Saturday, November 01, 2008

Thyagaraja Kriti - Endu Daaginaado - Raga Todi

Transliteration–Telugu
Transliteration as per Modified Harvard-Kyoto (HK) Convention
(including Telugu letters – Short e, Short o) -

a A i I u U
R RR lR lRR
e E ai o O au M (H or :)

(e – short E – Long o – short O – Long)

k kh g gh n/G
c ch j jh n/J (jn – as in jnAna)
T Th D Dh N
t th d dh n
p ph b bh m
y r l L v
S sh s h

endu dAginADO-tODi

In the kRti ‘endu dAginADO’ – rAga tODi (tALa miSra cApu), SrI tyAgarAja consoles his mind that though the Lord is not visible, all the same, He is there waiting for an opportune moment to manifest.

pallavi
endu dAginADO IDaku
rAn(e)nnaDu daya vaccunO O manasa


anupallavi
enduku capalamu vinavE nA manavini
mundaTi vale bhaktula pOshincuTak(endu)


caraNam 1
ala nADu kanaka kaSipu niNDAru
calamu jEsi sutuni sakala
bAdhala peTTaga madini tALaka
niScaluDaina prahlAdu koraku 1kambamu
lOpala(n)uNDaga lEdA 2A rIti nED(endu)


caraNam 2
munu 3vAri vAha vAhana tanayuDu
madamuna ravijuni cAla koTTuTa jUci
manasu tALa jAla lEka
prEmamuna pAlanamu sEya 4tALa taruvu
maruguna nilvaga lEdA 5A rIti nED(endu)


caraNam 3
toli janmamula nADu jEsina
dush-karmamulan(a)Naganu sEya(n)Aru
Satrulanu paTTi poDi sEya(n)adiyu gAka
ilanu cancala virahita nija bhakta
janulanu tyAgarAjuni rakshimpa nED(endu)


Gist

O My Mind!

  • Why do you waver? Listen to my appeal.
  • As happened earlier, in order to nurture His devotees, who knows where Lord is hiding and when will He have compassion to come here.

    • That day, when hiraNya kaSipu, resorting to many trickeries, troubled his son a lot, (the Lord) unable to tolerate, was He not (found) inside a pillar for the sake of unwavering prahlAda?
    • Earlier, finding vAli arrogantly thrashing (his brother) sugrIva much, unable to bear the sight, was He not (found) standing behind a palmyra tree in order to lovingly protect sugrIva?


  • In the same manner, who knows where He is hiding today and when will He have compassion to come here.

    • To subjugate the (results of) wicked deeds committed during our previous births,
    • to get hold of the six (internal) enemies (kAma, krOdha, lObha, mOha, mada, mAtsarya) and pound them to pulp, and,
    • to protect unwavering true devotees in this World as also this tyAgarAja,

  • who knows where He is hiding today and when will He have compassion to come here.



Word-by-word Meaning

pallavi
endu dAginADO IDaku
rAnu-ennaDu daya vaccunO O manasa

O My Mind (manasa)! Who knows where (endu) Lord is hiding (dAginADO) and when (ennaDu) will He have (vaccunO) (literally come) compassion (daya) to come (rAnu) (rAnennaDu) here (IDaku).


anupallavi
enduku capalamu vinavE nA manavini
mundaTi vale bhaktula pOshincuTaku-(endu)

O My Mind! Why (enduku) do you waver (capalamu)? Listen (vinavE) to my (nA) appeal (manavini).
As happened (vale) earlier (mundaTi), in order to nurture (pOshincuTaku) His devotees (bhaktula), who knows where Lord is hiding and when will He have compassion to come here.


caraNam 1
ala nADu kanaka kaSipu niNDAru
calamu jEsi sutuni sakala
bAdhala peTTaga madini tALaka
niScaluDaina prahlAdu koraku kambamu
lOpala-uNDaga lEdA A rIti nEDu-(endu)

That day (ala nADu), when hiraNya (kanaka) kaSipu, resorting to many (niNDAru) trickeries (calamu jEsi), troubled (bAdhala peTTaga) his son (sutuni) a lot (sakala),
(the Lord) unable to tolerate (madini tALaka) (literally tolerate in mind),
was He not (found) (uNDaga lEdA) inside (lOpala) (lOpalanuNDaga) a pillar (kambamu) for the sake of (koraku) unwavering (niScaluDaina) prahlAda (prahlAdu)?
O My mind! In the same (A) manner (rIti), who knows where He is hiding today (nEDu) (nEDendu) and when will He have compassion to come here.


caraNam 2
munu vAri vAha vAhana tanayuDu
madamuna ravijuni cAla koTTuTa jUci
manasu tALa jAla lEka
prEmamuna pAlanamu sEya tALa taruvu
maruguna nilvaga lEdA A rIti nEDu-(endu)

Earlier (munu), finding (jUci) vAli – son (tanayuDu) of indra – cloud (vAri vAha) (literally carrier of water) rider (vAhana) - arrogantly (madamuna) thrashing (koTTuTa) (his brother) sugrIva – son of Sun (ravijuni) much (cAla),
unable to bear the sight (manasu tALa jAla lEka) (literally unable to bear in mind), was He not (lEdA) (found) standing (nilvaga) behind (maruguna) a palmyra (tALa) tree (taruvu) in order (sEya) to lovingly (prEmamuna) protect (pAlanamu) sugrIva?
O My mind! In the same (A) manner (rIti), who knows where He is hiding today (nEDu) (nEDendu) and when will He have compassion to come here.


caraNam 3
toli janmamula nADu jEsina
dush-karmamulanu-aNaganu sEya-Aru
Satrulanu paTTi poDi sEya-adiyu gAka
ilanu cancala virahita nija bhakta
janulanu tyAgarAjuni rakshimpa nEDu-(endu)

To subjugate (aNaganu sEya) the (results of) wicked deeds (dush-karmamulunu) (dush-karmamulanaNaganu) committed (jEsina) during (nADu) (literally in those days) our previous (toli) births (janmamula),
to get hold (paTTi) of the six (Aru) (sEyanAru) (internal) enemies (Satrulanu) (kAma, krOdha, lObha, mOha, mada, mAtsarya) and pound (poDi sEya) them to pulp, and further (adiyu gAka) (sEyanadiyu),
to protect (rakshimpa) unwavering (cancalamu virahita) true (nija) devotees (bhakta janulanu) in this World (ilanu) as also this tyAgarAja (tyAgarAjuni),
O My mind! who knows where He is hiding today (nEdu) (nEDendu) and when will He have compassion to come here.


Notes –
Variations -
1 – kambamu – kambhamu. The saMskRta word for ‘pillar’ is ‘skambha’ and the telugu word is ‘kambamu’. Accordingly ‘kambamu’ has been adopted.

2 – A rIti – A rItigA.

5 – A rIti – A rItigA - A rItini.

References -

3 - vAri vAha vAhana – indra is also known as God of rain – parjanya – rain cloud.

4 - tALa taruvu maruguna – In this regard, the following verse in SrImad vAlmIki rAmAyaNa – kishkindha kANDa – Chapter 14 – is relevant –

sarvE tE tvaritaM gatvA kishkindhAM vAlinaH purIM
vRkshair-AtmAnam-AvRtya vyatishThan gahanE vanE 1

“Reaching kishkindhA, the capital of vAli, expeditiously, and concealing themselves behind trees, they all halted in a dense forest.”


Devanagari

ऎ,कॆ,चॆ.. - e,ke,ce..(short);
ए,के,चे.. - E,kE,cE..(long);
ऐ,कै,चै.. - ai,kai,cai..;
ऒ,कॊ,चॊ.. - o,ko,co..(short);
ओ,को,चो.. - O,kO,cO..(long);
औ,कौ,चौ.. -au,kau,cau..;

प. ऎन्दु दागिनाडो ईडकु
रा(नॆ)न्नडु दय वच्चुनो ओ मनस

अ. ऎन्दुकु चपलमु विनवे ना मनविनि
मुन्दटि वलॆ भक्तुल पोषिञ्चुट(कॆन्दु)

च1. अल नाडु कनक कशिपु निण्डारु
चलमु जेसि सुतुनि सकल
बाधल पॆट्टग मदिनि ताळक
निश्चलु(डै)न प्रह्लादु कॊरकु कम्बमु
लोपल(नु)ण्डग लेदा आ रीति ने(डॆन्दु)

च2. मुनु वारि वाह वाहन तनयुडु
मदमुन रविजुनि चाल कॊट्टुट जूचि
मनसु ताळ जाल लेक
प्रेममुन पालनमु सेय ताळ तरुवु
मरुगुन निल्वग लेदा आ रीति ने(डॆन्दु)

च3. तॊलि जन्ममुल नाडु जेसिन
दुष्कर्ममुल(न)णगनु सेय(ना)रु
शत्रुलनु पट्टि पॊडि सेय(न)दियु गाक
इलनु चञ्चल विरहित निज भक्त
जनुलनु त्यागराजुनि रक्षिम्प ने(डॆन्दु)


Tamil


க,ச,ட,த,ப - 2-ख छ ठ थ फ; 3-ग ड द ब; 4-घ झ ढ ध भ
(ச3 - ஜ)
ஸ1 श - शिव - சிவன்
ரு2 ऋ - कृप - கிருபை

ப. எந்து3 தா3கி3னாடோ3 ஈட3கு
ரா(னெ)ன்னடு3 த3ய வச்சுனோ ஓ மனஸ

அ. எந்து3கு சபலமு வினவே நா மனவினி
முந்த3டி வலெ ப4க்துல போஷிஞ்சுட(கெந்து3)

ச1. அல நாடு3 கனக கஸி1பு நிண்டா3ரு
சலமு ஜேஸி ஸுதுனி ஸகல
பா3த4ல பெட்டக3 மதி3னி தாளக
நிஸ்1சலு(டை3)ன ப்ரஹ்லாது3 கொரகு கம்ப3மு
லோபல(னு)ண்ட3க3 லேதா3 ஆ ரீதி நே(டெ3ந்து3)

ச2. முனு வாரி வாஹ வாஹன தனயுடு3
மத3முன ரவிஜுனி சால கொட்டுட ஜூசி
மனஸு தாள ஜால லேக
ப்ரேமமுன பாலனமு ஸேய தாள தருவு
மருகு3ன நில்வக3 லேதா3 ஆ ரீதி நே(டெ3ந்து3)

ச3. தொலி ஜன்மமுல நாடு3 ஜேஸின
து3ஷ்கர்மமுல(ன)ணக3னு ஸேய(னா)ரு
ஸ1த்ருலனு பட்டி பொடி3 ஸேய(ன)தி3யு கா3க
இலனு சஞ்சல விரஹித நிஜ ப4க்த
ஜனுலனு த்யாக3ராஜுனி ரக்ஷிம்ப நே(டெ3ந்து3)

எங்கு ஒளிந்துள்ளானோ, இங்கு
வர என்று தயை வருமோ, ஓ மனமே!

ஏன் தடுமாற்றம்? கேள், எனது வேண்டுகோளினை;
முன்னாள் போன்று, தொண்டர்களைப் பேணுவதற்கு
எங்கு ஒளிந்துள்ளானோ, இங்கு
வர என்று தயை வருமோ, ஓ மனமே!

1. அன்று இரணியகசிபு, நிறைய
சூழ்ச்சிகள் செய்து, (தனது) மகனுக்கு அனைத்து
தொல்லைகளும் இழைக்க, உள்ளத்தினில் பொறுக்காது,
உறுதியான பிரகலாதனுக்காக, கம்பத்தின்
உள்ளே யிருக்கவில்லையா? அவ்வகையில், இன்று
எங்கு ஒளிந்துள்ளானோ, இங்கு
வர என்று தயை வருமோ, ஓ மனமே!

2. முன்னம், முகில் வாகனன் மைந்தன்,
செருக்கோடு, பரிதி மைந்தனை மிக்குப் புடைக்கக் கண்டு,
மனது பொறுக்க இயலாது,
கனிவுடன் காப்பதற்கென, பனை மரத்தின்
மறைவினில் நிற்கவில்லையா? அவ்வகையில், இன்று
எங்கு ஒளிந்துள்ளானோ, இங்கு
வர என்று தயை வருமோ, ஓ மனமே!

3. முற்பிறவிகளின் போது செய்த
தீய செயல்களை அடக்கவும், ஆறு
உட்பகைவரைப் பற்றித் தூளாக்கவும், அஃதன்றி,
இவ்வுலகில் சஞ்சலமற்ற, உண்மையான
தொண்டர்களையும், தியாகராசனையும் காக்கவும், இன்று
எங்கு ஒளிந்துள்ளானோ, இங்கு
வர என்று தயை வருமோ, ஓ மனமே!

முகில் வாகனன் - இந்திரன்
முகில் வாகனன் மைந்தன் - வாலி
பரிதி மைந்தன் - சுக்கிரீவன்
தீய செயல்களை - அவற்றின் விளைவுகளையென
உட்பகைவர் அறுவர் - காமம் முதலானவை


Telugu

ప. ఎందు దాగినాడో ఈడకు
రానెన్నడు దయ వచ్చునో ఓ మనస

అ. ఎందుకు చపలము వినవే నా మనవిని
ముందటి వలె భక్తుల పోషించుట(కెందు)

చ1. అల నాడు కనక కశిపు నిండారు
చలము జేసి సుతుని సకల
బాధల పెట్టగ మదిని తాళక
నిశ్చలుడైన ప్రహ్లాదు కొరకు కంబము
లోపలనుండగ లేదా ఆ రీతి నే(డెందు)

చ2. మును వారి వాహ వాహన తనయుడు
మదమున రవిజుని చాల కొట్టుట జూచి
మనసు తాళ జాల లేక
ప్రేమమున పాలనము సేయ తాళ తరువు
మరుగున నిల్వగ లేదా ఆ రీతి నే(డెందు)

చ3. తొలి జన్మముల నాడు జేసిన
దుష్కర్మములనణగను సేయనారు
శత్రులను పట్టి పొడి సేయనదియు గాక
ఇలను చంచల విరహిత నిజ భక్త
జనులను త్యాగరాజుని రక్షింప నే(డెందు)


Kannada

ಪ. ಎಂದು ದಾಗಿನಾಡೋ ಈಡಕು
ರಾನೆನ್ನಡು ದಯ ವಚ್ಚುನೋ ಓ ಮನಸ

ಅ. ಎಂದುಕು ಚಪಲಮು ವಿನವೇ ನಾ ಮನವಿನಿ
ಮುಂದಟಿ ವಲೆ ಭಕ್ತುಲ ಪೋಷಿಂಚುಟ(ಕೆಂದು)

ಚ1. ಅಲ ನಾಡು ಕನಕ ಕಶಿಪು ನಿಂಡಾರು
ಚಲಮು ಜೇಸಿ ಸುತುನಿ ಸಕಲ
ಬಾಧಲ ಪೆಟ್ಟಗ ಮದಿನಿ ತಾಳಕ
ನಿಶ್ಚಲುಡೈನ ಪ್ರಹ್ಲಾದು ಕೊರಕು ಕಂಬಮು
ಲೋಪಲನುಂಡಗ ಲೇದಾ ಆ ರೀತಿ ನೇ(ಡೆಂದು)

ಚ2. ಮುನು ವಾರಿ ವಾಹ ವಾಹನ ತನಯುಡು
ಮದಮುನ ರವಿಜುನಿ ಚಾಲ ಕೊಟ್ಟುಟ ಜೂಚಿ
ಮನಸು ತಾಳ ಜಾಲ ಲೇಕ
ಪ್ರೇಮಮುನ ಪಾಲನಮು ಸೇಯ ತಾಳ ತರುವು
ಮರುಗುನ ನಿಲ್ವಗ ಲೇದಾ ಆ ರೀತಿ ನೇ(ಡೆಂದು)

ಚ3. ತೊಲಿ ಜನ್ಮಮುಲ ನಾಡು ಜೇಸಿನ
ದುಷ್ಕರ್ಮಮುಲನಣಗನು ಸೇಯನಾರು
ಶತ್ರುಲನು ಪಟ್ಟಿ ಪೊಡಿ ಸೇಯನದಿಯು ಗಾಕ
ಇಲನು ಚಂಚಲ ವಿರಹಿತ ನಿಜ ಭಕ್ತ
ಜನುಲನು ತ್ಯಾಗರಾಜುನಿ ರಕ್ಷಿಂಪ ನೇ(ಡೆಂದು)


Malayalam


പ. എന്ദു ദാഗിനാഡോ ഈഡകു
രാനെന്നഡു ദയ വച്ചുനോ ഓ മനസ

അ. എന്ദുകു ചപലമു വിനവേ നാ മനവിനി
മുന്ദടി വലെ ഭക്തുല പോഷിഞ്ചുട(കെന്ദു)

ച1. അല നാഡു കനക കശിപു നിണ്ഡാരു
ചലമു ജേസി സുതുനി സകല
ബാധല പെട്ടഗ മദിനി താളക
നിശ്ചലുഡൈന പ്രഹ്ലാദു കൊരകു കമ്ബമു
ലോപലനുണ്ഡഗ ലേദാ ആ രീതി നേ(ഡെന്ദു)

ച2. മുനു വാരി വാഹ വാഹന തനയുഡു
മദമുന രവിജുനി ചാല കൊട്ടുട ജൂചി
മനസു താള ജാല ലേക
പ്രേമമുന പാലനമു സേയ താള തരുവു
മരുഗുന നില്വഗ ലേദാ ആ രീതി നേ(ഡെന്ദു)

ച3. തൊലി ജന്മമുല നാഡു ജേസിന
ദുഷ്കര്മമുലനണഗനു സേയനാരു
ശത്രുലനു പട്ടി പൊഡി സേയനദിയു ഗാക
ഇലനു ചഞ്ചല വിരഹിത നിജ ഭക്ത
ജനുലനു ത്യാഗരാജുനി രക്ഷിമ്പ നേ(ഡെന്ദു)



Updated on 19 Aug 2010

No comments: