Wednesday, February 13, 2008

Thyagaraja Kriti - Chelimini Jalajaakshu - Raga Yadukula Kambhoji - Prahlaada Bhakti Vijayam

Transliteration–Telugu
Transliteration as per Modified Harvard-Kyoto (HK) Convention
(including Telugu letters – Short e, Short o) -

a A i I u U
R RR lR lRR
e E ai o O au M (H or :)

(e – short E – Long o – short O – Long)

k kh g gh n/G
c ch j jh n/J (jn – as in jnAna)
T Th D Dh N
t th d dh n
p ph b bh m
y r l L v
S sh s h

celimini jalajAkshu-yadukulakAmbhOji

In the kRti ‘celimini jalajAkshu’ – rAga yadukulakAmbhOji, SrI tyAgarAja describes the message of prahlAda addressed to devotees of Lord who have access to Him.

pallavi
celimini jalaj(A)kshu kaNTE
ceppar(a)yyA mIru


anupallavi
palumAru mrokkedanu dayatO
palukar(a)yyA entO (ce)


caraNam 1
Sara cApamu karamunan(i)Di merayun(a)yyA entO
karuNA rasamu niNDina kannul(a)yyA (ce)


caraNam 2
jUDa jUDa manasu 1karagE sumukhuD(a)yyA bhaktula
jADa telisi 2mATal(A)DE jANuD(a)yyA (ce)


caraNam 3
SRngAruni bAsi mEnu cikken(a)yyA hari
cengaTa munnE nA madi cikken(a)yyA (ce)


caraNam 4
nA lOni jAlini palka jAlan(a)yyA hari
mIlO mIrE telisi marmam(i)yyar(a)yyA (ce)


caraNam 5
tyAgarAja sakhuD(a)ni 3talatun(a)yyA mIru
bAguga nA(y)angalArpu bApar(a)yyA (ce)


Gist

O Devotees of Lord!
  • I salute You many a times.

  • Please inform about my deep love if You see Lord hari – the Lotus Eyed.

    • He would be shining wielding bow and arrow in His hands;

    • He has eyes brimming much with nectar of grace;

    • He is such a pleasant faced that the more one beholds Him, the more his (beholder's) mind would melt;

    • He is clever who speaks by understanding the intent of the devotees.

  • My body has emaciated being separated from the Charming One;

  • my mind is already caught with Lord SrI hari.

  • Alas! I am unable to convey my inner grief;

  • please convey to the Lord the secret (of yearning of my mind) understanding it all by yourselves.

  • I think that He is the friend of tyAgarAja.

  • Please relieve well my grief.



Word-by-word Meaning

pallavi
celimini jalaj(A)kshu kaNTE
ceppar(a)yyA mIru

O Devotees (ayyA) of Lord! You (mIru) please inform (cepppu) (cepparayyA) about my love (celimini) if You see (kaNTE) Lord hari – the Lotus (jalaja) Eyed (aksha) (jalajAksha)( jalajAkshu).


anupallavi
palumAru mrokkedanu dayatO
palukar(a)yyA entO (ce)

O Devotees (ayyA) of Lord! I salute (mrokkedanu) You many a times (palumAru);
You please (dayatO) inform (paluku) (palukarayyA) about my deep (entO) love if You see Lord hari – the Lotus Eyed.


caraNam 1
Sara cApamu karamunan(i)Di merayun(a)yyA entO
karuNA rasamu niNDina kannul(a)yyA (ce)

O Devotees (ayyA) of Lord! He would be shining (merayunu) (merayunayyA) wielding (iDi) bow (cApamu) and arrow (Sara) in His hands (karamunanu) (karamunaniDi);
O Devotees (ayyA) of Lord! He has eyes (kannulu) (kannulayyA) brimming (niNDina) much (entO) with nectar (rasamu) of grace (karuNA);
You please inform about my love if You see Lord hari – the Lotus Eyed.


caraNam 2
jUDa jUDa manasu 1karagE sumukhuD(a)yyA bhaktula
jADa telisi 2mATal(A)DE jANuD(a)yyA (ce)

O Devotees (ayyA) of Lord! He is such a pleasant faced (sumukhuDu) (sumukhuDayyA) that the more one beholds (jUDa jUDa) Him, the more his (beholder's) mind (manasu) would melt (karagE);
O Devotees (ayyA) of Lord! He is clever (jANuDu) (jANuDayyA) who speaks (mATalu ADE) (mATalADE) by understanding (telisi) the intent (jADa) of the devotees (bhaktula);
You please inform about my love if You see Lord hari – the Lotus Eyed.


caraNam 3
SRngAruni bAsi mEnu cikken(a)yyA hari
cengaTa munnE nA madi cikken(a)yyA (ce)

O Devotees (ayyA) of Lord! My body (mEnu) has emaciated (cikkenu) (cikkenayyA) being separated (bAsi) from the Charming One (SRngAruDu) (SRngAruni);
O Devotees (ayyA) of Lord! my (nA) mind (madi) is already (munnE) caught (cikkenu) (cikkenayyA) with (cengaTa) Lord SrI hari;
You please inform about my love if You see Lord hari – the Lotus Eyed.


caraNam 4
nA lOni jAlini palka jAlan(a)yyA hari
mIlO mIrE telisi marmam(i)yyar(a)yyA (ce)

O Devotees (ayyA) of Lord! Alas (hari)! I am unable (jAlanu) (jAlanayyA) to convey (palka) my (nA) inner (lOni) grief (jAlini);
O Devotees (ayyA) of Lord! please convey (iyyu) (iyyarayyA) (literally give) to the Lord the secret (marmamu) (marmamiyyarayyA) (of yearning of my mind) understanding (telisi) it all by yourselves (mIlO mIrE);
You please inform about my love if You see Lord hari – the Lotus Eyed.


caraNam 5
tyAgarAja sakhuD(a)ni 3talatun(a)yyA mIru
bAguga nA(y)angalArpu bApar(a)yyA (ce)

O Devotees (ayyA) of Lord! I think (talatunu) (talatunayya) that (ani) He is the friend (sakhuDu) (sakhuDani) of tyAgarAja;
O Devotees (ayyA) of Lord! you (mIru) please relieve (bApu) (bAparayyA) well (bAguga) my (nA) grief (angalArpu) (literally lamentation) (nAyangalArpu);
You please inform about my love if You see Lord hari – the Lotus Eyed.


Notes –
Variations
1 – karagE – karageDu.

2 - mATalADE - mATalADeDu

3 – talatunayya – talaturayya : 'talatunayya’ seems to be appropriate.

Comments
This kRti forms part of dance-drama 'prahlAda bhakti vijayaM'. In this kRti, SrI tyAgarAja depicts how prahlAda is lamenting not finding Lord hari. He is beseeching each and everyone to convey his grief to the Lord.



Devanagari

ऎ,कॆ,चॆ.. - e,ke,ce..(short);
ए,के,चे.. - E,kE,cE..(long);
ऐ,कै,चै.. - ai,kai,cai..;
ऒ,कॊ,चॊ.. - o,ko,co..(short);
ओ,को,चो.. - O,kO,cO..(long);
औ,कौ,चौ.. -au,kau,cau..;

प. चॆलिमिनि जल(जा)क्षु कण्टे
चॆप्प(र)य्या मीरु

अ. पलुमारु म्रॊक्कॆदनु दयतो
पलुक(र)य्या ऎन्तो (चॆ)

च1. शर चापमु करमुन(नि)डि मॆरयु(न)य्या ऎन्तो
करुणा रसमु निण्डिन कन्नु(ल)य्या (चॆ)

च2. जूड जूड मनसु करगे सुमुखु(ड)य्या भक्तुल
जाड तॆलिसि माट(ला)डे जाणु(ड)य्या (चॆ)

च3. शृंगारुनि बासि मेनु चिक्कॆ(न)य्या हरि
चॆंगट मुन्ने ना मदि चिक्कॆ(न)य्या (चॆ)

च4. ना लोनि जालिनि पल्क जाल(न)य्या हरि
मीलो मीरे तॆलिसि मर्म(मि)य्य(र)य्या (चॆ)

च5. त्यागराज सखु(ड)नि तलतु(न)य्या मीरु
बागुग ना(यं)गलार्पु बाप(र)य्या (चॆ)


Tamil

க,ச,ட,த,ப - 2-ख छ ठ थ फ; 3-ग ड द ब; 4-घ झ ढ ध भ
(ச3 - ஜ)
ஸ1 श - शिव - சிவன்
ரு2 ऋ - कृप - கிருபை

ப. செலிமினி ஜல(ஜா)க்ஷு கண்டே
செப்ப(ர)ய்யா மீரு

அ. பலுமாரு ம்ரொக்கெத3னு த3யதோ
பலுக(ர)ய்யா எந்தோ (செ)

ச1. ஸ1ர சாபமு கரமுன(னி)டி3 மெரயு(ன)ய்யா எந்தோ
கருணா ரஸமு நிண்டி3ன கன்னு(ல)ய்யா (செ)

ச2. ஜூட3 ஜூட3 மனஸு கரகே3 ஸுமுகு2(ட3)ய்யா ப4க்துல
ஜாட3 தெலிஸி மாட(லா)டே3 ஜாணு(ட3)ய்யா (செ)

ச3. ஸ்1ரு2ங்கா3ருனி பா3ஸி மேனு சிக்கெ(ன)ய்யா ஹரி
செங்க3ட முன்னே நா மதி3 சிக்கெ(ன)ய்யா (செ)

ச4. நா லோனி ஜாலினி பல்க ஜால(ன)ய்யா ஹரி
மீலோ மீரே தெலிஸி மர்ம(மி)ய்ய(ர)ய்யா (செ)

ச5. த்யாக3ராஜ ஸகு2(ட3)னி தலது(ன)ய்யா மீரு
பா3கு3க3 நா(ய)ங்க3லார்பு பா3ப(ர)ய்யா (செ)

(எனது) காதலினை, கமலக்கண்ணனைக் கண்டால்,
நீவிர் சொல்லுவீரய்யா

பலமுறை வணங்கினேன்; தயையுடன்
பகர்வீரய்யா; மிக்கு
(எனது) காதலினை, கமலக்கண்ணனைக்
கண்டால், நீவிர் சொல்லுவீரய்யா

1. வில்லம்பு கையிலேந்தி ஒளிர்வானய்யா; எவ்வளவோ
கருணைச் சாறு நிறைக் கண்களய்யா;
(எனது) காதலினை, கமலக்கண்ணனைக்
கண்டால், நீவிர் சொல்லுவீரய்யா

2. காணக்காண உள்ளம் கரையும் இன்முகத்தோனய்யா;
தொண்டர்களின் குறிப்பறிந்து உரையாடும் வல்லவனய்யா;
(எனது) காதலினை, கமலக்கண்ணனைக்
கண்டால், நீவிர் சொல்லுவீரய்யா

3. அழகனைப் பிரிந்து மேனி இளைத்ததய்யா;
அரியிடம் முன்னமே எனதுள்ளம் சிக்கியுள்ளதய்யா;
(எனது) காதலினை, கமலக்கண்ணனைக்
கண்டால், நீவிர் சொல்லுவீரய்யா

4. எனதுட் துயரினைப் பகரவியலேனய்யா; ஐயகோ!
உம்முள் நீவிரேயறிந்து மருமத்தினைத் தெரிவிப்பீரய்யா;
(எனது) காதலினை, கமலக்கண்ணனைக்
கண்டால், நீவிர் சொல்லுவீரய்யா

5. தியாகராசனின் நண்பனென நினைக்கின்றேனய்யா; நீவிர்
நன்கு எனது துயரினைத் தீர்ப்பீரய்யா;
(எனது) காதலினை, கமலக்கண்ணனைக்
கண்டால், நீவிர் சொல்லுவீரய்யா

கமலக்கண்ணன், அழகன் - அரி
இப்பாடல், அரியைக் காணாது, பிரகலாதன் கண்டவரையெல்லாம் வேண்டுவதாக


Telugu

ప. చెలిమిని జలజాక్షు కంటే
చెప్పరయ్యా మీరు

అ. పలుమారు మ్రొక్కెదను దయతో
పలుకరయ్యా ఎంతో (చె)

చ1. శర చాపము కరముననిడి మెరయునయ్యా ఎంతో
కరుణా రసము నిండిన కన్నులయ్యా (చె)

చ2. జూడ జూడ మనసు కరగే సుముఖుడయ్యా భక్తుల
జాడ తెలిసి మాటలాడే జాణుడయ్యా (చె)

చ3. శృంగారుని బాసి మేను చిక్కెనయ్యా హరి
చెంగట మున్నే నా మది చిక్కెనయ్యా (చె)

చ4. నా లోని జాలిని పల్క జాలనయ్యా హరి
మీలో మీరే తెలిసి మర్మమియ్యరయ్యా (చె)

చ5. త్యాగరాజ సఖుడని తలతునయ్యా మీరు
బాగుగ నాయంగలార్పు బాపరయ్యా (చె)


Kannada

ಪ. ಚೆಲಿಮಿನಿ ಜಲಜಾಕ್ಷು ಕಂಟೇ
ಚೆಪ್ಪರಯ್ಯಾ ಮೀರು

ಅ. ಪಲುಮಾರು ಮ್ರೊಕ್ಕೆದನು ದಯತೋ
ಪಲುಕರಯ್ಯಾ ಎಂತೋ (ಚೆ)

ಚ1. ಶರ ಚಾಪಮು ಕರಮುನನಿಡಿ ಮೆರಯುನಯ್ಯಾ ಎಂತೋ
ಕರುಣಾ ರಸಮು ನಿಂಡಿನ ಕನ್ನುಲಯ್ಯಾ (ಚೆ)

ಚ2. ಜೂಡ ಜೂಡ ಮನಸು ಕರಗೇ ಸುಮುಖುಡಯ್ಯಾ ಭಕ್ತುಲ
ಜಾಡ ತೆಲಿಸಿ ಮಾಟಲಾಡೇ ಜಾಣುಡಯ್ಯಾ (ಚೆ)

ಚ3. ಶೃಂಗಾರುನಿ ಬಾಸಿ ಮೇನು ಚಿಕ್ಕೆನಯ್ಯಾ ಹರಿ
ಚೆಂಗಟ ಮುನ್ನೇ ನಾ ಮದಿ ಚಿಕ್ಕೆನಯ್ಯಾ (ಚೆ)

ಚ4. ನಾ ಲೋನಿ ಜಾಲಿನಿ ಪಲ್ಕ ಜಾಲನಯ್ಯಾ ಹರಿ
ಮೀಲೋ ಮೀರೇ ತೆಲಿಸಿ ಮರ್ಮಮಿಯ್ಯರಯ್ಯಾ (ಚೆ)

ಚ5. ತ್ಯಾಗರಾಜ ಸಖುಡನಿ ತಲತುನಯ್ಯಾ ಮೀರು
ಬಾಗುಗ ನಾಯಂಗಲಾರ್ಪು ಬಾಪರಯ್ಯಾ (ಚೆ)


Malayalam

പ. ചെലിമിനി ജലജാക്ഷു കണ്ടേ
ചെപ്പരയ്യാ മീരു

അ. പലുമാരു മ്രൊക്കെദനു ദയതോ
പലുകരയ്യാ എന്തോ (ചെ)

ച1. ശര ചാപമു കരമുനനിഡി മെരയുനയ്യാ എന്തോ
കരുണാ രസമു നിണ്ഡിന കന്നുലയ്യാ (ചെ)

ച2. ജൂഡ ജൂഡ മനസു കരഗേ സുമുഖുഡയ്യാ ഭക്തുല
ജാഡ തെലിസി മാടലാഡേ ജാണുഡയ്യാ (ചെ)

ച3. ശൃങ്ഗാരുനി ബാസി മേനു ചിക്കെനയ്യാ ഹരി
ചെങ്ഗട മുന്നേ നാ മദി ചിക്കെനയ്യാ (ചെ)

ച4. നാ ലോനി ജാലിനി പല്ക ജാലനയ്യാ ഹരി
മീലോ മീരേ തെലിസി മര്മമിയ്യരയ്യാ (ചെ)

ച5. ത്യാഗരാജ സഖുഡനി തലതുനയ്യാ മീരു
ബാഗുഗ നായങ്ഗലാര്പു ബാപരയ്യാ (ചെ)



Updated on 22 Jul 2009

2 comments:

Anonymous said...

Dear Sri Govindan
C2- In Tamil it is given as “காணக்காண உள்ளம் கரையும் இன்முகத்தோனய்யா”. உள்ளம் கரையச்செய்யும்/கரைக்கும் may be better.
The English meaning takes ‘karagE’ as a verb and not qualifying ‘sumukhuDayyA’, as in Tamil.
Regards
Govindaswamy

V Govindan said...

Dear Sri Govindaswamy,
Regarding 'karagE'. In my opinion, this cannot be translated 'கரையச்செய்யும் or கரைக்கும்' because in that case, the telugu word should be 'karaga jEsE or karagincE' and not 'karagE'.
In English version also, I have given as 'mind would melt' and not 'make melt'.
Regards,
V Govindan