Thyagaraja Kriti - Evaru Teliyapoyyeru - Raga Todi

Transliteration–Telugu
Transliteration as per Modified Harvard-Kyoto (HK) Convention
(including Telugu letters – Short e, Short o) -

a A i I u U
R RR lR lRR
e E ai o O au M (H or :)

(e – short E – Long o – short O – Long)

k kh g gh n/G
c ch j jh n/J (jn – as in jnAna)
T Th D Dh N
t th d dh n
p ph b bh m
y r l L v
S sh s h

evaru teliya-tODi

In the kRti ‘evaru teliya poyyEru’ – rAga tODi (tALa rUpakaM), SrI tyAgarAja sings praises of Mother nIlAyatAkshi at nAgapuraM – Nagappattinam.

pallavi
evaru teliya poyyEru nI mahimalu

---

anupallavi
bhuvilO ¹varamau nAga puramuna kanugoNTi
lava lESam(ai)nanu ²nIlAyat(A)kshi sAmarthyam(evaru)

---

caraNam 1
karugu bangAru valva kaTTi ³nirjara taru
virulanu koppu niNDa juTTi sogasu mIra
karamuna cilukanu paTTi adiyu gAka
⁴haruni aTT(i)TT(A)Dincin(a)TTi nI lIlalanu (evaru)

---

caraNam 2
hari brahm(A)dulu ninnu kolva(n)⁵A vELa sura
viri bONul(a)ndamutO nilva(n)⁶amara vAra
taruNulu nATyamucE kolva(n)anniyu jUci
karuNA rasamu jilki pilva(n)aTTi nI dayan(evaru)

---

caraNam 3
nAga bhUshaNuniki rANivaina ⁷ninnu
vinA gati(y)evaru nIla vENi ⁸bhaktula pAli
bhAgadhEyamaina SarvANi santatamunu
tyAgarAju palkina vANi ⁹priyamaina ninn(everu)

---

Gist

• O Dark haired Mother who is the Consort of Lord Siva!
  
• O Spouse of Lord Siva who is the fortune for devotees!
  
  
• Whoever has understood Your greatness!
  
  
• Whoever has understood even a little of the prowess of Mother nIlAyatAkshi!
  
• But, in this Earth, in the sacred town of nAga pura (nAgappaTTinam), I beheld Her prowess.
  
  
  • Wearing pure golden garments,
    
  • tying pArijAta flowers around the whole chignon,
    
  • holding parrot in the hand, very elegantly, and,
    
  • making Siva dance hither and thither -
  
  
• whoever has understood the nature of Your Sport!
  
  
  • As vishNu and brahmA and others extol You,
    
  • as, at that time, the celestial damsels stand charmingly,
    
  • as the celestial dancing girls extol You with dance -
  
  
• whoever has understood the nature of Your compassion of calling (all of) them by showering graciousness while watching all these!
  
  
• Who is the refuge (to the devotees) other than You?
  
• Whoever has understood You who always likes the statements made by this tyAgarAja!

---

Word-by-word Meaning

pallavi
evaru teliya poyyEru nI mahimalu

Whoever (evaru) has understood (teliya poyyEru) Your (nI) greatness (mahimalu)!

---

anupallavi
bhuvilO varamau nAga puramuna kanugoNTi
lava lESamu-ainanu nIlAyatAkshi sAmarthyamu-(evaru)

Whoever has understood even (ainanu) a little (lava lESamu) lESamainanu) of the prowess (sAmarthyamu) (sAmarthyamevaru) of Mother nIlAyatAkshi (literally who has dark blue (nIla) longish (Ayata) Eyes (akshi))!
But, in this Earth (bhuvilO), in the sacred (varamau) town of nAga pura (nAga puramuna) (nAgappaTTinam), I beheld (kanugoNTi) Her prowess.

---

caraNam 1
karugu bangAru valva kaTTi nirjara taru
virulanu koppu niNDa juTTi sogasu mIra
karamuna cilukanu paTTi adiyu gAka
haruni aTTu-iTTu-ADincina-aTTi nI lIlalanu (evaru)

Whoever has understood the nature (aTTi) of Your (nI) Sport (lIlalanu) of -
wearing (kaTTi) pure (karugu) (literally molten) golden (bangAru) garments (valva),
tying (juTTi) pArijAta – celestial (nirjara) (literally non-ageing) tree (taru) - flowers (virulanu) around the whole (niNDa) chignon (koppu),
holding (paTTi) parrot (cilukanu) in the hand (karamuna) very (mIra) elegantly (sogasu), and (adiyu gAka),
making Siva (haruni) dance (ADincina) hither and thither (aTTu iTTu) (aTTiTTADincinaTTi),

---

caraNam 2
hari brahmA-Adulu ninnu kolva-A vELa sura
viri bONulu-andamutO nilva-amara vAra
taruNulu nATyamucE kolva-anniyu jUci
karuNA rasamu jilki pilva-aTTi nI dayanu-(evaru)

Whoever has understood the nature (aTTi) of Your (nI) compassion (dayanu) (dayanevaru),
as vishNu (hari) and brahmA and others (Adulu) (brahmAdulu) extol (kolva) You (ninnu),
as, at that time (A vELa) (kolvanA), the celestial (sura) damsels (viri bONulu) stand (nilvanu) charmingly (andamutO) (bONulandamutO),
as the celestial (amara) (nilvanamara) dancing (vAra) girls (taruNulu) extol (kolvanu) You with dance (nATyamucE) -
watching (jUci) all these (anniyu) (kolvananniyu) and calling (pilva) (pilvanaTTi) (all of) them by showering (jilki) graciousness (karuNA rAsamu)!

---

caraNam 3
nAga bhUshaNuniki rANivaina ninnu
vinA gati-evaru nIla vENi bhaktula pAli
bhAgadhEyamaina SarvANi santatamunu
tyAgarAju palkina vANi priyamaina ninnu-(everu)

Who (evaru) is the refuge (gati) (gatiyevaru) (to the devotees) other than (vinA) You (ninnu), O Dark (nIla) (literally dark blue) haired (vEni) Mother who is the Consort (rANivaina) (literally queen) of Lord Siva – adorned (bhUshaNuniki) with snakes (nAga)?
O Spouse of Lord Siva (SarvANi) who is the fortune (bhAgadhEyamaina) for (pAli) devotees (bhaktula)!
Whoever has understood You (ninnu) (ninnevaru) who always (santatamunu) likes (priyamaina) the statements (vANi) made (palkina) by this tyAgarAja (tyAgarAju)!

---

Notes –
Variations –
¹ – varamau – vAramu. In the present context, ‘varamau’ seems to be appropriate.

³ – nirjara taru virulanu goppu niNDa juTTi sogasu mIra karamuna cilukanu paTTi –sogasu mIra karamuna cilukanu paTTi nirjara taru virulanu goppu niNDa juTTi.

⁵ – A vELa sura – A vELanu. In the present context ‘sura’ is an appropriate word and has, accordingly, been adopted.

⁶ – amara vAra – amara vara. In view of the ensuing words ‘taruNulu nATyamucE kolva’, ‘vAra’ seems to be appropriate because ‘vAra taruNulu’ means ‘dancing girls’.

⁷ – ninnu vinA gati – ninnu vinAga.

⁸ – bhaktula pAli – bhaktula.

⁹ – priyamaina ninnu – priyamainaTTi. ‘priyamainaTTi’ seems to stand aloof as it cannot be connected to pallavi. Therefore, ‘priyamainaTTi’ may not be appropriate.

References -
² – nIlAyAtAkshi – name of pArvatI at nAgapuram (nAgappaTTinaM).

⁴ - haruni aTTiTTADinci –This may refer to competition between Siva and pArvatI on the question of who is greater, Siva or Sakti. Dance of Siva and pArvatI

This may also refer to the period of courtship of Siva and umA (pArvatI) before birth of kArtikEya. In this regard, please refer to SrImad vAlmIki rAmAyaNa – bAla kANDa – Chapter 36 regarding courtship of Lord Siva and umA for 100 divine years equivalent to 36,000 human years.

---

Devanagari

ऎ,कॆ,चॆ.. - e,ke,ce..(short);
ए,के,चे.. - E,kE,cE..(long);
ऐ,कै,चै.. - ai,kai,cai..;
ऒ,कॊ,चॊ.. - o,ko,co..(short);
ओ,को,चो.. - O,kO,cO..(long);
औ,कौ,चौ.. -au,kau,cau..;

प. ऎवरु तॆलिय पॊय्येरु नी महिमलु

अ. भुविलो वरमौ नाग पुरमुन कनुगॊण्टि
लव लेश(मै)ननु नी(ला)य(ता)क्षि सामर्थ्य(मॆवरु)

च1. करुगु बंगारु वल्व कट्टि निर्जर तरु
विरुलनु कॊप्पु निण्ड जुट्टि सॊगसु मीर
करमुन चिलुकनु पट्टि अदियु गाक
हरुनि अ(ट्टि)(ट्टा)डिञ्चि(न)ट्टि नी लीललनु (ऎवरु)

च2. हरि ब्र(ह्मा)दुलु निन्नु कॊल्व(ना) वेळ सुर
विरि बोणु(ल)न्दमुतो निल्व(न)मर वार
तरुणुलु नाट्यमुचे कॊल्व(न)न्नियु जूचि
करुणा रसमु जिल्कि पिल्व(न)ट्टि नी दय(नॆवरु)

च3. नाग भूषणुनिकि राणिवैन निन्नु
विना गति(यॆ)वरु नील वेणि भक्तुल पालि
भागधेय(मै)न शर्वाणि सन्ततमुनु
त्यागराजु पल्किन वाणि प्रियमैन नि(न्नॆवरु)

---

Tamil

க,ச,ட,த,ப - 2-ख छ ठ थ फ; 3-ग ड द ब; 4-घ झ ढ ध भ
(ச3 - ஜ)
ஸ1 श - शिव - சிவன்
ரு2 ऋ - कृप - கிருபை

ப. எவரு தெலிய பொய்யேரு நீ மஹிமலு

அ. பு4விலோ வரமௌ நாக3 புரமுன கனுகொ3ண்டி
லவ லேஸ1(மை)னனு நீ(லா)ய(தா)க்ஷி ஸாமர்த்2ய(மெவரு)

ச1. கருகு3 ப3ங்கா3ரு வல்வ கட்டி நிர்ஜர தரு
விருலனு கொப்பு நிண்ட3 ஜுட்டி ஸொக3ஸு மீர
கரமுன சிலுகனு பட்டி அதி3யு கா3க
ஹருனி அட்(டி)ட்(டா)டி3ஞ்சி(ன)ட்டி நீ லீலலனு (எவரு)

ச2. ஹரி ப்3ரஹ்(மா)து3லு நின்னு கொல்வ(னா) வேள ஸுர
விரி போ3ணு(ல)ந்த3முதோ நில்வ(ன)மர வார
தருணுலு நாட்யமுசே கொல்வ(ன)ன்னியு ஜூசி
கருணா ரஸமு ஜில்கி பில்வ(ன)ட்டி நீ த3ய(னெவரு)

ச3. நாக3 பூ4ஷணுனிகி ராணிவைன நின்னு
வினா க3தி(யெ)வரு நீல வேணி ப4க்துல பாலி
பா4க3தே4ய(மை)ன ஸ1ர்வாணி ஸந்ததமுனு
த்யாக3ராஜு பல்கின வாணி ப்ரியமைன நி(ன்னெவரு)

எவர் அறிந்தனர் உனது மகிமைகளினை?

புவியில், புனித நாகபுரத்தினில் கண்டுகொண்டேன்;
எள்ளளவாகிலும், நீலாயதாட்சியின் திறமையினை
எவர் அறிந்தனர்?

1. உருக்கிய பொன்னாடை யணிந்து, வானோர் தரு
மலர்களை கொண்டை நிறையச் சுற்றி, சொகுசு மீர
கரத்தினில் கிளியினையேந்தி, மேலும்
அரனை, அப்படியிப்படி ஆட்டிவைத்த அத்தகைய உனது
திருவிளையாடல்களை எவர் அறிந்தனர்?

2. அரி, பிரமாதியர்கள் உன்னைச் சேவிக்க, அவ்வேளை வானோர்
பூங்குழலியர் ஒயிலாக நிற்க, வானோர் ஆடல்
அணங்குகள் நாட்டியமாடி சேவிக்க, யாவற்றினையும் கண்டு,
கருணைரசத்தினைச் சிந்தி, அழைக்கும் அத்தகைய உனது
தயையினை எவர் அறிந்தனர்?

3. அரவணிவோனின் இராணியாகிய உன்னை
அன்றி புகல் யாரே, கருங்குழலி! தொண்டர் பங்கில்
நற்பேறாகிய சர்வாணி! எவ்வமயமும்,
தியாகராசன் கூறிய சொற்களை விரும்பும் உன்னை
எவர் அறிந்தனர்?

நாகபுரம் - நாகப்பட்டினம்
நீலாயதாட்சி - நாகப்பட்டினத்தில் பார்வதியின் பெயர்
வானோர் தரு - பாரிசாதம்
கருணைரசம் - நவரசங்களில் ஒன்று
அரவணிவோன் - சிவன்
சர்வாணி - பார்வதி

---

Telugu

ప. ఎవరు తెలియ పొయ్యేరు నీ మహిమలు

అ. భువిలో వరమౌ నాగ పురమున కనుగొంటి
లవ లేశమైనను నీలాయతాక్షి సామర్థ్య(మెవరు)

చ1. కరుగు బంగారు వల్వ కట్టి నిర్జర తరు
విరులను కొప్పు నిండ జుట్టి సొగసు మీర
కరమున చిలుకను పట్టి అదియు గాక
హరుని అట్టిట్టాడించినట్టి నీ లీలలను (ఎవరు)

చ2. హరి బ్రహ్మాదులు నిన్ను కొల్వనా వేళ సుర
విరి బోణులందముతో నిల్వనమర వార
తరుణులు నాట్యముచే కొల్వనన్నియు జూచి
కరుణా రసము జిల్కి పిల్వనట్టి నీ దయ(నెవరు)

చ3. నాగ భూషణునికి రాణివైన నిన్ను
వినా గతియెవరు నీల వేణి భక్తుల పాలి
భాగధేయమైన శర్వాణి సంతతమును
త్యాగరాజు పల్కిన వాణి ప్రియమైన ని(న్నెవరు)

---

Kannada

ಪ. ಎವರು ತೆಲಿಯ ಪೊಯ್ಯೇರು ನೀ ಮಹಿಮಲು

ಅ. ಭುವಿಲೋ ವರಮೌ ನಾಗ ಪುರಮುನ ಕನುಗೊಂಟಿ
ಲವ ಲೇಶಮೈನನು ನೀಲಾಯತಾಕ್ಷಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ(ಮೆವರು)

ಚ1. ಕರುಗು ಬಂಗಾರು ವಲ್ವ ಕಟ್ಟಿ ನಿರ್ಜರ ತರು
ವಿರುಲನು ಕೊಪ್ಪು ನಿಂಡ ಜುಟ್ಟಿ ಸೊಗಸು ಮೀರ
ಕರಮುನ ಚಿಲುಕನು ಪಟ್ಟಿ ಅದಿಯು ಗಾಕ
ಹರುನಿ ಅಟ್ಟಿಟ್ಟಾಡಿಂಚಿನಟ್ಟಿ ನೀ ಲೀಲಲನು (ಎವರು)

ಚ2. ಹರಿ ಬ್ರಹ್ಮಾದುಲು ನಿನ್ನು ಕೊಲ್ವನಾ ವೇಳ ಸುರ
ವಿರಿ ಬೋಣುಲಂದಮುತೋ ನಿಲ್ವನಮರ ವಾರ
ತರುಣುಲು ನಾಟ್ಯಮುಚೇ ಕೊಲ್ವನನ್ನಿಯು ಜೂಚಿ
ಕರುಣಾ ರಸಮು ಜಿಲ್ಕಿ ಪಿಲ್ವನಟ್ಟಿ ನೀ ದಯ(ನೆವರು)

ಚ3. ನಾಗ ಭೂಷಣುನಿಕಿ ರಾಣಿವೈನ ನಿನ್ನು
ವಿನಾ ಗತಿಯೆವರು ನೀಲ ವೇಣಿ ಭಕ್ತುಲ ಪಾಲಿ
ಭಾಗಧೇಯಮೈನ ಶರ್ವಾಣಿ ಸಂತತಮುನು
ತ್ಯಾಗರಾಜು ಪಲ್ಕಿನ ವಾಣಿ ಪ್ರಿಯಮೈನ ನಿ(ನ್ನೆವರು)

---

Malayalam

പ. എവരു തെലിയ പൊയ്യേരു നീ മഹിമലു

അ. ഭുവിലോ വരമൌ നാഗ പുരമുന കനുഗൊണ്ടി
ലവ ലേശമൈനനു നീലായതാക്ഷി സാമര്ഥ്യ(മെവരു)

ച1. കരുഗു ബങ്ഗാരു വല്വ കട്ടി നിര്ജര തരു
വിരുലനു കൊപ്പു നിണ്ഡ ജുട്ടി സൊഗസു മീര
കരമുന ചിലുകനു പട്ടി അദിയു ഗാക
ഹരുനി അട്ടിട്ടാഡിഞ്ചിനട്ടി നീ ലീലലനു (എവരു)

ച2. ഹരി ബ്രഹ്മാദുലു നിന്നു കൊല്വനാ വേള സുര
വിരി ബോണുലന്ദമുതോ നില്വനമര വാര
തരുണുലു നാട്യമുചേ കൊല്വനന്നിയു ജൂചി
കരുണാ രസമു ജില്കി പില്വനട്ടി നീ ദയ(നെവരു)

ച3. നാഗ ഭൂഷണുനികി രാണിവൈന നിന്നു
വിനാ ഗതിയെവരു നീല വേണി ഭക്തുല പാലി
ഭാഗധേയമൈന ശര്വാണി സന്തതമുനു
ത്യാഗരാജു പല്കിന വാണി പ്രിയമൈന നി(ന്നെവരു)

---

Updated on 21 Aug 2010