद(या)रविन्दमुननु
मा रमणुडु कूडु दारि तॆलुपुमु नातो (वा)

च1. नायॆड दय(यु)ञ्चि साकुमी(यॆ)ड-
बाय(कु)ण्डु दारि तॆलुपुमी मुनि
ध्येयुनितो माट पलुकुमी ए
उपायमैन जेसि प्राणमु निलुपुमी (वा)

च2. दनुज बाध(लॆ)ल्ल तलचनु भोग
धन सम्पदलकु चेयि जाचनु ना
मनसुन हरिनि ने माननु ना
कनुलार नाथुनि कन तॆल्पुमी नातो (वा)

च3. आजन्म(म)सुर बाध(ला)यॆनु जल
राज प्रायमु(लै)(दा)(रा)यॆनु त्याग-
राज सखुडु रा(डा)यॆनु विनु
आजानु बाहुडु अगपड तॆलुपुमी (वा)

---

Tamil

க,ச,ட,த,ப - 2-ख छ ठ थ फ; 3-ग ड द ब; 4-घ झ ढ ध भ
(ச3 - ஜ)
ஸ1 श - शिव - சிவன்
ரு2 ऋ - कृप - கிருபை

ப. வாரிதி4 நீகு வந்த3ன(மொ)னரிஞ்செத3

அ. ஸாரெகு நீ ஹ்ரு2த3(யா)ரவிந்த3முனனு
மா ரமணுடு3 கூடு3 தா3ரி தெலுபுமு நாதோ (வா)

ச1. நாயெட3 த3ய(யு)ஞ்சி ஸாகுமீ(யெ)ட3-
பா3ய(கு)ண்டு3 தா3ரி தெலுபுமீ முனி
த்4யேயுனிதோ மாட பலுகுமீ ஏ
உபாயமைன ஜேஸி ப்ராணமு நிலுபுமீ (வா)

ச2. த3னுஜ பா3த4(லெ)ல்ல தலசனு போ4க3
த4ன ஸம்பத3லகு சேயி ஜாசனு நா
மனஸுன ஹரினி நே மானனு நா
கனுலார நாது2னி கன தெல்புமீ நாதோ (வா)

ச3. ஆஜன்ம(ம)ஸுர பா3த4(லா)யெனு ஜல
ராஜ ப்ராயமு(லை)(தா3)(ரா)யெனு த்யாக3-
ராஜ ஸகு2டு3 ரா(டா3)யெனு வினு
ஆஜானு பா3ஹுடு3 அக3பட3 தெலுபுமீ (வா)

கடலரசே! உமக்கு வந்தனம் செலுத்துகின்றேன்

எவ்வமயமும் உமது இதயக் கமலத்தினில்
மாரமணன் கூடியிருக்கும் நெறியினைத் தெரிவிப்பீர், என்னிடம்
கடலரசே! உமக்கு வந்தனம் செலுத்துகின்றேன்

1. என்னிடம் தயை செய்து காப்பீராக; (அரி) இணை
பிரியாதிருக்கும் வழியினைத் தெரிவிப்பீராக; முனிவர்கள்
தியானிப்போனிடம் என்னைப் பற்றி சொல்வீராக; ஏதாகிலும்
வழிமுறை கையாண்டு (எனது) உயிரைக் காப்பீராக;
கடலரசே! உமக்கு வந்தனம் செலுத்துகின்றேன்

2. அரக்கர் தொல்லைகளையெல்லாம் கருதேன்; உலக இன்பங்கள்,
செல்வம், சம்பத்துக்களுக்கு கையேந்தேன்; எனது
மனதினில் அரியினை நான் விடமாட்டேன்; எனது
கண்ணார, நாதனைக் காண (வழி) தெரிவிப்பீர் என்னிடம்;
கடலரசே! உமக்கு வந்தனம் செலுத்துகின்றேன்

3. வாழ்நாள் முழுதும் அரக்கர் தொல்லைகளாயின, நீர்நிலைகள்
அரசே! (எனது) வயது ஐந்தாறாகியது;
தியாகராசனின் நண்பன் வாரானாயினன்; கேள்மின்,
முழந்தாள் நீளக் கைகளோன் அகப்பட (வழி) தெரிவிப்பீராக;
கடலரசே! உமக்கு வந்தனம் செலுத்துகின்றேன்

மாரமணன் - அரி
ஐந்தாறு - பதினொன்றெனவும் கொள்ளலாம்
நீர்நிலைகள் அரசன் - கடலரசன்

---

Telugu

ప. వారిధి నీకు వందనమొనరించెద

అ. సారెకు నీ హృదయారవిందమునను
మా రమణుడు కూడు దారి తెలుపుము నాతో (వా)

చ1. నాయెడ దయయుంచి సాకుమీయెడ-
బాయకుండు దారి తెలుపుమీ ముని
ధ్యేయునితో మాట పలుకుమీ ఏ
ఉపాయమైన జేసి ప్రాణము నిలుపుమీ (వా)

చ2. దనుజ బాధలెల్ల తలచను భోగ
ధన సంపదలకు చేయి జాచను నా
మనసున హరిని నే మానను నా
కనులార నాథుని కన తెల్పుమీ నాతో (వా)

చ3. ఆజన్మమసుర బాధలాయెను జల
రాజ ప్రాయములైదారాయెను త్యాగ-
రాజ సఖుడు రాడాయెను విను
ఆజాను బాహుడు అగపడ తెలుపుమీ (వా)

---

Kannada

ಪ. ವಾರಿಧಿ ನೀಕು ವಂದನಮೊನರಿಂಚೆದ

ಅ. ಸಾರೆಕು ನೀ ಹೃದಯಾರವಿಂದಮುನನು
ಮಾ ರಮಣುಡು ಕೂಡು ದಾರಿ ತೆಲುಪುಮು ನಾತೋ (ವಾ)

ಚ1. ನಾಯೆಡ ದಯಯುಂಚಿ ಸಾಕುಮೀಯೆಡ-
ಬಾಯಕುಂಡು ದಾರಿ ತೆಲುಪುಮೀ ಮುನಿ
ಧ್ಯೇಯುನಿತೋ ಮಾಟ ಪಲುಕುಮೀ ಏ
ಉಪಾಯಮೈನ ಜೇಸಿ ಪ್ರಾಣಮು ನಿಲುಪುಮೀ (ವಾ)

ಚ2. ದನುಜ ಬಾಧಲೆಲ್ಲ ತಲಚನು ಭೋಗ
ಧನ ಸಂಪದಲಕು ಚೇಯಿ ಜಾಚನು ನಾ
ಮನಸುನ ಹರಿನಿ ನೇ ಮಾನನು ನಾ
ಕನುಲಾರ ನಾಥುನಿ ಕನ ತೆಲ್ಪುಮೀ ನಾತೋ (ವಾ)

ಚ3. ಆಜನ್ಮಮಸುರ ಬಾಧಲಾಯೆನು ಜಲ
ರಾಜ ಪ್ರಾಯಮುಲೈದಾರಾಯೆನು ತ್ಯಾಗ-
ರಾಜ ಸಖುಡು ರಾಡಾಯೆನು ವಿನು
ಆಜಾನು ಬಾಹುಡು ಅಗಪಡ ತೆಲುಪುಮೀ (ವಾ)

---

Malayalam

പ. വാരിധി നീകു വന്ദനമൊനരിഞ്ചെദ

അ. സാരെകു നീ ഹൃദയാരവിന്ദമുനനു
മാ രമണുഡു കൂഡു ദാരി തെലുപുമു നാതോ (വാ)

ച1. നായെഡ ദയയുഞ്ചി സാകുമീയെഡ-
ബായകുണ്ഡു ദാരി തെലുപുമീ മുനി
ധ്യേയുനിതോ മാട പലുകുമീ ഏ
ഉപായമൈന ജേസി പ്രാണമു നിലുപുമീ (വാ)

ച2. ദനുജ ബാധലെല്ല തലചനു ഭോഗ
ധന സമ്പദലകു ചേയി ജാചനു നാ
മനസുന ഹരിനി നേ മാനനു നാ
കനുലാര നാഥുനി കന തെല്പുമീ നാതോ (വാ)

ച3. ആജന്മമസുര ബാധലായെനു ജല
രാജ പ്രായമുലൈദാരായെനു ത്യാഗ-
രാജ സഖുഡു രാഡായെനു വിനു
ആജാനു ബാഹുഡു അഗപഡ തെലുപുമീ (വാ)

---

Updated on 20 Sep 2010

Thyagaraja Kriti - Re Manasa - Raga Todi

Transliteration–Telugu
Transliteration as per Modified Harvard-Kyoto (HK) Convention
(including Telugu letters – Short e, Short o) -

a A i I u U
R RR lR lRR
e E ai o O au M (H or :)

(e – short | E – Long | o – short | O – Long)

k kh g gh n/G
c ch j jh n/J (jn – as in jnAna)
T Th D Dh N
t th d dh n
p ph b bh m
y r l L v
S sh s h

rE mAnasa-tODi

In the kRti ‘rE mAnasa cintaya’ – rAga tODi (tALa rUpakaM), SrI tyAgarAja asks his mind to ever engage in chanting names of Lord SrI rAma.

pallavi
rE mAnasa cintaya SrI rAmaM

---

caraNam 1
sAkEta nagara nAthuni
samAna rahita mA varuni (rE)

---

caraNam 2
gata kAma jana hRday(A)rNava
¹kalA dharuni ²iL(A)dhipuni (rE)

---

caraNam 3
bhakt(A)gha payO-dhara
prabhanjanuni niranjanuni (rE)

---

caraNam 4
³vinatA tanay(A)rti tamO-
vibhA-karuni ⁴Subh(A)karuni (rE)

---

caraNam 5
dEv(E)Sa samArAdhyuni
⁵digambaruni ⁶cidambaruni (rE)

---

caraNam 6
vandAru bRndAraka
var(A)bhayaduni rAghavuni (rE)

---

caraNam 7
vara tyAgarAj(A)rcita
pad(A)mbujuni sadA hituni (rE)

---

Gist

O My mind!

• Contemplate on SrI rAma.
  
  
• Contemplate on SrI rAma -
  
  • the Lord of the town of ayodhyA,
    
  • the peerless Consort of lakshmI,
    
  • the moon of the ocean of the hearts of those who are desire-less,
    
  • the Consort of bhU-dEvi,
    
  • the hurricane that disperses clouds of sins of devotees,
    
  • the Spot-less One,
    
  • the Sun for relieving (darkness of) distress of garuDa,
    
  • the source of auspiciousness,
    
  • worshipped by indra,
    
  • the Sky-clad,
    
  • the Consciousness or intellect embodied,
    
  • the Lord who bestows freedom from fear to the reverential celestials,
    
  • Lord rAghava,
    
  • the Lord whose Lotus Feet are worshipped by this tyAgarAja, and
    
  • Ever beneficent (to His devotees).

---

Word-by-word Meaning

pallavi
rE mAnasa cintaya SrI rAmaM

O (rE) My mind (mAnasa)! Contemplate (cintaya) on SrI rAma (rAmaM).

---

caraNam 1
sAkEta nagara nAthuni
samAna rahita mA varuni (rE)

O My Mind! Contemplate on SrI rAma –
the Lord (nAthuni) of the town (nagara) of ayodhyA (sAkEta),
the peerless (samAna rahita) Consort (varuni) of lakshmI (mA).

---

caraNam 2
gata kAma jana hRdaya-arNava
kalA dharuni iLA-adhipuni (rE)

O My Mind! Contemplate on SrI rAma –
the moon (kalAdharuni) of the ocean (arNava) of the hearts (hRdaya) (hRdayArNava) of those (jana) who are desire-less (gata kAma) (literally desires have left),
the Consort (adhipa) of bhU-dEvi (iLA) (literally earth) (iLAdhipuni).

---

caraNam 3
bhakta-agha payO-dhara
prabhanjanuni niranjanuni (rE)

O My Mind! Contemplate on SrI rAma –
the hurricane (prabhanjanuni) that disperses clouds (payO-dhara) of sins (agha) of devotees (bhakta) (bhaktAgha),
the Spot-less One (niranjanuni).

---

caraNam 4
vinatA tanaya-Arti tamO-
vibhA-karuni Subha-Akaruni (rE)

O My Mind! Contemplate on SrI rAma –
the Sun – dispeller (vibhA-karuni) of darkness (tamaH) (tamO) – for relieving distress (Arti) of garuDa – son (tanaya) (tanayArti) of vinatA,
the source (Akara) of auspiciousness (Subha) (SubhAkaruni).

---

caraNam 5
dEva-ISa samArAdhyuni
digambaruni cidambaruni (rE)

O My Mind! Contemplate on SrI rAma –
worshipped (samArAdhya) (samArAdhyuni) by indra - the Lord (ISa) of celestials (dEva) (devESa),
the Sky (dik) (literally quarters)-clad (ambaruni) (digambara) (digambaruni),
the Consciousness or intellect (cit) embodied (ambara) (literally garment) (cidambaruni).

---

caraNam 6
vandAru bRndAraka
vara-abhayaduni rAghavuni (rE)

O My Mind! Contemplate on SrI rAma –
the Lord (vara) who bestows freedom from fear (abhayaduni) (varAbhayaduni) to the reverential (vandAru) celestials (bRndAraka),
the Lord rAghava (rAghavuni).

---

caraNam 7
vara tyAgarAja-arcita
pada-ambujuni sadA hituni (rE)

O My Mind! Contemplate on SrI rAma –
the Lord (vara) whose Lotus (ambuja) Feet (pada) (padAmbujuni) are worshipped (arcita) by this tyAgarAja (tyAgarAjArcita),
the ever (sadA) beneficent (hita) (hituni) (to His devotees).

---

Notes –
References –
² – iLA – Though this generally means ‘Earth’ or ‘bhU-dEvi’, fuller details may be found in SrImad bhAgavataM, Book 9, Chapter 1.

³ - vinatA tanayArti – garuDa, suparNa and aruNa are the sons of vinatA. In the episode of stealing of amRta by garuDa, for obtaining the release of his mother from the serpents, Lord indra hurls thunderbolt (vajrAyudha) at him. SrI tyAgarAja seems to refer to this episode. Details on garuDa (invoke ‘garuDa’)

The complete story of garuDa is contained in Astika parva of Adi parva of mahAbhArata.

⁶ – cidambara – consciousness or intellect embodied - Please see 'Dancing Lord'

Comments -
¹ – kalA dhara – This means both ‘moon’ and ‘Lord Siva’. However, in the present context, ‘moon’ is appropriate.

⁴ – SubhAkaruni – This word is to be split as ‘Subha+Akaruni’ which means ‘source of auspiciousness’. However, in the books, the meaning is derived as ‘auspicious form’. For such a meaning it should be ‘AkAruni’ (SubhAkAruni).

⁵ – digambara – sky-clad - Please refer to kRti ‘sItA vara’ rAga dEvagAndhAri where SrI tyAgarAja states ‘AkASa SarIramu brahmamu’ – The space is the body for the Supreme Lord.

---

Devanagari

ऎ,कॆ,चॆ.. - e,ke,ce..(short);
ए,के,चे.. - E,kE,cE..(long);
ऐ,कै,चै.. - ai,kai,cai..;
ऒ,कॊ,चॊ.. - o,ko,co..(short);
ओ,को,चो.. - O,kO,cO..(long);
औ,कौ,चौ.. -au,kau,cau..;

प. रे मानस चिन्तय श्री रामं

च1. साकेत नगर नाथुनि
समान रहित मा वरुनि (रे)

च2. गत काम जन हृद(या)र्णव
कला धरुनि इ(ळा)धिपुनि (रे)

च3. भ(क्ता)घ पयो-धर
प्रभञ्जनुनि निरञ्जनुनि (रे)

च4. विनता तन(या)र्ति तमो-
विभा-करुनि शु(भा)करुनि (रे)

च5. दे(वे)श समाराध्युनि
दि(ग)म्बरुनि चि(द)म्बरुनि (रे)

च6. वन्दारु बृन्दारक
व(रा)भयदुनि राघवुनि (रे)

च7. वर त्यागरा(जा)र्चित
प(दा)म्बुजुनि सदा हितुनि (रे)

---

Tamil

க,ச,ட,த,ப - 2-ख छ ठ थ फ; 3-ग ड द ब; 4-घ झ ढ ध भ
(ச3 - ஜ)
ஸ1 श - शिव - சிவன்
ரு2 ऋ - कृप - கிருபை

ப. ரே மானஸ சிந்தய ஸ்ரீ ராமம்

ச1. ஸாகேத நக3ர நாது2னி
ஸமான ரஹித மா வருனி (ரே)

ச2. க3த காம ஜன ஹ்ரு2த3(யா)ர்ணவ
கலா த4ருனி இ(ளா)தி4புனி (ரே)

ச3. ப4க்(தா)க4 பயோ-த4ர
ப்ரப4ஞ்ஜனுனி நிரஞ்ஜனுனி (ரே)

ச4. வினதா தன(யா)ர்தி தமோ-
விபா4-கருனி ஸு1(பா4)கருனி (ரே)

ச5. தே3(வே)ஸ1 ஸமாராத்4யுனி
தி3(க3)ம்ப3ருனி சி(த3)ம்ப3ருனி (ரே)

ச6. வந்தா3ரு ப்3ரு2ந்தா3ரக
வ(ரா)ப4யது3னி ராக4வுனி (ரே)

ச7. வர த்யாக3ரா(ஜா)ர்சித
ப(தா3)ம்பு3ஜுனி ஸதா3 ஹிதுனி (ரே)

ஏ மனமே, சிந்திப்பாய், இராமனை!

1. சாகேத நகர நாதனை,
நிகரற்ற, மா மணாளனை
ஏ மனமே, சிந்திப்பாய், இராமனை!

2. இச்சைகள் அகன்றோரின் இதயக் கடலின்
மதியினை, புவி மணாளனை,
ஏ மனமே, சிந்திப்பாய், இராமனை!

3. தொண்டர்களின் பாவமெனும் நீர்முகிலைக்
கலைக்கும் புயலினை, களங்கமற்றோனை,
ஏ மனமே, சிந்திப்பாய், இராமனை!

4. வினதை மைந்தனின் துயரிருட்டினைப்
போக்கும் பகலவனை, மங்களத்தின் மூலத்தினை,
ஏ மனமே, சிந்திப்பாய், இராமனை!

5. வானோர் தலைவன் சிறக்கத் தொழுவோனை,
திகம்பரனை, சிதம்பரனை,
ஏ மனமே, சிந்திப்பாய், இராமனை!

6. வந்திக்கும் வானோருக்கு
அபயமருள் மேலோனை, இராகவனை,
ஏ மனமே, சிந்திப்பாய், இராமனை!

7. தியாகராசன் தொழும் புனிதத் திருவடிக்
கமலத்தோனை, எவ்வமயமும் நன்மை செய்வோனை,
ஏ மனமே, சிந்திப்பாய், இராமனை!

வினதை மைந்தன் - கருடன்
திகம்பரன் - விண்ணாடையோன்
சிதம்பரன் - சித்தினை ஆடையாகவுடையோன்
(இவை பரம்பொருளின் இலக்கணங்கள்)

---

Telugu

ప. రే మానస చింతయ శ్రీ రామం

చ1. సాకేత నగర నాథుని
సమాన రహిత మా వరుని (రే)

చ2. గత కామ జన హృదయార్ణవ
కలా ధరుని ఇళాధిపుని (రే)

చ3. భక్తాఘ పయో-ధర
ప్రభంజనుని నిరంజనుని (రే)

చ4. వినతా తనయార్తి తమో-
విభా-కరుని శుభాకరుని (రే)

చ5. దేవేశ సమారాధ్యుని
దిగంబరుని చిదంబరుని (రే)

చ6. వందారు బృందారక
వరాభయదుని రాఘవుని (రే)

చ7. వర త్యాగరాజార్చిత
పదాంబుజుని సదా హితుని (రే)

---

Kannada

ಪ. ರೇ ಮಾನಸ ಚಿಂತಯ ಶ್ರೀ ರಾಮಂ

ಚ1. ಸಾಕೇತ ನಗರ ನಾಥುನಿ
ಸಮಾನ ರಹಿತ ಮಾ ವರುನಿ (ರೇ)

ಚ2. ಗತ ಕಾಮ ಜನ ಹೃದಯಾರ್ಣವ
ಕಲಾ ಧರುನಿ ಇಳಾಧಿಪುನಿ (ರೇ)

ಚ3. ಭಕ್ತಾಘ ಪಯೋ-ಧರ
ಪ್ರಭಂಜನುನಿ ನಿರಂಜನುನಿ (ರೇ)

ಚ4. ವಿನತಾ ತನಯಾರ್ತಿ ತಮೋ-
ವಿಭಾ-ಕರುನಿ ಶುಭಾಕರುನಿ (ರೇ)

ಚ5. ದೇವೇಶ ಸಮಾರಾಧ್ಯುನಿ
ದಿಗಂಬರುನಿ ಚಿದಂಬರುನಿ (ರೇ)

ಚ6. ವಂದಾರು ಬೃಂದಾರಕ
ವರಾಭಯದುನಿ ರಾಘವುನಿ (ರೇ)

ಚ7. ವರ ತ್ಯಾಗರಾಜಾರ್ಚಿತ
ಪದಾಂಬುಜುನಿ ಸದಾ ಹಿತುನಿ (ರೇ)

---

Malayalam

പ. രേ മാനസ ചിന്തയ ശ്രീ രാമം

ച1. സാകേത നഗര നാഥുനി
സമാന രഹിത മാ വരുനി (രേ)

ച2. ഗത കാമ ജന ഹൃദയാര്ണവ
കലാ ധരുനി ഇളാധിപുനി (രേ)

ച3. ഭക്താഘ പയോ-ധര
പ്രഭഞ്ജനുനി നിരഞ്ജനുനി (രേ)

ച4. വിനതാ തനയാര്തി തമോ-
വിഭാ-കരുനി ശുഭാകരുനി (രേ)

ച5. ദേവേശ സമാരാധ്യുനി
ദിഗമ്ബരുനി ചിദമ്ബരുനി (രേ)

ച6. വന്ദാരു ബൃന്ദാരക
വരാഭയദുനി രാഘവുനി (രേ)

ച7. വര ത്യാഗരാജാര്ചിത
പദാമ്ബുജുനി സദാ ഹിതുനി (രേ)

---

Updated on 19 Sep 2010

Thyagaraja Kriti - Raju Vedale - Raga Todi

Transliteration–Telugu
Transliteration as per Modified Harvard-Kyoto (HK) Convention
(including Telugu letters – Short e, Short o) -

a A i I u U
R RR lR lRR
e E ai o O au M (H or :)

(e – short E – Long o – short O – Long)

k kh g gh n/G
c ch j jh n/J (jn – as in jnAna)
T Th D Dh N
t th d dh n
p ph b bh m
y r l L v
S sh s h

rAju veDale-tODi

In the kRti ‘rAju veDale jUtAmu’ – rAga tODi (tALa rUpakaM), SrI tyAgarAja sings praises of Lord of SrI rangam as He goes on procession in the streets of SrI rangam on the Horse vAhna.

pallavi
rAju veDale jUtAmu ¹rArE ²kastUri ranga (rAju)

---

anupallavi
³tEjin(e)kki samasta rAjul(U)Digamu sEya
tEjarillu ⁴nava ratnapu divya bhUshaNamul(i)Di ranga (rAju)

---

caraNam
kAvErI tIramunanu pAvanamagu ⁵ranga purini
SrI velayu ⁶citra vIdhilO vEDkaga rAka
sEvanu kani surulu virulacE prEmanu pUjincaga
⁷bhAvinci tyAgarAju pADaga vaibhOga ranga (rAju)

---

Gist

• Come, let us behold!
  
• Lord ranga nAtha is going on procession.
  
  
  • Adorned with radiant, divine ornaments studded with precious stones,
    
  • riding on horse (carriage),
    
  • as all the kings perform service,
  
  
• Lord ranga nAtha is going on procession.
  
  
  • On the bank of river kAvErI, in the holy town of SrI rangam, along the prosperous and decorated main streets,
    
  • as the Lord comes to a grand spectacle,
    
  • as celestials, beholding the service, worship Him lovingly with flowers,
    
  • as this tyAgarAja sings sentimentally,
  
  
• the grand Lord ranga nAtha is going on procession.



• Come, let us behold!

---

Word-by-word Meaning

pallavi
rAju veDale jUtAmu rArE kastUri ranga (rAju)

Lord (rAju) ranga nAtha (kastUri ranga) is going on procession (veDale); come (rArE), let us behold (jUtAmu)!

---

anupallavi
tEjini-ekki samasta rAjulu-UDigamu sEya
tEjarillu nava ratnapu divya bhUshaNamulu-iDi ranga (rAju)

Adorned (iDi) with radiant (tEjarillu) divine (divya) ornaments (bhUshaNamulu) (bhUshaNamuliDi) studded with precious stones (nava ratnapu),
riding (ekki) on horse (carriage) (tEjini) (tEjinekki), as all (samasta) the kings (rAjulu) perform (sEya) service (UDigamu) (rAjulUDigamu),
Lord ranga nAtha (ranga) is going on procession; come, let us behold!

---

caraNam
kAvErI tIramunanu pAvanamagu ranga purini
SrI velayu citra vIdhilO vEDkaga rAka
sEvanu kani surulu virulacE prEmanu pUjincaga
bhAvinci tyAgarAju pADaga vaibhOga ranga (rAju)

On the bank (tIramunanu) of river kAvErI, in the holy (pAvanamagu) town of SrI rangam (ranga purini), along the prosperous (SrI velayu) and decorated main (citra) streets (vIdhilO), as the Lord comes (rAka) to a grand spectacle (vEDkaga),
as the celestials (surulu), beholding (kani) the service (sEvanu), worship (pUjincaga) Him lovingly (prEmanu) with flowers (virulacE),
as this tyAgarAja sings (pADaga) sentimentally (bhAvinci),
the grand (vaibhOga) Lord ranga nAtha (ranga) is going on procession; come, let us behold!

---

Notes –
Variations –
⁷ – bhAvinci – bhAvincu. In the present context, ‘bhAvinci’ seems to be appropriate.

References –
² - kastUri ranga – The Lord is called 'kastUri ranga' because of the fragrance of kastUri emanating from His clothes. According to the story as reported in the following website, the utsava mUrti of SrI rangaM, buried for over 50 years during the period of Moghul kings, was found and identified by the fragrance of kastUri.

⁴ - nava ratna – pearl (mauktika), ruby (mANikya), topaz (pushparAga), diamond (vajra), emerald (marakata), lapis lazuli, coral (pavazhaM) , sapphire (indra nIla), gOmEda (hessonite), cat’s eye gem (vaiDUrya).

⁵ – ranga puri – Please refer to sthala purANa of Sri Rangam and a brief reference thereof to SrI tyAgarAja.


⁵ - citra vIdhi – In tamizh, the four main arterial streets surrounding a temple where the Lord is taken on procession, are called ‘cittirai vIdi’. Please refer to layout of the SrI rangam town (Find – ‘chittirai’)

Comments -
¹ – rArE – This kRti is in ‘nAyaki bhAva’. This word is in feminine form – girls calling one another. Please also refer to other kRtis on Lord ranga nAtha wherein SrI tyAgarAja has adopted similar bhAva.

² - kastUri – musk – also a medicinal plant. However, it means ‘musk’ here because in the present context it refers to ‘fragrance’.

³ - tEji – horse of superior breed – here it refers to Horse vAhana.

---

Devanagari

ऎ,कॆ,चॆ.. - e,ke,ce..(short);
ए,के,चे.. - E,kE,cE..(long);
ऐ,कै,चै.. - ai,kai,cai..;
ऒ,कॊ,चॊ.. - o,ko,co..(short);
ओ,को,चो.. - O,kO,cO..(long);
औ,कौ,चौ.. -au,kau,cau..;

प. राजु वॆडलॆ जूतामु रारे कस्तूरि रंग (रा)

अ. तेजि(नॆ)क्कि समस्त राजु(लू)डिगमु सेय
तेजरिल्लु नव रत्नपु दिव्य भूषणमु(लि)डि रंग (रा)

च. कावेरी तीरमुननु पावनमगु रंग पुरिनि
श्री वॆलयु चित्र वीधिलो वेड्कग राक
सेवनु कनि सुरुलु विरुलचे प्रेमनु पूजिञ्चग
भाविञ्चि त्यागराजु पाडग वैभोग रंग (रा)

---

Tamil

க,ச,ட,த,ப - 2-ख छ ठ थ फ; 3-ग ड द ब; 4-घ झ ढ ध भ
(ச3 - ஜ)
ஸ1 श - शिव - சிவன்
ரு2 ऋ - कृप - கிருபை

ப. ராஜு வெட3லெ ஜூதாமு ராரே கஸ்தூரி ரங்க3 (ரா)

அ. தேஜி(னெ)க்கி ஸமஸ்த ராஜு(லூ)டி3க3மு ஸேய
தேஜரில்லு நவ ரத்னபு தி3வ்ய பூ4ஷணமு(லி)டி3 ரங்க3 (ரா)

ச. காவேரீ தீரமுனனு பாவனமகு3 ரங்க3 புரினி
ஸ்ரீ வெலயு சித்ர வீதி4லோ வேட்3கக3 ராக
ஸேவனு கனி ஸுருலு விருலசே ப்ரேமனு பூஜிஞ்சக3
பா4விஞ்சி த்யாக3ராஜு பாட3க3 வைபோ4க3 ரங்க3 (ரா)

கஸ்தூரிரங்க மன்னன் எழுந்தருளினன், காண்போம், வாருங்களடி!

குதிரை மீதேறி, அனைத்து அரசர்களும் ஊழியம் செய்ய,
ஒளிரும் நவரத்தின, தெய்வீக அணிகலன்கள் அணிந்து
அரங்க மன்னன் எழுந்தருளினன், காண்போம், வாருங்களடி!

காவேரிக் கரையினில், புனிதமான அரங்க மாநகரினில்,
திரு விளங்கும் சித்திரை வீதிகளில், வேடிக்கையாக வந்தருள,
சேவையினைக் கண்டு, வானோர், மலர்களால், காதலுடன் தொழ,
உள்ளுணர்ந்து தியாகராசன் பாட, வைபோக
அரங்க மன்னன் எழுந்தருளினன், காண்போம், வாருங்களடி!

வைபோகம் - பெரும் சிறப்பு, கொண்டாட்டம்

---

Telugu

ప. రాజు వెడలె జూతాము రారే కస్తూరి రంగ (రా)

అ. తేజినెక్కి సమస్త రాజులూడిగము సేయ
తేజరిల్లు నవ రత్నపు దివ్య భూషణములిడి రంగ (రా)

చ. కావేరీ తీరమునను పావనమగు రంగ పురిని
శ్రీ వెలయు చిత్ర వీధిలో వేడ్కగ రాక
సేవను కని సురులు విరులచే ప్రేమను పూజించగ
భావించి త్యాగరాజు పాడగ వైభోగ రంగ (రా)

---

Kannada

ಪ. ರಾಜು ವೆಡಲೆ ಜೂತಾಮು ರಾರೇ ಕಸ್ತೂರಿ ರಂಗ (ರಾ)

ಅ. ತೇಜಿನೆಕ್ಕಿ ಸಮಸ್ತ ರಾಜುಲೂಡಿಗಮು ಸೇಯ
ತೇಜರಿಲ್ಲು ನವ ರತ್ನಪು ದಿವ್ಯ ಭೂಷಣಮುಲಿಡಿ ರಂಗ (ರಾ)

ಚ. ಕಾವೇರೀ ತೀರಮುನನು ಪಾವನಮಗು ರಂಗ ಪುರಿನಿ
ಶ್ರೀ ವೆಲಯು ಚಿತ್ರ ವೀಧಿಲೋ ವೇಡ್ಕಗ ರಾಕ
ಸೇವನು ಕನಿ ಸುರುಲು ವಿರುಲಚೇ ಪ್ರೇಮನು ಪೂಜಿಂಚಗ
ಭಾವಿಂಚಿ ತ್ಯಾಗರಾಜು ಪಾಡಗ ವೈಭೋಗ ರಂಗ (ರಾ)

---

Malayalam

പ. രാജു വെഡലെ ജൂതാമു രാരേ കസ്തൂരി രങ്ഗ (രാ)

അ. തേജിനെക്കി സമസ്ത രാജുലൂഡിഗമു സേയ
തേജരില്ലു നവ രത്നപു ദിവ്യ ഭൂഷണമുലിഡി രങ്ഗ (രാ)

ച. കാവേരീ തീരമുനനു പാവനമഗു രങ്ഗ പുരിനി
ശ്രീ വെലയു ചിത്ര വീധിലോ വേഡ്കഗ രാക
സേവനു കനി സുരുലു വിരുലചേ പ്രേമനു പൂജിഞ്ചഗ
ഭാവിഞ്ചി ത്യാഗരാജു പാഡഗ വൈഭോഗ രങ്ഗ (രാ)

---

Updated on 18 Sep 2010

Thyagaraja Kriti - Munnu Ravana - Raga Todi

Transliteration–Telugu
Transliteration as per Modified Harvard-Kyoto (HK) Convention
(including Telugu letters – Short e, Short o) -

a A i I u U
R RR lR lRR
e E ai o O au M (H or :)

(e – short E – Long o – short O – Long)

k kh g gh n/G
c ch j jh n/J (jn – as in jnAna)
T Th D Dh N
t th d dh n
p ph b bh m
y r l L v
S sh s h

munnu rAvaNa-tODi

In the kRti ‘munnu rAvaNa bAdha’ – rAga tODi (tALa jhampa), SrI tyAgarAja praises Lord SrI rAma.

pallavi
munnu rAvaNa bAdhan(O)rvaka
vibhIshaNuDu mora peTTaga rAmacandra

---

anupallavi
¹mannintun(a)nucu ²kula birudulanu pogaDina
mATala maracitivO SrI rAmacandra (munnu)

---

caraNam 1
munu ³vajra bAdhalan(O)rva jAlakanu
inajuNDu ninu rAmacandra
koniyADa paritApamunu jUci
vAni madi kodava tIrcina rAmacandra (munnu)

---

caraNam 2
munu hEma kaSipu bAdhala sahimpaga lEka
⁴mura hari(y)ana rAmacandra
canuvutO prahlAdu santApamunu
tIrci saukhyam(o)sagina rAmacandra (munnu)

---

caraNam 3
munnu nI mahima nE vinnadi kAni
sanmuni vandya SrI rAmacandra
pannag(A)dhipa Sayana pAlinci nA vetalu
pariharincavE rAmacandra (munnu)

---

caraNam 4
rAja rAja ⁵vi-rAja vAha ravi kula jaladhi
rAja rAghava rAmacandra
rAjIva nEtra bhava stuta tyAga-
rAja ⁶vandita rAmacandra (munnu)

---

Gist

• O Lord SrI rAmacandra!
  
• O Lord worshipped by great ascetics! O Lord reclining on SEsha!
  
• O Emperor! O Lord who has garuDa as carrier! O Lord rAghava – the Moon of the ocean of Solar dynasty! O Lotus Eyed! O Lord extolled by Lord Siva! O Lord worshipped by this tyAgarAja!
  
  
  • Earlier, unable to bear the troubles created by his elder brother rAvaNa, when vibhIshaNa entreated You, eulogising the appellations of Your dynasty, You said that ‘I shall honour him’ (vibhIshaNa).
    
  • Earlier, unable to bear the troubles created by vAli, when sugrIva extolled You, seeing his pitiable state, You redressed his grievance.
    
  • Earlier, unable to bear the troubles created by (his father) hiraNya kaSipu, when prahlAda entreated You as “O slayer of demon mura!”, You, kindly bestowed him comfort by relieving his affliction.
  
  
  
• I have only heard of Your earlier glories.
  
• Have You forgotten Your words about appellations of Your dynasty?
  
• Please relieve my distress by protecting me too.

---

Word-by-word Meaning

pallavi
munnu rAvaNa bAdhanu-Orvaka
vibhIshaNuDu mora peTTaga rAmacandra

O Lord SrI rAmacandra! Earlier (munnu), unable to bear (Orvaka) the trouble(s) (bAdhanu) (bAdhanOrvaka) created by his elder brother rAvaNa, when vibhIshaNa (vibhIshaNuDu) entreated (mora peTTaga) You,

---

anupallavi
mannintunu-anucu kula birudulanu pogaDina
mATala maracitivO SrI rAmacandra (munnu)

O Lord SrI rAmacandra! have You forgotten the (maracitivO) words spoken (mATala) by You eulogising (pogaDina) the appellations (birudulanu) of Your dynasty (kula) and saying that (anucu) ‘I shall honour (mannintunu) (mannintunanucu) him’ (vibhIshaNa)?

---

caraNam 1
munu vajra bAdhalanu-Orva jAlakanu
inajuNDu ninu rAmacandra
koniyADa paritApamunu jUci
vAni madi kodava tIrcina rAmacandra (munnu)

O Lord SrI rAmacandra! Earlier (munu), unable (jAlakanu) to bear (Orva) the troubles (bAdhalanu) (bAdhalanOrva) created by vAli – son of indra (vajra), when sugrIva – son of sUrya (inaja) (inajuNDu) extolled (koniyADa) You (ninu),
O Lord SrI rAmacandra, who seeing (jUci) his pitiable state (paritApamunu), redressed (tIrcina) his (vAni) grievance (madi kodava) (literally mental grievance)!

---

caraNam 2
munu hEma kaSipu bAdhala sahimpaga lEka
mura hari-ana rAmacandra
canuvutO prahlAdu santApamunu
tIrci saukhyamu-osagina rAmacandra (munnu)

O Lord SrI rAmacandra! Earlier (munu), unable (lEka) to bear (sahimpaga) the troubles (bAdhala) created by (his father) hiraNya (hEma) kaSipu, when prahlAda (prahlAdu) entreated (ana) You as “O slayer (hari) (hariyana) of demon mura!”,
O Lord SrI rAmacandra, who kindly (canuvutO) bestowed (osagina) him comfort (saukhyamu) (saukhyamosagina) by relieving (tIrci) his affliction (santApamunu)!

---

caraNam 3
munnu nI mahima nE vinnadi kAni
sanmuni vandya SrI rAmacandra
pannaga-adhipa Sayana pAlinci nA vetalu
pariharincavE rAmacandra (munnu)

O Lord SrI rAmacandra worshipped (vandya) by great ascetics (sanmuni)! I have only (kAni) heard (vinnadi) of Your (nI) earlier (munnu) glories (mahima);
O Lord SrI rAmacandra reclining (Sayana) on SEsha – King (adhipa) of snakes (pannaga) (pannagAdhipa)! please relieve (pariharincavE) (literally remedy) my (nA) distress (vetalu) by protecting (pAlinci) me too.

(Your earlier exploits in protecting vibhIshaNa and prahlAda should not be only history. Please relive Your glory now by relieving by distress also.)

---

caraNam 4
rAja rAja vi-rAja vAha ravi kula jaladhi
rAja rAghava rAmacandra
rAjIva nEtra bhava stuta tyAga-
rAja vandita rAmacandra (munnu)

O Emperor (rAja rAja) (literally king of kings)! O Lord who has garuDa – king (rAja) of birds (vi) (virAja) as carrier (vAha)! O Lord rAghava – the Moon (rAja) of the ocean (jaladhi) of Solar (ravi) dynasty (kula)! O Lord SrI rAmacandra!
O Lotus (rAjIva) Eyed (nEtra)! O Lord extolled (stuta) by Lord Siva (bhava)! O Lord worshipped (vandita) by this tyAgarAja! O Lord SrI rAmacandra!

---

Notes –
Variations –
⁶ - vandita rAmacandra – vandita SrI rAmacandra.

References –
² - kula birudulanu pogaDina – The words spoken by SrI rAma regarding surrender of vibhIshaNa, after holding consultations with others, are contained in SrImad vAlmIki rAmAyaNa, yuddha kANDa – Chapter 18. He quotes the statement Rshi kaNDu son of Rshi kaNva as under –

baddhAnjalipuTaM dInaM yAcantaM SaraNAgataM
na hanyAd-AnRSaMsyArtham-api SatruM paraMtapa
ArtO vA yadi vA dRptaH parEshAM SaraNaM gataH
ariH prANAn parityajya rakshitavyaH kRtAtmanA
sa cEd bhayAd vA mOhAd vA kAmAd vApi na rakshati
svayA SaktyA yathAnyAyaM tat-pApaM lOka-garhitaM
vinashTaH paSyatas-tasya rakshiNaH SaraNaM gataH
AnAya sukRtaM tasya sarvaM gacchEd-arakshitaH
EvaM dOshO mahAn-atra prapannAnAmarakshaNE
asvargyaM cAyaSasyaM ca bala-vIrya-vinASanaM
karishyAmi yathArthaM tu kaNDOr-vacanam-uttamaM
dharmishThaM ca yaSasyaM ca svargyaM syAt tu phalOdayE 27 – 32

“In the name of humanity, one should not strike even an enemy arrived at one’s door and piteously soliciting protection with joined palms.
An enemy come for protection against his enemies, be he distressed or even proud, should be protected even at the cost of one’s life by one who has subdued one’s mind.
If from fear of folly or even from desire (of some gain) a man does not justly protect a refugee according to his capacity, the sin incurred by him is despised in the World.
If remaining unprotected, a refugee perishes before the eyes of the man who is able to protect him, the former takes away all his merit.
In this way a major sin is incurred by failure to protect refugees under such circumstances; for such failure shuts out heaven, brings infamy and puts an end to one’s strength and virility.
I shall follow the excellent counsel of kaNDu, which is in accordance with facts, is exceedingly righteous and is conducive to fame and actually leads to heaven at the time of reward.”

(Translation of the chapter)

⁵ - virAja –As per sthala purANa of tiruvahIndipuraM (near Cuddalore, Tamil Nadu), garuDa brought virAja river from vaikuNTha and SEsha brought pAtALa tIrthaM to the kshEtra. The name of the river there is ‘garuDa nadhi’ – now colloquially called ‘gaDilaM’.


Comments -
Pallavi by itself is not complete in meaning unless joined with anupallavi. Therefore, it is possible that pallavi and anupallavi put together forms a single unit. In my opinion, anupallavi should be merged with pallavi; consequently, there may not be any anupallavi.

¹ – mannintunani – this word has meanings ‘respect’, ‘honour’ and ‘forgive’. Generally, ‘forgive’ is the meaning assigned to this word. However, as vibhIshaNa has not committed any crime directly against SrI rAma, the meaning ‘forgive’ may not be appropriate. Therefore, the meaning ‘respect’ has been adopted.

³ – vajra – This is how it is given in all books. vAli is the son of indra; ‘vajra’ (thunderbolt) is the weapon of indra; ‘vajra’ also means ‘hard’, ‘adamantine’ etc. vAli’s chest is renowned as impregnable like vajra. In the present context, though the word refers to vAli only, the reason why SrI tyAgarAja has used it, is not clear. It is possible that there is an error in the kRti.

⁴ - mura hari – hari – though a name of vishNu, it may not be taken as such because of the preceding word ‘mura’. Therefore, the secondary meaning - yama or take away – has been used for translation. Generally, the epithet is murAri (mura+ari) or mura hara.

---

Devanagari

ऎ,कॆ,चॆ.. - e,ke,ce..(short);
ए,के,चे.. - E,kE,cE..(long);
ऐ,कै,चै.. - ai,kai,cai..;
ऒ,कॊ,चॊ.. - o,ko,co..(short);
ओ,को,चो.. - O,kO,cO..(long);
औ,कौ,चौ.. -au,kau,cau..;

प. मुन्नु रावण बाध(नो)र्वक
विभीषणुडु मॊर पॆट्टग रामचन्द्र

अ. मन्निन्तु(न)नुचु कुल बिरुदुलनु पॊगडिन
माटल मरचितिवो श्री रामचन्द्र (मु)

च1. मुनु वज्र बाधल(नो)र्व जालकनु
इनजुण्डु निनु रामचन्द्र
कॊनियाड परितापमुनु जूचि
वानि मदि कॊदव तीर्चिन रामचन्द्र (मु)

च2. मुनु हेम कशिपु बाधल सहिम्पग लेक
मुर हरि(य)न रामचन्द्र
चनुवुतो प्रह्लादु सन्तापमुनु
तीर्चि सौख्य(मॊ)सगिन रामचन्द्र (मु)

च3. मुन्नु नी महिम ने विन्नदि कानि
सन्मुनि वन्द्य श्री रामचन्द्र
पन्न(गा)धिप शयन पालिञ्चि ना वॆतलु
परिहरिञ्चवे रामचन्द्र (मु)

च4. राज राज वि-राज वाह रवि कुल जलधि
राज राघव रामचन्द्र
राजीव नेत्र भव स्तुत त्याग-
राज वन्दित रामचन्द्र (मु)

---

Tamil

க,ச,ட,த,ப - 2-ख छ ठ थ फ; 3-ग ड द ब; 4-घ झ ढ ध भ
(ச3 - ஜ)
ஸ1 श - शिव - சிவன்
ரு2 ऋ - कृप - கிருபை

ப. முன்னு ராவண பா3த4(னோ)ர்வக
விபீ4ஷணுடு3 மொர பெட்டக3 ராமசந்த்3ர

அ. மன்னிந்து(ன)னுசு குல பி3ருது3லனு பொக3டி3ன
மாடல மரசிதிவோ ஸ்ரீ ராமசந்த்3ர (மு)

ச1. முனு வஜ்ர பா3த4ல(னோ)ர்வ ஜாலகனு
இனஜுண்டு3 நினு ராமசந்த்3ர
கொனியாட3 பரிதாபமுனு ஜூசி
வானி மதி3 கொத3வ தீர்சின ராமசந்த்3ர (மு)

ச2. முனு ஹேம கஸி1பு பா3த4ல ஸஹிம்பக3 லேக
முர ஹரி(ய)ன ராமசந்த்3ர
சனுவுதோ ப்ரஹ்லாது3 ஸந்தாபமுனு
தீர்சி ஸௌக்2ய(மொ)ஸகி3ன ராமசந்த்3ர (மு)

ச3. முன்னு நீ மஹிம நே வின்னதி3 கானி
ஸன்முனி வந்த்3ய ஸ்ரீ ராமசந்த்3ர
பன்ன(கா3)தி4ப ஸ1யன பாலிஞ்சி நா வெதலு
பரிஹரிஞ்சவே ராமசந்த்3ர (மு)

ச4. ராஜ ராஜ வி-ராஜ வாஹ ரவி குல ஜலதி4
ராஜ ராக4வ ராமசந்த்3ர
ராஜீவ நேத்ர ப4வ ஸ்துத த்யாக3-
ராஜ வந்தி3த ராமசந்த்3ர (மு)

முன்னம், இராவணின் தொல்லையைத் தாளாது,
விபீடணன் முறையிட, இராமசந்திரா!

(அவனை) மதிப்பேனென, (உனது) குல விருதுகளைப் புகழ்ந்த
சொற்களை மறந்தனையோ, இராமசந்திரா?

1. முன்னம், வாலியின் தொல்லைகளைத் தாள இயலாது,
பரிதி மைந்தன், உன்னை, இராமசந்திரா!
கொண்டாட, (அவனது) பரிதாபத்தினைக் கண்டு
அவனது மனக் குறையினைத் தீர்த்த, இராமசந்திரா!

2. முன்னம், இரணிய கசிபுவின் தொல்லைகளைப் பொறுக்காது,
'முரனை வதைத்தோனே' யென்று அழைக்க, இராமசந்திரா!
கனிவுடன், பிரகலாதனின் துன்பத்தினைத்
தீர்த்து, சௌக்கியமளித்த, இராமசந்திரா!

3. முன்னம், உனது மகிமைகளினை நான் கேட்டது தான்;
நன்-முனிவர்கள் வந்திக்கும் இராமசந்திரா!
அரவரசன் அணையோனே! பேணி, எனது வேதனைகளப்
போக்குவாயய்யா, இராமசந்திரா!

4. பேரரசே! கருட வாகனனே! பரிதி குலக் கடலின்
மதியே, இராகவா! இராமசந்திரா!
கமலக்கண்ணா! சிவனால் துதிக்கப் பெற்றோனே!
தியாகராசன் வந்திக்கும் இராமசந்திரா!

குல விருதுகள் - குலத்தின் கோட்பாடுகள்
பரிதி மைந்தன் - சுக்கிரீவன்
முரனை வதைத்தவன் - அரி

---

Telugu

ప. మున్ను రావణ బాధనోర్వక
విభీషణుడు మొర పెట్టగ రామచంద్ర

అ. మన్నింతుననుచు కుల బిరుదులను పొగడిన
మాటల మరచితివో శ్రీ రామచంద్ర (ము)

చ1. మును వజ్ర బాధలనోర్వ జాలకను
ఇనజుండు నిను రామచంద్ర
కొనియాడ పరితాపమును జూచి
వాని మది కొదవ తీర్చిన రామచంద్ర (ము)

చ2. మును హేమ కశిపు బాధల సహింపగ లేక
ముర హరియన రామచంద్ర
చనువుతో ప్రహ్లాదు సంతాపమును
తీర్చి సౌఖ్యమొసగిన రామచంద్ర (ము)

చ3. మున్ను నీ మహిమ నే విన్నది కాని
సన్ముని వంద్య శ్రీ రామచంద్ర
పన్నగాధిప శయన పాలించి నా వెతలు
పరిహరించవే రామచంద్ర (ము)

చ4. రాజ రాజ వి-రాజ వాహ రవి కుల జలధి
రాజ రాఘవ రామచంద్ర
రాజీవ నేత్ర భవ స్తుత త్యాగ-
రాజ వందిత రామచంద్ర (ము)

---

Kannada

ಪ. ಮುನ್ನು ರಾವಣ ಬಾಧನೋರ್ವಕ
ವಿಭೀಷಣುಡು ಮೊರ ಪೆಟ್ಟಗ ರಾಮಚಂದ್ರ

ಅ. ಮನ್ನಿಂತುನನುಚು ಕುಲ ಬಿರುದುಲನು ಪೊಗಡಿನ
ಮಾಟಲ ಮರಚಿತಿವೋ ಶ್ರೀ ರಾಮಚಂದ್ರ (ಮು)

ಚ1. ಮುನು ವಜ್ರ ಬಾಧಲನೋರ್ವ ಜಾಲಕನು
ಇನಜುಂಡು ನಿನು ರಾಮಚಂದ್ರ
ಕೊನಿಯಾಡ ಪರಿತಾಪಮುನು ಜೂಚಿ
ವಾನಿ ಮದಿ ಕೊದವ ತೀರ್ಚಿನ ರಾಮಚಂದ್ರ (ಮು)

ಚ2. ಮುನು ಹೇಮ ಕಶಿಪು ಬಾಧಲ ಸಹಿಂಪಗ ಲೇಕ
ಮುರ ಹರಿಯನ ರಾಮಚಂದ್ರ
ಚನುವುತೋ ಪ್ರಹ್ಲಾದು ಸಂತಾಪಮುನು
ತೀರ್ಚಿ ಸೌಖ್ಯಮೊಸಗಿನ ರಾಮಚಂದ್ರ (ಮು)

ಚ3. ಮುನ್ನು ನೀ ಮಹಿಮ ನೇ ವಿನ್ನದಿ ಕಾನಿ
ಸನ್ಮುನಿ ವಂದ್ಯ ಶ್ರೀ ರಾಮಚಂದ್ರ
ಪನ್ನಗಾಧಿಪ ಶಯನ ಪಾಲಿಂಚಿ ನಾ ವೆತಲು
ಪರಿಹರಿಂಚವೇ ರಾಮಚಂದ್ರ (ಮು)

ಚ4. ರಾಜ ರಾಜ ವಿ-ರಾಜ ವಾಹ ರವಿ ಕುಲ ಜಲಧಿ
ರಾಜ ರಾಘವ ರಾಮಚಂದ್ರ
ರಾಜೀವ ನೇತ್ರ ಭವ ಸ್ತುತ ತ್ಯಾಗ-
ರಾಜ ವಂದಿತ ರಾಮಚಂದ್ರ (ಮು)

---

Malayalam

പ. മുന്നു രാവണ ബാധനോര്വക
വിഭീഷണുഡു മൊര പെട്ടഗ രാമചന്ദ്ര

അ. മന്നിന്തുനനുചു കുല ബിരുദുലനു പൊഗഡിന
മാടല മരചിതിവോ ശ്രീ രാമചന്ദ്ര (മു)

ച1. മുനു വജ്ര ബാധലനോര്വ ജാലകനു
ഇനജുണ്ഡു നിനു രാമചന്ദ്ര
കൊനിയാഡ പരിതാപമുനു ജൂചി
വാനി മദി കൊദവ തീര്ചിന രാമചന്ദ്ര (മു)

ച2. മുനു ഹേമ കശിപു ബാധല സഹിമ്പഗ ലേക
മുര ഹരിയന രാമചന്ദ്ര
ചനുവുതോ പ്രഹ്ലാദു സന്താപമുനു
തീര്ചി സൌഖ്യമൊസഗിന രാമചന്ദ്ര (മു)

ച3. മുന്നു നീ മഹിമ നേ വിന്നദി കാനി
സന്മുനി വന്ദ്യ ശ്രീ രാമചന്ദ്ര
പന്നഗാധിപ ശയന പാലിഞ്ചി നാ വെതലു
പരിഹരിഞ്ചവേ രാമചന്ദ്ര (മു)

ച4. രാജ രാജ വി-രാജ വാഹ രവി കുല ജലധി
രാജ രാഘവ രാമചന്ദ്ര
രാജീവ നേത്ര ഭവ സ്തുത ത്യാഗ-
രാജ വന്ദിത രാമചന്ദ്ര (മു)

---

Updated on 17 Sep 2010

Thyagaraja Kriti - Brndaavana Lola - Raga Todi

Transliteration–Telugu
Transliteration as per Modified Harvard-Kyoto (HK) Convention
(including Telugu letters – Short e, Short o) -

a A i I u U
R RR lR lRR
e E ai o O au M (H or :)

(e – short E – Long o – short O – Long)

k kh g gh n/G
c ch j jh n/J (jn – as in jnAna)
T Th D Dh N
t th d dh n
p ph b bh m
y r l L v
S sh s h

bRndAvana lOla-tODi

In the kRti ‘bRndAvana lOla’ – rAga tODi (tALa rUpakaM), SrI tyAgarAja sings praises of Lord gOvinda.

pallavi
bRndAvana lOla gOvind(A)ravinda nayana

---

anupallavi
sundar(A)nga ¹dhRta rath(A)nga
sujan(A)ri timira patanga (bRndAvana)

---

caraNam
mAm-ava SrI ramaNI maNi madan(A)Srita mitra
²rAma dAsa dAsa tyAgarAja nuta caritra (bRndAvana)

---

Gist

• O Lord gOvinda, fond of bRndAvana! O Lotus Eyed!
  
• O Lord with charming features! O Wielder of discus! O Lord who destroys enemies of the pious like Sun who dispels darkness!
  
• O Beloved of lakshmI - a jewel (among women)! O Friend of those dependent on You! O Lord whose exploits have been extolled by this tyAgarAja – a disciple of rAma dAsa (or servant of devotees of SrI rAma)!
  
  
  • Please protect me.

---

Word-by-word Meaning

pallavi
bRndAvana lOla gOvinda-aravinda nayana

O Lord gOvinda, fond of (lOla) bRndAvana! O Lotus (aravinda) (gOvindAravinda) Eyed (nayana)!

---

anupallavi
sundara-anga dhRta ratha-anga
sujana-ari timira patanga (bRndAvana)

O Lord with charming (sundara) features (anga) (sundarAnga)! O Wielder (dhRta) of discus – wheel - part (anga) of chariot (ratha) (rathAnga)! O Lord who destroys enemies (ari) of the pious (sujana) (sujanAri) like Sun (patanga) who dispels darkness (timira)!
O Lord gOvinda, fond of bRndAvana! O Lotus Eyed!

---

caraNam
mAm-ava SrI ramaNI maNi madana-ASrita mitra
rAma dAsa dAsa tyAgarAja nuta caritra (bRndAvana)

Please protect (ava) me (mAM) (mAmava), O Beloved (madana) (literally love or cupid) of lakshmI – SrI ramaNI - a jewel (maNi) (among women)!
O Friend (mitra) of those dependent (ASrita) (madanASrita) on You! O Lord whose exploits (caritra) have been extolled (nuta) by this tyAgarAja – a disciple (dAsa) of rAma dAsa (or servant of devotees of SrI rAma)!
O Lord gOvinda, fond of bRndAvana! O Lotus Eyed!

---

Notes –
References –
¹ – dhRta rathAGa – Though this should generally refer to discus, during the mahAbhArata war, SrI kRshNa actually wields the wheel of the chariot with the intention of slaying bhIshma. Please refer to Mahabharata, Book 6 – Bhishma Parva.

Comments -
² - rAma dAsa dAsa – This may mean either ‘servant of bhadrAcala rAma dAsa’ or ‘servant of devotees of SrI rAma’.

---

Devanagari

ऎ,कॆ,चॆ.. - e,ke,ce..(short);
ए,के,चे.. - E,kE,cE..(long);
ऐ,कै,चै.. - ai,kai,cai..;
ऒ,कॊ,चॊ.. - o,ko,co..(short);
ओ,को,चो.. - O,kO,cO..(long);
औ,कौ,चौ.. -au,kau,cau..;

प. बृन्दावन लोल गोवि(न्दा)रविन्द नयन

अ. सुन्द(रां)ग धृत र(थां)ग
सुज(ना)रि तिमिर पतंग (बृ)

च. मा(म)व श्री रमणी मणि मद(ना)श्रित मित्र
राम दास दास त्यागराज नुत चरित्र (बृ)

---

Tamil

க,ச,ட,த,ப - 2-ख छ ठ थ फ; 3-ग ड द ब; 4-घ झ ढ ध भ
(ச3 - ஜ)
ஸ1 श - शिव - சிவன்
ரு2 ऋ - कृप - கிருபை

ப. ப்3ரு2ந்தா3வன லோல கோ3விந்(தா3)ரவிந்த3 நயன

அ. ஸுந்த3(ரா)ங்க3 த்4ரு2த ர(தா2)ங்க3
ஸுஜ(னா)ரி திமிர பதங்க3 (ப்3ரு2)

ச. மா(ம)வ ஸ்ரீ ரமணீ மணி மத3(னா)ஸ்1ரித மித்ர
ராம தா3ஸ தா3ஸ த்யாக3ராஜ நுத சரித்ர (ப்3ரு2)

பிருந்தாவன லோலனே கோவிந்தா! கமலக் கண்ணா!

எழிலுருவத்தோனே! ஆழியேந்துவோனே!
நன்மக்களின் பகைவரெனும் இருட்டினுக்குப் பகலவனே!
பிருந்தாவன லோலனே கோவிந்தா! கமலக் கண்ணா!

என்னைக் காப்பாய், இலக்குமி மணாளா! சார்ந்தோர் நண்பா!
இராமதாசர் தொண்டன் தியாகராசன் போற்றும் சரிதத்தோனே!
பிருந்தாவன லோலனே கோவிந்தா! கமலக் கண்ணா!

ஆழி - சக்கரம் - தேருருளை
இராம தாசர் - (ஆந்திரா மாநில) பத்திராசல இராம தாசர்
இராமதாசர் தொண்டன் - இராமனின் தொண்டர்களின் தொண்டனெனவும் கொள்ளலாம்

---

Telugu

ప. బృందావన లోల గోవిందారవింద నయన

అ. సుందరాంగ ధృత రథాంగ
సుజనారి తిమిర పతంగ (బృ)

చ. మామవ శ్రీ రమణీ మణి మదనాశ్రిత మిత్ర
రామ దాస దాస త్యాగరాజ నుత చరిత్ర (బృ)

---

Kannada

ಪ. ಬೃಂದಾವನ ಲೋಲ ಗೋವಿಂದಾರವಿಂದ ನಯನ

ಅ. ಸುಂದರಾಂಗ ಧೃತ ರಥಾಂಗ
ಸುಜನಾರಿ ತಿಮಿರ ಪತಂಗ (ಬೃ)

ಚ. ಮಾಮವ ಶ್ರೀ ರಮಣೀ ಮಣಿ ಮದನಾಶ್ರಿತ ಮಿತ್ರ
ರಾಮ ದಾಸ ದಾಸ ತ್ಯಾಗರಾಜ ನುತ ಚರಿತ್ರ (ಬೃ)

---

Malayalam

പ. ബൃന്ദാവന ലോല ഗോവിന്ദാരവിന്ദ നയന

അ. സുന്ദരാങ്ഗ ധൃത രഥാങ്ഗ
സുജനാരി തിമിര പതങ്ഗ (ബൃ)

ച. മാമവ ശ്രീ രമണീ മണി മദനാശ്രിത മിത്ര
രാമ ദാസ ദാസ ത്യാഗരാജ നുത ചരിത്ര (ബൃ)

---

Updated on 16 Sep 2010

Thyagaraja Kriti - Proddu Poyyenu - Raga Todi

Transliteration–Telugu
Transliteration as per Modified Harvard-Kyoto (HK) Convention
(including Telugu letters – Short e, Short o) -

a A i I u U
R RR lR lRR
e E ai o O au M (H or :)

(e – short E – Long o – short O – Long)

k kh g gh n/G
c ch j jh n/J (jn – as in jnAna)
T Th D Dh N
t th d dh n
p ph b bh m
y r l L v
S sh s h

proddu poyyenu-tODi

In the kRti ‘proddu poyyenu’ – rAga tODi (tALa cApu), SrI tyAgarAja chides his mind for wasting time in useless activities and asks it to chant the name of the Lord.

pallavi
¹proddu poyyenu SrI rAmuni
pUni bhajimpavE manasA

---

anupallavi
niddura cEta konnALLu vishaya
buddhula cEta konnALLu O manasA (proddu)

---

caraNam 1
prodduna lEci ²tri-tApamulanu narula
pogaDi pogaDi konnALLu ³paTTi-
(y)eddu rIti kanna ⁴tAvula bhujiyinci
Emi teliyaka konnALLu
mudduga tOcu bhava sAgaramuna
munigi tElucu konnALLu
paddu mAlina pAmara janulatO verri
palukul(A)Ducu konnALLu O manasA (proddu)

---

caraNam 2
mudamuna dhana tanay(A)gAramulu jUci
madamu cEta konnALLu andu
cedarina(y)anta ⁵SOk(A)rNava gatuDai
jAli jenduTayu konnALLu-
(y)edaTi pacca jUci tALa lEka
tAn(i)lanu tiruguTa konnALLu
⁶mudi madi tappina vRddha tanamucE
mundu venuka teliyakayE konnALLu (proddu)

---

caraNam 3
yAg(A)di karmamu sEyavalen(a)nu-
(y)alasaTa cEta konnALLu andu
rAga lObhamulatOn(a)parAdhamula jEsi
rAjasamuna konnALLu
bAguga nAma kIrtanamulu sEyuTE
bhAgyam(a)naka konnALLu
tyAgarAja nutuDaina SrI rAmuni
tatvamu teliyakayE konnALLu (proddu)

---

Gist

O My Mind!

• It is getting late.
  
• Chant the names of Lord SrI rAma with determination.
  
  
• You have spent –
  
  • some time sleeping and
    
  • some time with the thoughts of sense enjoyments;
    
    
  • some time extolling people (every day) since morning for securing welfare in pursuit of three desires – wife, children and wealth;
    
  • some time eating any and everywhere like a stray bull without understanding anything;
    
  • some time sinking and floating in the ocean of Worldly Existence which (for all appearances) looks charming;
    
  • some time indulging in utterly useless talks with wicked people who have deviated from the path of righteous conduct;
    
    
  • some time with pride looking joyously at wealth, children and houses;
    
  • some time remaining miserable being lost in the sea of utter grief brought about thereof (looking at wealth, children and house with pride);
    
  • some time wandering about in the World unable to tolerate looking at others’ prosperity (envying such comforts);
    
  • some time, finally, with no sense of direction because of loss of mental faculties due to old age;
    
    
  • some time becoming fatigued with the intent of performing vEdic karmas like sacrificial oblations etc.;
    
  • some time committing offences therein (vEdic karmas) due to possessive nature - attachment, avarice etc.;
    
  • some time without understanding that only singing nicely the glory of the Lord is the real fortune; and
    
  • some time without realising the true nature of Lord SrI rAma - praised by this tyAgarAja.
  
  
  
• It is getting late.
  
• Chant the names of Lord SrI rAma with determination.

---

Word-by-word Meaning

pallavi
proddu poyyenu SrI rAmuni
pUni bhajimpavE manasA

O My Mind (manasA)! It is getting late (proddu poyyenu) (literally it is Sun-set); chant the names (bhajimpavE) of Lord SrI rAma (SrI rAmuni) with determination (pUni).

---

anupallavi
niddura cEta konnALLu vishaya
buddhula cEta konnALLu O manasA (proddu)

You have spent some time (konnALLu) (literally some days) sleeping (niddura cEta) (literally with sleep) and some time (konnALLu) with (cEta) the thoughts (buddhula) of sense enjoyments (vishaya);
O My Mind (manasA)! Chant the names of Lord SrI rAma with determination.

---

caraNam 1
prodduna lEci tri-tApamulanu narula
pogaDi pogaDi konnALLu paTTi-
eddu rIti kanna tAvula bhujiyinci
Emi teliyaka konnALLu
mudduga tOcu bhava sAgaramuna
munigi tElucu konnALLu
paddu mAlina pAmara janulatO verri
palukulu-ADucu konnALLu O manasA (proddu)

You have spent some time (konnALLu) by extolling (pogaDi pogaDi) people (narula) (every day) since morning (prodduna lEci) (literally getting up early) for securing welfare in pursuit of three (tri) desires (tApamulanu) – wife, children and wealth;
some time (konnALLu) eating (bhujiyinci) any and everywhere (kanna tAvula) like (rIti) a stray (paTTi) bull (eddu) (paTTiyeddu) without understanding (teliyaka) anything (Emi);
some time (konnALLu) sinking (munigi) and floating (tElucu) in the ocean (sAgaramuna) of Worldly Existence (bhava) which (for all appearances) looks (tOcu) charming (mudduga); and
some time (konnALLu) indulging in (ADucu) utterly useless (verri) (literally mad) talks (palukulu) (palukulADucu) with wicked (pAmara) people (janulatO) who have deviated (mAlina) from the path of righteous conduct (paddu) (literally promise).
O My Mind (manasA)! Chant the names of Lord SrI rAma with determination.

---

caraNam 2
mudamuna dhana tanaya-AgAramulu jUci
madamu cEta konnALLu andu
cedarina-anta SOka-arNava gatuDai
jAli jenduTayu konnALLu-
edaTi pacca jUci tALa lEka
tAnu-ilanu tiruguTa konnALLu
mudi madi tappina vRddha tanamucE
mundu venuka teliyakayE konnALLu (proddu)

You have spent some time (konnALLu) with (cEta) pride (madamu) looking (jUci) joyously (mudamuna) at wealth (dhana), children (tanaya) (literally son) and houses (AgAramu) (tanayAgAramula);
some time (konnALLu) remaining miserable (jAli jenduTayu) being lost (gatuDai) in the sea (arNava) of utter (anta) (literally much) grief (SOka) (SOkArNava) brought about (cedarina) (cedarinayanta) (literally scatter) thereof (andu) (looking at wealth, children and house with pride);
some time (konnALLu) self (tAnu) wandering about (tiruguTa) in the World (ilanu) (tAnilanu) unable to tolerate (tALa lEka) looking at (jUci) others’ (edaTi) (literally opposite) (konnALLuyedaTi) prosperity (pacca) (literally far greenery) (envying such comforts); and
finally (mudi), some time (konnALLu), with no sense (teliyakayE) of direction (mundu venaka) (literally before and after) because of loss of mental faculties (madi tappina) due to old age (vRddha tanamucE);
O My Mind! Chant the names of Lord SrI rAma with determination.

---

caraNam 3
yAga-Adi karmamu sEyavalenu-anu-
alasaTa cEta konnALLu andu
rAga lObhamulatOnu-aparAdhamula jEsi
rAjasamuna konnALLu
bAguga nAma kIrtanamulu sEyuTE
bhAgyamu-anaka konnALLu
tyAgarAja nutuDaina SrI rAmuni
tatvamu teliyakayE konnALLu (proddu)

You have spent some time (konnALLu) becoming fatigued (alasaTa cEta) with the intent (anu) of performing (sEyavalenu) (sEyavalenanuyalasaTa) vEdic karmas (karmamu) like sacrificial oblations (yAga) etc (Adi) (yAgAdi);
some time (konnALLu) committing (jEsi) offences (aparAdhamula) therein (andu) (vEdic karmas) due to (tOnu) possessive nature (rAjasamuna) - attachment (rAga), avarice etc. (lObhamulatOnu) (lObhamulatOnaparAdhamula);
some time (konnALLu) without understanding (anaka) that only singing nicely (bAguga) the glory of the Lord (nAma kIrtanamulu sEyuTE) is the real fortune (bhAgyamu) (bhAgyamanaka); and
some time (konnALLu) without realising (teliyakayE) the true nature (tatvamu) of Lord SrI rAma (rAmuni) - praised (nutuDaina) by this tyAgarAja;
O My Mind! Chant the names of Lord SrI rAma with determination.

---

Notes –
Variations –
⁴ – tAvula – tAvuna.

Comments -
¹ – proddu poyyenu – These words occurring pallavi will be translated as ‘it is getting late’. However, when joining with ‘konnALLu’ in anupallavi and caraNams, it will be translated as ‘spent some time’.

² – tri-tApamulanu – aka tApa-traya - AdhyAtmika, Adhibhautika, AdhidaivIka (Self-others-divine related griefs). However, in the present context, SrI tyAgarAja seems to mean ‘three desires’ (IshaNa traya) – love for wife, children and wealth. This is so because of the preceding words ‘narula pogadi pogadi’ (extolling people) for securing welfare. Alternatively, it could mean that because of the tApa-traya (AdhyAtmika etc.), one becomes constrained to be Worldly minded for securing welfare for Self and family etc.

³ – paTTi eddu (paTTiyeddu) – In some books, this has been translated as ‘bull at large’. While the meaning ‘eddu’ (bull) is clear, the word ‘paTTi’ is doubtful – there is no such telugu word which could mean ‘at large’. SrI tyAgarAja seems to have used this word (paTTi) in the kRti ‘eTla brOtuvO’ – rAga cakravAkam – ‘vaTTi (or paTTi) goDDu’ where almost similar meaning is derived. In tamil, ‘paTTi’ means ‘stray’ (paTTi mADu – stray cattle). It is possible that SrI tyAgarAja uses tamil word ‘paTTi’ in both these kRtis.

In South India, there is a tradition of consecrating a bull-calf to Siva temple. In Tamil Nadu, such a bull is called ‘kOvil mADu’ (bull belonging to temple). This bull is stamped with such a mark. It is allowed to roam free and eat wherever. Such an example also may be suitable here. But the word ‘paTTi’ (paTTi eddu) does not permit such an interpretation. Therefore, ‘stray cattle’ has been adopted.

⁵ – SOkArNava gatuDai – this could be rendered as ‘SOkArN(a)vagatuDai. But the meaning of ‘avagata’ (being aware) does not seem to be appropriate. Therefore ‘SOkArNava gatuDai’ has been adopted.

⁶ – mudi madi tappina vRddha tanamucE – ‘mudi’ means ‘old age’; ‘vRddha tanamu’ - also means ‘old age’. Therefore, ‘mudi’ has been translated as ‘finally’.

---

Devanagari

ऎ,कॆ,चॆ.. - e,ke,ce..(short);
ए,के,चे.. - E,kE,cE..(long);
ऐ,कै,चै.. - ai,kai,cai..;
ऒ,कॊ,चॊ.. - o,ko,co..(short);
ओ,को,चो.. - O,kO,cO..(long);
औ,कौ,चौ.. -au,kau,cau..;

प. प्रॊद्दु पॊय्यॆनु श्री रामुनि
पूनि भजिम्पवे मनसा

अ. निद्दुर चेत कॊन्नाळ्ळु विषय
बुद्धुल चेत कॊन्नाळ्ळु ओ मनसा (प्रॊ)

च1. प्रॊद्दुन लेचि त्रि-तापमुलनु नरुल
पॊगडि पॊगडि कॊन्नाळ्ळु पट्टि-
(यॆ)द्दु रीति कन्न तावुल भुजियिञ्चि
एमि तॆलियक कॊन्नाळ्ळु
मुद्दुग तोचु भव सागरमुन
मुनिगि तेलुचु कॊन्नाळ्ळु
पद्दु मालिन पामर जनुलतो वॆर्रि
पलुकु(ला)डुचु कॊन्नाळ्ळु ओ मनसा (प्रॊ)

च2. मुदमुन धन तन(या)गारमुलु जूचि
मदमु चेत कॊन्नाळ्ळु अन्दु
चॆदरिन(य)न्त शो(का)र्णव गतुडै
जालि जॆन्दुटयु कॊन्नाळ्ळु-
(यॆ)दटि पच्च जूचि ताळ लेक
ता(नि)लनु तिरुगुट कॊन्नाळ्ळु
मुदि मदि तप्पिन वृद्ध तनमुचे
मुन्दु वॆनुक तॆलियकये कॊन्नाळ्ळु (प्रॊ)

च3. या(गा)दि कर्ममु सेयवलॆ(न)नु-
(य)लसट चेत कॊन्नाळ्ळु अन्दु
राग लोभमुलतो(न)पराधमुल जेसि
राजसमुन कॊन्नाळ्ळु
बागुग नाम कीर्तनमुलु सेयुटे
भाग्य(म)नक कॊन्नाळ्ळु
त्यागराज नुतुडैन श्री रामुनि
तत्वमु तॆलियकये कॊन्नाळ्ळु (प्रॊ)

---

Tamil

க,ச,ட,த,ப - 2-ख छ ठ थ फ; 3-ग ड द ब; 4-घ झ ढ ध भ
(ச3 - ஜ)
ஸ1 श - शिव - சிவன்
ரு2 ऋ - कृप - கிருபை

ப. ப்ரொத்3து3 பொய்யெனு ஸ்ரீ ராமுனி
பூனி ப4ஜிம்பவே மனஸா

அ. நித்3து3ர சேத கொன்னாள்ளு விஷய
பு3த்3து4ல சேத கொன்னாள்ளு ஓ மனஸா (ப்ரொ)

ச1. ப்ரொத்3து3ன லேசி த்ரி-தாபமுலனு நருல
பொக3டி3 பொக3டி3 கொன்னாள்ளு பட்டி-
(யெ)த்3து3 ரீதி கன்ன தாவுல பு4ஜியிஞ்சி
ஏமி தெலியக கொன்னாள்ளு
முத்3து3க3 தோசு ப4வ ஸாக3ரமுன
முனிகி3 தேலுசு கொன்னாள்ளு
பத்3து3 மாலின பாமர ஜனுலதோ வெர்ரி
பலுகு(லா)டு3சு கொன்னாள்ளு ஓ மனஸா (ப்ரொ)

ச2. முத3முன த4ன தன(யா)கா3ரமுலு ஜூசி
மத3மு சேத கொன்னாள்ளு அந்து3
செத3ரின(ய)ந்த ஸோ1(கா)ர்ணவ க3துடை3
ஜாலி ஜெந்து3டயு கொன்னாள்ளு-
(யெ)த3டி பச்ச ஜூசி தாள லேக
தா(னி)லனு திருகு3ட கொன்னாள்ளு
முதி3 மதி3 தப்பின வ்ரு2த்3த4 தனமுசே
முந்து3 வெனுக தெலியகயே கொன்னாள்ளு (ப்ரொ)

ச3. யா(கா3)தி3 கர்மமு ஸேயவலெ(ன)னு-
(ய)லஸட சேத கொன்னாள்ளு அந்து3
ராக3 லோப4முலதோ(ன)பராத4முல ஜேஸி
ராஜஸமுன கொன்னாள்ளு
பா3கு3க3 நாம கீர்தனமுலு ஸேயுடே
பா4க்3ய(ம)னக கொன்னாள்ளு
த்யாக3ராஜ நுதுடை3ன ஸ்ரீ ராமுனி
தத்வமு தெலியகயே கொன்னாள்ளு (ப்ரொ)

பொழுது போனது, இராமனை
விரதம் பூண்டுத் தொழுவாய், மனமே!

உறக்கத்துடன் சில நாள், விடய
எண்ணங்களுடன் சில நாள், ஓ மனமே!
பொழுது போனது, இராமனை
விரதம் பூண்டுத் தொழுவாய், மனமே!

1. காலையெழுந்து, மூவாசையினால் மனிதர்களைப்
புகழ்ந்து புகழ்ந்துச் சில நாள்; பட்டி
மாடு போன்று, கண்ட இடங்களில் உண்டு,
ஏதுமறியாது சில நாள்;
அழகாகத் தோன்றும் பிறவிக் கடலினில்
மூழ்கி, மிதந்துச் சில நாள்;
முறை தவறிய தீய மக்களுடன், மூடத்தனமான
உரைகளாடிச் சில நாள்; ஓ மனமே!
பொழுது போனது, இராமனை
விரதம் பூண்டுத் தொழுவாய், மனமே!

2. களிப்புடன், செல்வம், மக்கள், வீடுகளை நோக்கி,
செருக்குடன் சில நாள்; அதனில்
சிந்திய அத்தனைத் துயரக்கடலில் உழல்வோனாகி,
துன்பமடைதல் சில நாள்;
எதிர்ப் பச்சையினை கண்டு, பொறுக்க மாட்டாது,
தான் உலகினில் திரிதல் சில நாள்;
முடிவில், அறிவு தவறிய முதுமையுடன்
முன்பின் தெரியாமலே சில நாள்;
பொழுது போனது, இராமனை
விரதம் பூண்டுத் தொழுவாய், மனமே!

3. வேள்வி முதலிய கருமங்கள் இயற்ற வேணுமெனும்
அலைச்சல்களுடன் சில நாள்; அதனில்
பற்று, பேராசைகளுடன் குற்றங்களிழைத்து
இராசத குணத்துடன் சிலநாள்;
சிறக்க, (இறைவனின்) நாம கீர்த்தனை செய்தலே
பேறெனாது சில நாள்;
தியாகராசன் போற்றுவோனாகிய, இராமனின்
தத்துவம் அறியாமலே சில நாள்;
பொழுது போனது, இராமனை
விரதம் பூண்டுத் தொழுவாய், மனமே!

பொழுது போனது - காலம் கடந்தது
விடயம் - புலன் நுகர்ச்சி
மூவாசை - மனைவி, மக்கள், செல்வம்
மூவாசை - மூன்று துயரங்கள் (ஆத்யாத்மிக-ஆதிபௌதிக-ஆதிதைவீக) என்றும் கொள்ளலாம்
எதிர்ப் பச்சை - மற்றவரின் செழிப்பு
பற்று, பேராசைகள் - காமம் முதலிய உட்பகைவர் அறுவர்.
இராசதம் - முக்குணங்களிலொன்று
இராமனின் தத்துவம் - இராமன் பரம்பொருளென

---

Telugu

ప. ప్రొద్దు పొయ్యెను శ్రీ రాముని
పూని భజింపవే మనసా

అ. నిద్దుర చేత కొన్నాళ్ళు విషయ
బుద్ధుల చేత కొన్నాళ్ళు ఓ మనసా (ప్రొ)

చ1. ప్రొద్దున లేచి త్రి-తాపములను నరుల
పొగడి పొగడి కొన్నాళ్ళు పట్టి-
యెద్దు రీతి కన్న తావుల భుజియించి
ఏమి తెలియక కొన్నాళ్ళు
ముద్దుగ తోచు భవ సాగరమున
మునిగి తేలుచు కొన్నాళ్ళు
పద్దు మాలిన పామర జనులతో వెర్రి
పలుకులాడుచు కొన్నాళ్ళు ఓ మనసా (ప్రొ)

చ2. ముదమున ధన తనయాగారములు జూచి
మదము చేత కొన్నాళ్ళు అందు
చెదరినయంత శోకార్ణవ గతుడై
జాలి జెందుటయు కొన్నాళ్ళు-
యెదటి పచ్చ జూచి తాళ లేక
తానిలను తిరుగుట కొన్నాళ్ళు
ముది మది తప్పిన వృద్ధ తనముచే
ముందు వెనుక తెలియకయే కొన్నాళ్ళు (ప్రొ)

చ3. యాగాది కర్మము సేయవలెనను-
యలసట చేత కొన్నాళ్ళు అందు
రాగ లోభములతోనపరాధముల జేసి
రాజసమున కొన్నాళ్ళు
బాగుగ నామ కీర్తనములు సేయుటే
భాగ్యమనక కొన్నాళ్ళు
త్యాగరాజ నుతుడైన శ్రీ రాముని
తత్వము తెలియకయే కొన్నాళ్ళు (ప్రొ)

---

Kannada

ಪ. ಪ್ರೊದ್ದು ಪೊಯ್ಯೆನು ಶ್ರೀ ರಾಮುನಿ
ಪೂನಿ ಭಜಿಂಪವೇ ಮನಸಾ

ಅ. ನಿದ್ದುರ ಚೇತ ಕೊನ್ನಾಳ್ಳು ವಿಷಯ
ಬುದ್ಧುಲ ಚೇತ ಕೊನ್ನಾಳ್ಳು ಓ ಮನಸಾ (ಪ್ರೊ)

ಚ1. ಪ್ರೊದ್ದುನ ಲೇಚಿ ತ್ರಿ-ತಾಪಮುಲನು ನರುಲ
ಪೊಗಡಿ ಪೊಗಡಿ ಕೊನ್ನಾಳ್ಳು ಪಟ್ಟಿ-
ಯೆದ್ದು ರೀತಿ ಕನ್ನ ತಾವುಲ ಭುಜಿಯಿಂಚಿ
ಏಮಿ ತೆಲಿಯಕ ಕೊನ್ನಾಳ್ಳು
ಮುದ್ದುಗ ತೋಚು ಭವ ಸಾಗರಮುನ
ಮುನಿಗಿ ತೇಲುಚು ಕೊನ್ನಾಳ್ಳು
ಪದ್ದು ಮಾಲಿನ ಪಾಮರ ಜನುಲತೋ ವೆರ್ರಿ
ಪಲುಕುಲಾಡುಚು ಕೊನ್ನಾಳ್ಳು ಓ ಮನಸಾ (ಪ್ರೊ)

ಚ2. ಮುದಮುನ ಧನ ತನಯಾಗಾರಮುಲು ಜೂಚಿ
ಮದಮು ಚೇತ ಕೊನ್ನಾಳ್ಳು ಅಂದು
ಚೆದರಿನಯಂತ ಶೋಕಾರ್ಣವ ಗತುಡೈ
ಜಾಲಿ ಜೆಂದುಟಯು ಕೊನ್ನಾಳ್ಳು-
ಯೆದಟಿ ಪಚ್ಚ ಜೂಚಿ ತಾಳ ಲೇಕ
ತಾನಿಲನು ತಿರುಗುಟ ಕೊನ್ನಾಳ್ಳು
ಮುದಿ ಮದಿ ತಪ್ಪಿನ ವೃದ್ಧ ತನಮುಚೇ
ಮುಂದು ವೆನುಕ ತೆಲಿಯಕಯೇ ಕೊನ್ನಾಳ್ಳು (ಪ್ರೊ)

ಚ3. ಯಾಗಾದಿ ಕರ್ಮಮು ಸೇಯವಲೆನನು-
ಯಲಸಟ ಚೇತ ಕೊನ್ನಾಳ್ಳು ಅಂದು
ರಾಗ ಲೋಭಮುಲತೋನಪರಾಧಮುಲ ಜೇಸಿ
ರಾಜಸಮುನ ಕೊನ್ನಾಳ್ಳು
ಬಾಗುಗ ನಾಮ ಕೀರ್ತನಮುಲು ಸೇಯುಟೇ
ಭಾಗ್ಯಮನಕ ಕೊನ್ನಾಳ್ಳು
ತ್ಯಾಗರಾಜ ನುತುಡೈನ ಶ್ರೀ ರಾಮುನಿ
ತತ್ವಮು ತೆಲಿಯಕಯೇ ಕೊನ್ನಾಳ್ಳು (ಪ್ರೊ)

---

Malayalam

പ. പ്രൊദ്ദു പൊയ്യെനു ശ്രീ രാമുനി
പൂനി ഭജിമ്പവേ മനസാ

അ. നിദ്ദുര ചേത കൊന്നാള്ളു വിഷയ
ബുദ്ധുല ചേത കൊന്നാള്ളു ഓ മനസാ (പ്രൊ)

ച1. പ്രൊദ്ദുന ലേചി ത്രി-താപമുലനു നരുല
പൊഗഡി പൊഗഡി കൊന്നാള്ളു പട്ടി-
യെദ്ദു രീതി കന്ന താവുല ഭുജിയിഞ്ചി
ഏമി തെലിയക കൊന്നാള്ളു
മുദ്ദുഗ തോചു ഭവ സാഗരമുന
മുനിഗി തേലുചു കൊന്നാള്ളു
പദ്ദു മാലിന പാമര ജനുലതോ വെര്രി
പലുകുലാഡുചു കൊന്നാള്ളു ഓ മനസാ (പ്രൊ)

ച2. മുദമുന ധന തനയാഗാരമുലു ജൂചി
മദമു ചേത കൊന്നാള്ളു അന്ദു
ചെദരിനയന്ത ശോകാര്ണവ ഗതുഡൈ
ജാലി ജെന്ദുടയു കൊന്നാള്ളു-
യെദടി പച്ച ജൂചി താള ലേക
താനിലനു തിരുഗുട കൊന്നാള്ളു
മുദി മദി തപ്പിന വൃദ്ധ തനമുചേ
മുന്ദു വെനുക തെലിയകയേ കൊന്നാള്ളു (പ്രൊ)

ച3. യാഗാദി കര്മമു സേയവലെനനു-
യലസട ചേത കൊന്നാള്ളു അന്ദു
രാഗ ലോഭമുലതോനപരാധമുല ജേസി
രാജസമുന കൊന്നാള്ളു
ബാഗുഗ നാമ കീര്തനമുലു സേയുടേ
ഭാഗ്യമനക കൊന്നാള്ളു
ത്യാഗരാജ നുതുഡൈന ശ്രീ രാമുനി
തത്വമു തെലിയകയേ കൊന്നാള്ളു (പ്രൊ)

---

Updated on 15 Sep 2010

Thyagaraja Kriti - Neevanti Daivamu Shadaanana - Todi Raga

Transliteration–Telugu
Transliteration as per Modified Harvard-Kyoto (HK) Convention
(including Telugu letters – Short e, Short o) -

a A i I u U
R RR lR lRR
e E ai o O au M (H or :)

(e – short E – Long o – short O – Long)

k kh g gh n/G
c ch j jh n/J (jn – as in jnAna)
T Th D Dh N
t th d dh n
p ph b bh m
y r l L v
S sh s h

nIvaNTi daivamu-tODi

In the kRti ‘nIvaNTi daivamu shaDAnana’ – rAga tODi (tALa – Adi), SrI tyAgarAja sings praises of Lord subrahmaNya at ‘brahma puri’ kshEtra.

pallavi
nIv(a)NTi daivamu shaD-Anana
nEn(e)ndu kAnarA

---

anupallavi
bhAvinci cUDa taramu kAni
¹brahma puri nilaya girijA tanaya (nI)

---

caraNam 1
sari bAluratO kailAsa girini
Subh(A)kRtitOn(A)Daganu
²verapu lEka ³praNav(A)rthamu tAn(a)nu
vidhini kOpaginci
saraguna ⁴nava vIrul(a)nd(o)ka
kinkaruni kani ⁵mummAru selav(i)cci
surulu ⁶mura pur(A)rulu vini meccaga
varusagAnu sRshTi Saktin(o)sagina (nI)

---

caraNam 2
⁷hari harulaku dik-pAlula
kala SaSi sUryulaku
mari ⁸vidyAdharulaku ⁹brahmANDamuna
¹⁰velayu ¹¹vIr(A)dulaku
taramu gAka ninnu ¹²jata kUDi
SaraN(a)nagA vini sairincaka
¹³parama drOhiyaina SUra
padm(A)suruni kIrtigAnu garvam(a)Nacina (nI)

---

caraNam 3
mAra kOTul(a)ndu kalgina SRngAram-
(e)lla indu mukha nI kona
gOrunu pOlunE aTu(v)aNTi
Subh(A)kAramu santatamu
sAreku nA madini nilipina
¹⁴kumAra dayA-para nIraja lOcana
tArak(A)dhipa kalA dharuDagu
SrI ¹⁵tyAgarAja sannut(A)Srita hita (nI)

---

Gist

• O Lord subrahmaNya - Six Faced!
  
• O Lord abiding in brahma puri! O Son of pArvatI!
  
• O Moon Faced! O Lord kumAra! O Compassion Embodied! O Lotus Eyed! O Lord well praised by Lord Siva - wearer of Digit of Moon! O Benefactor of dependents on You!
  
  
• I do not find anywhere a God like You.
  
• Your form is not possible to be comprehended!
  
• The sum total of charm existing in millions of cupids would be equivalent to that of the tip of Your nail;
  
• You firmly implanted Your such an auspicious form, in my mind.
  
  
  • That day, with Your auspicious form, You were playing with boys of Your age on the kailAsa mountain;
    
  • then, brahmA visited kailAsa;
    
  • You questioned Him about the meaning of praNava;
    
  • when He, fearlessly, told an untruth that he Himself to be the purport of praNava, You got angry with Him;
    
  • quickly, finding one (of the nine) of Your warriors, gave him definitive orders, for carrying out (brahmA’s task of) projection, listing out the powers to do so;
    
  • on hearing this, the celestials, vishNu and Siva appreciated Your action.
    
    
  • vishNu, Siva, Lords of Directions, Moon, Sun, vidyAdhara and heroes existing in this great Universe, finding it beyond their capacity to subdue the arrogance of SUra padmAsura - the greatest enemy of celestials, joining together, sought Your refuge;
    
  • hearing their pleas and unable to bear, You gloriously subdued the arrogance of the asura.
  
  
  
• I do not find anywhere a God like You.

---

Word-by-word Meaning

pallavi
nIvaNTi daivamu shaD-Anana
nEnu-endu kAnarA

O Lord subrahmaNya - Six Faced (shaD-Anana)! I (nEnu) do not find (kAnara) anywhere (endu) (nEnendu) a God (daivamu) like You (nIvu aNTi) (NIvaNTi).

---

anupallavi
bhAvinci cUDa taramu kAni
brahma puri nilaya girijA tanaya (nI)

O Lord abiding (nilaya) in brahma puri, whose form is not possible (taramu kAni) to be comprehended (bhAvinci cUDa)! O Son (tanaya) of pArvatI – daughter of Himavan (girijA) (literally Mountain)!
O Lord subrahmaNya - Six Faced! I do not find anywhere a God like You.

---

caraNam 1
sari bAluratO kailAsa girini
Subha-AkRtitOnu-ADaganu
verapu lEka praNava-arthamu tAnu-anu
vidhini kOpaginci
saraguna nava vIrulu-andu-oka
kinkaruni kani mummAru selavu-icci
surulu mura pura-arulu vini meccaga
varusagAnu sRshTi Saktini-osagina (nI)

O Lord subrahmaNya - Six Faced! I do not find anywhere a God like You who -
that day, with Your auspicious (Subha) form (AkRtitOnu), while playing (ADaganu) (SubhAkRtitOnADaganu) with boys (bAluratO) of Your age (sari) on the kailAsa mountain (girini),
getting angry (kOpaginci) with brahmA (vidhini) who, on Your questioning, responded fearlessly (verapu lEka) that he Himself (tAnu) to be (anu) (tAnanu) the purport (arthamu) (literally meaning) of praNava (praNavArthamu),
quickly (saraguna) finding (kani) a (oka) warrior (kinkaruni) (literally servant) among (andu) the nine (nava) warriors (vIrulu) (vIrulandoka),
giving (icci) him definitive (mummAru) orders (selavu) (selavicci), listed out (varusagAnu osagina) (allotted one by one) the power(s) (Saktini) (Saktinosagina) for carrying out projection (sRshTi) - the task of brahmA,
on hearing (vini) which the celestials (surulu), vishNu – enemy (ari) of mura (murAri), and Siva – enemy (ari) of tri-pura (purAri) (purArulu) appreciated (meccaga) Your action.

(You were playing on kailAsa Mount with your friends; then, brahmA visited kailAsa; You asked Him (brahmA) the meaning of praNava; brahmA, fearlessly, replied that he Himself was the purport of praNava; this was a lie; therefore, You jailed him and took upon Yourself the job of sRshTi – projection - by assigning the task to one of Your nine warriors; this was appreciated by vishNu and Siva and celestials.)

---

caraNam 2
hari harulaku dik-pAlula
kala SaSi sUryulaku
mari vidyAdharulaku brahmANDamuna
velayu vIra-Adulaku
taramu gAka ninnu jata kUDi
SaraNu-anagA vini sairincaka
parama drOhiyaina SUra
padma-asuruni kIrtigAnu garvamu-aNacina (nI)

O Lord subrahmaNya - Six Faced! I do not find anywhere a God like You who,
when vishNu (hari), Siva (hara) and others (harulaku), the Lords (pAlula) of Directions (dik), Moon (SaSi) who has digits (kala), Sun (sUrya) (sUryaluku), and (mari) vidyAdhara (vidyAdharulaku), the heroes (vIra) etc. (Adulaku) (vIrAdulaku) existing (velayu) in this great Universe (brahmANDamuna),
finding it beyond their capacity (taramu gAka) to subdue the arrogance of SUra padmAsura,
joining (kUDi) together (jata), sought (anagA) Your (ninnu) refuge (SaraNu) (SaraNanagA),
hearing (vini) their pleas and unable to bear (sairincaka),
gloriously (kIrtigAnu) subdued (aNacina) the arrogance (garvamu) (garvamaNacina) of SUra padmAsura (padmAsuruni) – who was (aina) the greatest (parama) enemy (drOhi) (drOhiyaina) (of celestials).

(The arrogance of SUra padmAsura – the greatest enemy of celestials – was such that it was beyond the capacity of even Trinity, celestials and heroes of the Universe; they, joining together, sought Your refuge; heeding to their appeals, You destroyed the asura.)

---

caraNam 3
mAra kOTulu-andu kalgina SRngAramu-
ella indu mukha nI kona
gOrunu pOlunE aTuvaNTi
Subha-AkAramu santatamu
sAreku nA madini nilipina
kumAra dayA-para nIraja lOcana
tAraka-adhipa kalA dharuDagu
SrI tyAgarAja sannuta-ASrita hita (nI)

O Moon (indu) Faced (mukha)! The sum total (ella) (literally all) of charm (SRngAramu) (SRngAramella) existing (kalgina) in (andu) millions (kOTulu) (kOTulandu) of cupids (mAra) would be equivalent (pOlunE) (literally resemble) to that of the tip (kona) of Your (nI) nail (gOru) (gOrunu);
O Lord kumAra who, firmly (santatamu) for ever (sArEku), implanted (nilipina) Your such an (aTu aNTi) (aTuvaNTi) auspicious (Subha) form (AkAramu) (SubhAkAramu), in my (nA) mind (madini)!
O Compassion Embodied (dayA para)! O Lotus (nIraja) Eyed (lOcana)! O Lord well praised (sannuta) by Lord Siva (SrI tyAgrAja) - who is (agu) wearer (dharuDu) (dharuDagu) of Digit (kalA) of Moon – Lord (adhipa) of Stars (tAraka) (tArakAdhipa)! O Benefactor (hita) of dependents (ASrita) (sannutASrita) on You!
O Lord subrahmaNya - Six Faced! I do not find anywhere a God like You.

---

Notes -
Variations –
⁷ – hari harulaku - hari harAdulaku.

⁹ – brahmANDamuna – brahmANDamulanu.

¹⁰ – velayu – velasE.

¹¹ – vIrAdula – vara vIrAdula.

¹² - jata kUDi – jata gUDaka : ‘jata gUDaka’ gives an opposite meaning; therefore, it is wrong.

References -
¹ – brahma puri – In one book, it is stated that this refers to sIrkAzhi in Tamil Nadu. The name of Lord Siva in the temple is brahmapurISvara – (sIrkAzhi temple)

However, in another book, this is given as ‘dharmapura’. No further details are given as to where this place ‘dharmapura’ is situated.

³ - praNavArthamu tAnanu vidhini kOpaginci – For complete story, please refer to ‘kanda purANaM’ of kacciyappa SivAcArya (tamizh) – prose translated by rAmasAmi pulavar. Please also refer to – e-book ‘Lord Shanmukha and His Worship’ (download)

⁴ - nava vIrulu – Nine chief warriors were also born along with subrahmaNya to help in His war effort. Their names all start with ‘vIra’ – vIra bAhu, vIra kEsari, vIra mahEndra, vIra mahESvara, vIra purandara, vIra rAkshasa, vIra mArthANDa, vIrAntaka, vIra dhIra (refer to ‘kanda purANa’ referred above).

Comments -
² – verapu lEka – this may be applied either to brahmA or to Lord subrahmaNya. As brahmA was telling a lie about the meaning of praNava, he should have been fearful of the consequences of such an utterance. On the otherhand, the audacity with which Lord subrahmaNya imprisoned brahmA and took upon himself the task of sRshTi may be considered ‘fearless’. Otherwise, would subrahmaNya ask His own father – Lord Siva – to come as disciple to be ‘initiated’ in praNava?

⁵ – mummAru – thrice - Uttering a word thrice makes it a proclamation.

⁶ - mura purArulu – the word ‘ari’ is common for ‘mura’ and ‘pura’ - murAri (vishNu) and purAri (Siva).

⁸ - vidyAdhara – servants of Lord Siva with magical powers.

¹¹ - vIrAdulaku – this may refer to indra and others and not the nine warriors mentioned above.

¹³ - parama drOhi SUra padma – mAya – mother of SUra padma – was sent to sage kaSyapa (generator of celestials) by SukrAcArya (preceptor of asuras) for the sake begetting sons in order to vanquish the celestials. Therefore, SUra padma is considered as born enemy (parama drOhi) of celestials.

¹⁴ - kumAra – Paramacharya Chandrasekharendra Saraswati, in the below cited (web) reference, explains this word in the following words – “Manmadhan is also called 'mAran'; and 'kumAran' some one who puts mAra to shame - is more beautiful than him. 'kutsita-mAraH' - 'kumAraH' ”

He has given a beautiful exposition of Dikshitar’s kIrtana ‘SrI subrahmaNyAya namastE’ as told to Ariyakkudi Ramanuja Iyengar explaining in detail the story of subrahmaNya

¹⁵ – tyAgarAja – In this kRti, this refers to Lord Siva – name of the Lord at tiruvArUr.

---

Devanagari

ऎ,कॆ,चॆ.. - e,ke,ce..(short);
ए,के,चे.. - E,kE,cE..(long);
ऐ,कै,चै.. - ai,kai,cai..;
ऒ,कॊ,चॊ.. - o,ko,co..(short);
ओ,को,चो.. - O,kO,cO..(long);
औ,कौ,चौ.. -au,kau,cau..;

प. नी(व)ण्टि दैवमु ष(डा)नन
ने(नॆ)न्दु कानरा

अ. भाविञ्चि चूड तरमु कानि
ब्रह्म पुरि निलय गिरिजा तनय (नी)

च1. सरि बालुरतो कैलास गिरिनि
शु(भा)कृतितो(ना)डगनु
वॆरपु लेक प्रण(वा)र्थमु ता(न)नु
विधिनि कोपगिञ्चि
सरगुन नव वीरु(ल)(न्दॊ)क
किंकरुनि कनि मुम्मारु सॆल(वि)च्चि
सुरुलु मुर पु(रा)रुलु विनि मॆच्चग
वरुसगानु सृष्टि शक्ति(नॊ)सगिन (नी)

च2. हरि हरुलकु दिक्पालुल
कल शशि सूर्यलकु
मरि विद्याधरुलकु ब्रह्माण्डमुन
वॆलयु वी(रा)दुलकु
तरमु गाक निन्नु जत कूडि
शर(ण)नगा विनि सैरिञ्चक
परम द्रोहियैन शूर
प(द्मा)सुरुनि कीर्तिगानु गर्व(म)णचिन (नी)

च3. मार कोटु(ल)न्दु कल्गिन
शृंगार(मॆ)ल्ल इन्दु मुख नी कॊन
गोरुनु पोलुने अटु(व)ण्टि
शु(भा)कारमु सन्ततमु
सारॆकु ना मदिनि निलिपिन
कुमार दया-पर नीरज लोचन
तार(का)धिप कला धरुडगु
श्री त्यागराज सन्नु(ता)श्रित हित (नी)

---

Tamil

க,ச,ட,த,ப - 2-ख छ ठ थ फ; 3-ग ड द ब; 4-घ झ ढ ध भ
(ச3 - ஜ)
ஸ1 श - शिव - சிவன்
ரு2 ऋ - कृप - கிருபை

ப. நீ(வ)ண்டி தை3வமு ஷ(டா3)னன
நே(னெ)ந்து3 கானரா

அ. பா4விஞ்சி சூட3 தரமு கானி
ப்3ரஹ்ம புரி நிலய கி3ரிஜா தனய (நீ)

ச1. ஸரி பா3லுரதோ கைலாஸ கி3ரினி
ஸு1(பா4)க்ரு2திதோ(னா)ட3க3னு
வெரபு லேக ப்ரண(வா)ர்த2மு தா(ன)னு
விதி4னி கோபகி3ஞ்சி
ஸரகு3ன நவ வீரு(ல)ந்(தொ3)க
கிங்கருனி கனி மும்மாரு ஸெல(வி)ச்சி
ஸுருலு முர பு(ரா)ருலு வினி மெச்சக3
வருஸகா3னு ஸ்ரு2ஷ்டி ஸ1க்தி(னொ)ஸகி3ன (நீ)

ச2. ஹரி ஹருலகு தி3க்பாலுல
கல ஸ1ஸி1 ஸூர்யலகு
மரி வித்3யாத4ருலகு ப்3ரஹ்மாண்ட3முன
வெலயு வீ(ரா)து3லகு
தரமு கா3க நின்னு ஜத கூடி3
ஸ1ர(ண)னகா3 வினி ஸைரிஞ்சக
பரம த்3ரோஹியைன ஸூ1ர
பத்3(மா)ஸுருனி கீர்திகா3னு க3ர்வ(ம)ணசின (நீ)

ச3. மார கோடு(ல)ந்து3 கல்கி3ன
ஸ்1ரு2ங்கா3ர(மெ)ல்ல இந்து3 முக2 நீ கொன
கோ3ருனு போலுனே அடு(வ)ண்டி
ஸு1(பா4)காரமு ஸந்ததமு
ஸாரெகு நா மதி3னி நிலிபின
குமார த3யா-பர நீரஜ லோசன
தார(கா)தி4ப கலா த4ருட3கு3
ஸ்ரீ த்யாக3ராஜ ஸன்னு(தா)ஸ்1ரித ஹித (நீ)

உன்னைப் போன்ற கடவுளை, ஆறுமுகத்தோனே!
நானெங்கும் காணேனய்யா

(உள்ளத்தினில்) உணர்ந்து பார்க்க முடியாத,
பிரமபுரி உறைவோனே! மலைமகள் மைந்தா!
உன்னைப் போன்ற கடவுளை, ஆறுமுகத்தோனே!
நானெங்கும் காணேனய்யா

1. ஈடான சிறாருடன், கயிலாய மலையினில்,
மங்களமான உருவத்தோடு விளையாடுகையில்,
அச்சமின்றி, பிரணவத்தின் பொருள் தானேயெனும்
பிரமனைக் கோபித்து,
உடனே, ஒன்பது வீரர்களிலொரு
சேவகனைக் கண்டு, மும்முறை உத்தரவிட்டு,
வானோர், முர, புராரிகளும் கேட்டு மெச்ச,
வரிசையாக படைப்புத் திறமைகளை வழங்கிய
உன்னைப் போன்ற கடவுளை, ஆறுமுகத்தோனே!
நானெங்கும் காணேனய்யா

2. அரி, அரர்களுக்கும், திசைப்பாலர்,
பிறைமதி, பரிதிக்கும்,
மேலும், வித்தியாதரர்களுக்கும், பேரண்டத்தினில்
திகழும் வீரர்கள் ஆகியோருக்கும்
தரமின்றி, உன்னை, ஒன்று கூடி,
சரணென, கேட்டு, சகியாது,
பரம துரோகியான சூர
பதுமாசுரனை, புகழோடு, செருக்கடக்கிய
உன்னைப் போன்ற கடவுளை, ஆறுமுகத்தோனே!
நானெங்கும் காணேனய்யா

3. மதனர் கோடிகளிடம் உள்ள சிங்காரம்
எல்லாம், மதி முகத்தோனே! உனது நக
நுனியினைப் போலாகுமே! அப்படிப்பட்ட
மங்கள உருவத்தினை எவ்வமயமும்
நிலையாக எனதுள்ளத்தினில் ஊன்றிய
குமரா! தயாபரனே! கமலக்கண்ணா!
தாராபதியின் பிறையணிவோனாகிய
தியாகராசன் சிறக்கப் போற்றும், சார்ந்தோருக்கினியோனே!
உன்னைப் போன்ற கடவுளை, ஆறுமுகத்தோனே!
நானெங்கும் காணேனய்யா

உணர்ந்து பார்க்க முடியாத - உள்ளத்திற்கெட்டாத என
பிரமபுரி - சீர்காழி
ஒன்பது வீரர்கள் - வீரபாகு முதலிய ஒன்பது வீரர்கள்
மும்முறை உத்தரவிட்டு - அறுதியிட்டு என
முர, புராரிகள் - முராரி - அரி; புராரி - அரன்
வித்தியாதரர் - கந்தருவர்
தாராபதி - மதி
தியாகராசன் - இங்கு சிவனைக் குறிக்கும்

---

Telugu

ప. నీవంటి దైవము షడానన
నేనెందు కానరా

అ. భావించి చూడ తరము కాని
బ్రహ్మ పురి నిలయ గిరిజా తనయ (నీ)

చ1. సరి బాలురతో కైలాస గిరిని
శుభాకృతితోనాడగను
వెరపు లేక ప్రణవార్థము తానను
విధిని కోపగించి
సరగున నవ వీరులందొక
కింకరుని కని ముమ్మారు సెలవిచ్చి
సురులు ముర పురారులు విని మెచ్చగ
వరుసగాను సృష్టి శక్తినొసగిన (నీ)

చ2. హరి హరులకు దిక్పాలుల
కల శశి సూర్యలకు
మరి విద్యాధరులకు బ్రహ్మాండమున
వెలయు వీరాదులకు
తరము గాక నిన్ను జత కూడి
శరణనగా విని సైరించక
పరమ ద్రోహియైన శూర
పద్మాసురుని కీర్తిగాను గర్వమణచిన (నీ)

చ3. మార కోటులందు కల్గిన
శృంగారమెల్ల ఇందు ముఖ నీ కొన
గోరును పోలునే అటువంటి
శుభాకారము సంతతము
సారెకు నా మదిని నిలిపిన
కుమార దయా-పర నీరజ లోచన
తారకాధిప కలా ధరుడగు
శ్రీ త్యాగరాజ సన్నుతాశ్రిత హిత (నీ)

---

Kannada

ಪ. ನೀವಂಟಿ ದೈವಮು ಷಡಾನನ
ನೇನೆಂದು ಕಾನರಾ

ಅ. ಭಾವಿಂಚಿ ಚೂಡ ತರಮು ಕಾನಿ
ಬ್ರಹ್ಮ ಪುರಿ ನಿಲಯ ಗಿರಿಜಾ ತನಯ (ನೀ)

ಚ1. ಸರಿ ಬಾಲುರತೋ ಕೈಲಾಸ ಗಿರಿನಿ
ಶುಭಾಕೃತಿತೋನಾಡಗನು
ವೆರಪು ಲೇಕ ಪ್ರಣವಾರ್ಥಮು ತಾನನು
ವಿಧಿನಿ ಕೋಪಗಿಂಚಿ
ಸರಗುನ ನವ ವೀರುಲಂದೊಕ
ಕಿಂಕರುನಿ ಕನಿ ಮುಮ್ಮಾರು ಸೆಲವಿಚ್ಚಿ
ಸುರುಲು ಮುರ ಪುರಾರುಲು ವಿನಿ ಮೆಚ್ಚಗ
ವರುಸಗಾನು ಸೃಷ್ಟಿ ಶಕ್ತಿನೊಸಗಿನ (ನೀ)

ಚ2. ಹರಿ ಹರುಲಕು ದಿಕ್ಪಾಲುಲ
ಕಲ ಶಶಿ ಸೂರ್ಯಲಕು
ಮರಿ ವಿದ್ಯಾಧರುಲಕು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡಮುನ
ವೆಲಯು ವೀರಾದುಲಕು
ತರಮು ಗಾಕ ನಿನ್ನು ಜತ ಕೂಡಿ
ಶರಣನಗಾ ವಿನಿ ಸೈರಿಂಚಕ
ಪರಮ ದ್ರೋಹಿಯೈನ ಶೂರ
ಪದ್ಮಾಸುರುನಿ ಕೀರ್ತಿಗಾನು ಗರ್ವಮಣಚಿನ (ನೀ)

ಚ3. ಮಾರ ಕೋಟುಲಂದು ಕಲ್ಗಿನ
ಶೃಂಗಾರಮೆಲ್ಲ ಇಂದು ಮುಖ ನೀ ಕೊನ
ಗೋರುನು ಪೋಲುನೇ ಅಟುವಂಟಿ
ಶುಭಾಕಾರಮು ಸಂತತಮು
ಸಾರೆಕು ನಾ ಮದಿನಿ ನಿಲಿಪಿನ
ಕುಮಾರ ದಯಾ-ಪರ ನೀರಜ ಲೋಚನ
ತಾರಕಾಧಿಪ ಕಲಾ ಧರುಡಗು
ಶ್ರೀ ತ್ಯಾಗರಾಜ ಸನ್ನುತಾಶ್ರಿತ ಹಿತ (ನೀ)

---

Malayalam

പ. നീവണ്ടി ദൈവമു ഷഡാനന
നേനെന്ദു കാനരാ

അ. ഭാവിഞ്ചി ചൂഡ തരമു കാനി
ബ്രഹ്മ പുരി നിലയ ഗിരിജാ തനയ (നീ)

ച1. സരി ബാലുരതോ കൈലാസ ഗിരിനി
ശുഭാകൃതിതോനാഡഗനു
വെരപു ലേക പ്രണവാര്ഥമു താനനു
വിധിനി കോപഗിഞ്ചി
സരഗുന നവ വീരുലന്ദൊക
കിങ്കരുനി കനി മുമ്മാരു സെലവിച്ചി
സുരുലു മുര പുരാരുലു വിനി മെച്ചഗ
വരുസഗാനു സൃഷ്ടി ശക്തിനൊസഗിന (നീ)

ച2. ഹരി ഹരുലകു ദിക്പാലുല
കല ശശി സൂര്യലകു
മരി വിദ്യാധരുലകു ബ്രഹ്മാണ്ഡമുന
വെലയു വീരാദുലകു
തരമു ഗാക നിന്നു ജത കൂഡി
ശരണനഗാ വിനി സൈരിഞ്ചക
പരമ ദ്രോഹിയൈന ശൂര
പദ്മാസുരുനി കീര്തിഗാനു ഗര്വമണചിന (നീ)

ച3. മാര കോടുലന്ദു കല്ഗിന
ശൃങ്ഗാരമെല്ല ഇന്ദു മുഖ നീ കൊന
ഗോരുനു പോലുനേ അടുവണ്ടി
ശുഭാകാരമു സന്തതമു
സാരെകു നാ മദിനി നിലിപിന
കുമാര ദയാ-പര നീരജ ലോചന
താരകാധിപ കലാ ധരുഡഗു
ശ്രീ ത്യാഗരാജ സന്നുതാശ്രിത ഹിത (നീ)

---

Updated on 13 Sep 2010