Transliteration as per Modified Harvard-Kyoto (HK) Convention
(including Telugu letters – Short e, Short o) -
a A i I u U
R RR lR lRR
e E ai o O au M (H or :)
(e – short E – Long o – short O – Long)
k kh g gh n/G
c ch j jh n/J (jn – as in jnAna)
T Th D Dh N
t th d dh n
p ph b bh m
y r l L v
S sh s h
patiki hAratI-suraTi
In the kRti ‘patiki hAratI rE’ – rAga suraTi, SrI tyAgarAja sings sampradAya utsava hArathI.
pallavi
1patiki hAratI rE sItA
anupallavi
ati mRdu-tara 2satva bhAshaNuniki
akhil(A)NDa nAthuniki sItA (patiki)
caraNam 1
bangaru rangu bhujanguni paini
celangucunu 3marakat(A)nguDu merupu
teranguna merayu tana(y)anganatO
palukanga jUci(y)uppongucu sItA (patiki)
caraNam 2
akkaratOn(i)ru prakkala nilici
taLukkani merayaga cakkani mOmuna
cukkala rAyani 4makkuvatO sari
mukkera kadalaga grakkuna sItA (patiki)
caraNam 3
rAja vibhAkara rAja dhar(A)mara
rAja Suk(A)ja virAjulu jUDaga
rAjamAnamagu gAjulu ghallana
rAjita tyAgarAja nutuniki SrI (patiki)
Gist
O Damsels!
- Let us perform wave offering to Lord SrI rAma – Consort of sItA.
- Let us perform wave offering -
- to Lord SrI rAma – Consort of sItA;
- to the Lord with very soft and pure speech;
- to the Lord of entire universe.
- Looking at the Lord, with emerald (hued) body, reclining on the golden hued SEsha, as He speaks to His wife, who shines like the lightning streak,
- let us perform wave offering to Lord SrI rAma – Consort of sItA with pride.
- Shining charmingly and standing on both sides of the Lord with due diligence, as the (diamond) nose-studs, resembling the moon, sway in (our) beautiful faces,
- let us affectionately perform wave offering to Him – Consort of sItA without delay.
- As the Moon, Sun, Lord Siva, indra, sage Suka, brahmA and garuDa watch, to the jingle of the brilliant bangles, let us perform wave offering -
- to the effulgent Lord vishNu – Consort of lakshmI;
- to the Lord praised by this tyAgarAja.
Word-by-word Meaning
pallavi
patiki hAratI rE sItA
O Damsels (rE)! Let us perform wave offering (hAratI) to Lord SrI rAma – Consort (patiki) of sItA.
anupallavi
ati mRdu-tara satva bhAshaNuniki
akhila-aNDa nAthuniki sItA (patiki)
O Damsels! Let us perform wave offering -
to Lord SrI rAma – Consort of sItA -
to the Lord with very (ati) soft (mRdu-tara) and pure (satva) speech (bhAshaNuniki);
to the Lord (nAthuniki) of entire (akhila) universe (aNDa) (akhilANDa).
caraNam 1
bangaru rangu bhujanguni paini
celangucunu marakata-anguDu merupu
teranguna merayu tana-anganatO
palukanga jUci-uppongucu sItA (patiki)
O Damsels! Looking (jUci) at the Lord with emerald (marakata) (hued) body (anguDu) (literally limbs) (marakatAnguDu),
reclining (celangucunu) (literally shining) on (paini) the golden (bangaru) hued (rangu) SEsha – the serpent (bhujanga) (bhujanguni),
as He speaks (palukanga) to His (tana) wife (anganatO) (tanayanganatO) who shines (merayu) like the lightning (merupu) streak (teranguna),
let us perform wave offering to Lord SrI rAma – Consort (patiki) of sItA with pride (uppongucu).
caraNam 2
akkaratOnu-iru prakkala nilici
taLukkani merayaga cakkani mOmuna
cukkala rAyani makkuvatO sari
mukkera kadalaga grakkuna sItA (patiki)
O Damsels! Shining (merayaga) charmingly (taLukkani) and standing (nilici) on both (iru) sides (prakkala) of the Lord with due diligence (akkaratOnu) (akkaratOniru),
as the (diamond) nose-studs (mukkera) - resembling (sari) the moon – the Lord (rAya) (rAyani) of stars (cukkala) - sway (kadalaga) in (our) beautiful (cakkani) faces (mOmuna),
let us affectionately (makkuvatO) perform wave offering to Him – Consort (patiki) of sItA without delay (grakkuna).
caraNam 3
rAja vibhAkara rAja dhara-amara
rAja Suka-aja virAjulu jUDaga
rAjamAnamagu gAjulu ghallana
rAjita tyAgarAja nutuniki SrI (patiki)
O Damsels! As the Moon (rAja), Sun (vibhAkara), Lord Siva – one who wears (dhara) (digit of) moon (rAja), indra – Lord (rAja) of celestials (amara) (dharAmara), sage Suka, brahmA (aja) (SukAja) and garuDa (virAja) (virAjulu) watch (jUDaga),
to the jingle (ghallana) of the brilliant (rAjamAnamagu) bangles (gAjulu),
let us perform wave offering -
to the effulgent (rAjita) Lord vishNu – Consort (patiki) of lakshmI (SrI);
to the Lord praised (nutuniki) by this tyAgarAja.
Notes –
Variations –
1 – patiki hAratI rE – patiki hAratI rE sItA patiki hAratI rE
2 – satva bhAshaNuki – satya bhAshaNuki.
3 – marakatAnguDu – marayutAnguDu : ‘marakatAnguDu’ is the appropriate word.
Comments -
3 – marakAtAnguDu – merupu terangu – SrI tyAgarAja contrasts sItA’s body hue with that of the Lord – lightning streak (golden colour) against the rain clouds of dark-blue (green) hue.
4 – makkuvatO – affectionately. From the context (cukkala rAyani makkuvatO sari) where this word is occurring, it should mean 'brilliance' (resembling the brilliance of moon). However, as the word does not have any such meaning, it has been joined at the end.
Devanagari
ऎ,कॆ,चॆ.. - e,ke,ce..(short);
ए,के,चे.. - E,kE,cE..(long);
ऐ,कै,चै.. - ai,kai,cai..;
ऒ,कॊ,चॊ.. - o,ko,co..(short);
ओ,को,चो.. - O,kO,cO..(long);
औ,कौ,चौ.. -au,kau,cau..;
प. पतिकि हारती रे सीता
अ. अति मृदु-तर सत्व भाषणुनिकि
अखि(ला)ण्ड नाथुनिकि सीता (पतिकि)
च1. बंगरु रंगु भुजंगुनि पैनि
चॆलंगुचुनु मरक(तां)गुडु मॆरुपु
तॆरंगुन मॆरयु तन(यं)गनतो
पलुकंग जूचि(यु)प्पॊंगुचु सीता (पतिकि)
च2. अक्करतो(नि)रु प्रक्कल निलिचि
तळुक्कनि मॆरयग चक्कनि मोमुन
चुक्कल रायनि मक्कुवतो सरि
मुक्कॆर कदलग ग्रक्कुन सीता (पतिकि)
च3. राज विभा-कर राज ध(रा)मर
राज शु(का)ज विराजुलु जूडग
राजमानमगु गाजुलु घल्लन
राजित त्यागराज नुतुनिकि श्री (पतिकि)
Tamil
க,ச,ட,த,ப - 2-ख छ ठ थ फ; 3-ग ड द ब; 4-घ झ ढ ध भ
(ச3 - ஜ)
ஸ1 श - शिव - சிவன்
ரு2 ऋ - कृप - கிருபை
ப. பதிகி ஹாரதீ ரே ஸீதா
அ. அதி ம்ரு2து3-தர ஸத்வ பா4ஷணுனிகி
அகி2(லா)ண்ட3 நாது2னிகி ஸீதா (பதிகி)
ச1. ப3ங்க3ரு ரங்கு3 பு4ஜங்கு3னி பைனி
செலங்கு3சுனு மரக(தா)ங்கு3டு3 மெருபு
தெரங்கு3ன மெரயு தன(ய)ங்க3னதோ
பலுகங்க3 ஜூசி(யு)ப்பொங்கு3சு ஸீதா (பதிகி)
ச2. அக்கரதோ(னி)ரு ப்ரக்கல நிலிசி
தளுக்கனி மெரயக3 சக்கனி மோமுன
சுக்கல ராயனி மக்குவதோ ஸரி
முக்கெர கத3லக3 க்3ரக்குன ஸீதா (பதிகி)
ச3. ராஜ விபா4-கர ராஜ த4(ரா)மர
ராஜ ஸு1(கா)ஜ விராஜுலு ஜூட3க3
ராஜமானமகு3 கா3ஜுலு க4ல்லன
ராஜித த்யாக3ராஜ நுதுனிகி ஸ்ரீ (பதிகி)
சீதாபதிக்கு ஆரத்தி யடியே!
மிக்கு மென்மையான, தூய சொல்லோனுக்கு,
அனைத்தண்ட நாதனுக்கு, சீதாபதிக்கு ஆரத்தியடியே!
1. பொன்னிற அரவின் மீது
ஒளிர்ந்துகொண்டு, மரகதவுடலோன், மின்னற்
கொடியென மிளிரும் தனது அங்கனையுடன்
பகரக் கண்டு, பெருமிதத்துடன், சீதாபதிக்கு ஆரத்தியடியே!
2. அக்கறையோடிரு பக்கமும் நின்று
தளுக்கென மின்ன, எழில் வதனத்தில்
தாரையரசனின் நிகர் மூக்குத்தி அசைய,
அன்புடன், உடனே சீதாபதிக்கு ஆரத்தியடியே!
3. மதி, பகலவன், பிறையணிவோன், வானோர்
தலைவன், சுகர், பிரமன், கருடன் ஆகியோர் காண,
மின்னும் வளையல்கள் கலீரென,
மிளிரும் தியாகராசனால் போற்றப் பெற்றோனுக்கு,
இலக்குமி பதிக்கு ஆரத்தியடியே!
அங்கனை - மனைவி
எழில் வதனத்தில் - ஆரத்தியெடுப்போரின் வதனங்களைக் குறிக்கும்
தாரையரசன் - மதி
பிறையணிவோன் - சிவன்
வானோர் தலைவன் - இந்திரன்
சுகர் - சுக முனிவர்
Telugu
ప. పతికి హారతీ రే సీతా
అ. అతి మృదు-తర సత్వ భాషణునికి
అఖిలాండ నాథునికి సీతా (పతికి)
చ1. బంగరు రంగు భుజంగుని పైని
చెలంగుచును మరకతాంగుడు మెరుపు
తెరంగున మెరయు తనయంగనతో
పలుకంగ జూచియుప్పొంగుచు సీతా (పతికి)
చ2. అక్కరతోనిరు ప్రక్కల నిలిచి
తళుక్కని మెరయగ చక్కని మోమున
చుక్కల రాయని మక్కువతో సరి
ముక్కెర కదలగ గ్రక్కున సీతా (పతికి)
చ3. రాజ విభా-కర రాజ ధరామర
రాజ శుకాజ విరాజులు జూడగ
రాజమానమగు గాజులు ఘల్లన
రాజిత త్యాగరాజ నుతునికి శ్రీ (పతికి)
Kannada
ಪ. ಪತಿಕಿ ಹಾರತೀ ರೇ ಸೀತಾ
ಅ. ಅತಿ ಮೃದು-ತರ ಸತ್ವ ಭಾಷಣುನಿಕಿ
ಅಖಿಲಾಂಡ ನಾಥುನಿಕಿ ಸೀತಾ (ಪತಿಕಿ)
ಚ1. ಬಂಗರು ರಂಗು ಭುಜಂಗುನಿ ಪೈನಿ
ಚೆಲಂಗುಚುನು ಮರಕತಾಂಗುಡು ಮೆರುಪು
ತೆರಂಗುನ ಮೆರಯು ತನಯಂಗನತೋ
ಪಲುಕಂಗ ಜೂಚಿಯುಪ್ಪೊಂಗುಚು ಸೀತಾ (ಪತಿಕಿ)
ಚ2. ಅಕ್ಕರತೋನಿರು ಪ್ರಕ್ಕಲ ನಿಲಿಚಿ
ತಳುಕ್ಕನಿ ಮೆರಯಗ ಚಕ್ಕನಿ ಮೋಮುನ
ಚುಕ್ಕಲ ರಾಯನಿ ಮಕ್ಕುವತೋ ಸರಿ
ಮುಕ್ಕೆರ ಕದಲಗ ಗ್ರಕ್ಕುನ ಸೀತಾ (ಪತಿಕಿ)
ಚ3. ರಾಜ ವಿಭಾ-ಕರ ರಾಜ ಧರಾಮರ
ರಾಜ ಶುಕಾಜ ವಿರಾಜುಲು ಜೂಡಗ
ರಾಜಮಾನಮಗು ಗಾಜುಲು ಘಲ್ಲನ
ರಾಜಿತ ತ್ಯಾಗರಾಜ ನುತುನಿಕಿ ಶ್ರೀ (ಪತಿಕಿ)
Malayalam
പ. പതികി ഹാരതീ രേ സീതാ
അ. അതി മൃദു-തര സത്വ ഭാഷണുനികി
അഖിലാണ്ഡ നാഥുനികി സീതാ (പതികി)
ച1. ബങ്ഗരു രങ്ഗു ഭുജങ്ഗുനി പൈനി
ചെലങ്ഗുചുനു മരകതാങ്ഗുഡു മെരുപു
തെരങ്ഗുന മെരയു തനയങ്ഗനതോ
പലുകങ്ഗ ജൂചിയുപ്പൊങ്ഗുചു സീതാ (പതികി)
ച2. അക്കരതോനിരു പ്രക്കല നിലിചി
തളുക്കനി മെരയഗ ചക്കനി മോമുന
ചുക്കല രായനി മക്കുവതോ സരി
മുക്കെര കദലഗ ഗ്രക്കുന സീതാ (പതികി)
ച3. രാജ വിഭാ-കര രാജ ധരാമര
രാജ ശുകാജ വിരാജുലു ജൂഡഗ
രാജമാനമഗു ഗാജുലു ഘല്ലന
രാജിത ത്യാഗരാജ നുതുനികി ശ്രീ (പതികി)
Updated on 21 Aug 2009
2 comments:
Dear Sri Govindan
P - ஆரத்தி யடியே - ஆரத்தியெடு/ ஆரத்தி சுற்று are more commonly used.
I understand hAratIrE as 'hArati +iyyarE' ஆரத்தி கொடுங்கள்.
You have given the meaning as “Let us perform wave offering “
I do not see the verb for perform. Hence I took the verb as above.
C3- rAja dhara – Can it be taken to mean wearer of nAgarAja ?
Regards
Govindaswamy
Dear Sri Govindaswamy,
Normally, when hArati is performed, the laidies sing some auspicious songs only. They do not say 'we are performing hArati'. I take 'hArati rE' to indicate an inviation - exhortation. I have literally translated 'hArati rE' as 'ஆரத்தியடியே'. Even your suggestion 'ஆரத்தியெடு ஆரத்தி சுற்று' indicates an invitation.
The actual hArati song is 'jaya mangaLaM'. Therefore, this kRti, I take it to be calling on others.
Regarding 'rAja'. This word (rAja) followed by 'dhara', in Tyagaraja kritis refer to Lord Siva who wears moon. 'rAja' when used in independently refers to 'king' or 'moon'. Therefore, there is no scope of interpretation as 'nAga rAja'.
Regards,
V Govindan
Post a Comment