Thyagaraja Kriti - Upachaaramulanu Chekona - Raga Bhairavi

Transliteration–Telugu _______________________________________________________
Transliteration as per Modified Harvard-Kyoto (HK) Convention
(including Telugu letters – Short e, Short o) -

a A i I u U
R RR lR lRR
e E ai o O au M (H or :)

(e – short E – Long o – short O – Long)

k kh g gh n/G
c ch j jh n/J (jn – as in jnAna)
T Th D Dh N
t th d dh n
p ph b bh m
y r l L v
S sh s h

upacAramulanu cEkona-bhairavi

In the kRti ‘upacAramulanu cEkonavayya’ – rAga bhairavi, SrI tyAgarAja sings praises of the Lord.

P upacAramulanu cEkona(v)ayya
¹uraga rAja Sayana

A ²capala kOTi nibh(A)mbara dhara SrI
jAnakI pati daya cEsi nAd(upacAra)

C1 ³kapaTa nATaka sUtra dhArivai
kAmita phalamul(o)sagE rAma
apari mita nava ratnamulu podigina
aparanji goDugu nIkE tagun(a)yya (upacAra)

C2 merugu tIgala rItini merasE
karagu bangAru kADal(a)marina
Sarad(i)ndu dyuti samAnamau
cAmara yugamulu nIkE tagun(a)yya (upacAra)

C3 jAjulu ⁴sampangulu ⁵maruvapu ⁶vira-
vAjulu ⁷kuru vEru vAsanalu
virAjamAnamagu vyajanamu tyAga-
rAja vinuta nIkE tagun(a)yya (upacAra)

Gist
O Lord reclining on SEsha! O Lord who wears garments resembling a crore flashes of lightning! O Consort of SrI jAnakI! O Lord rAma who bestows desired results! O Lord praised by this tyAgarAja!
Kindly accept my services.
1. You are the Puppeteer of the Grand Show of Deceipt! An unalloyed golden umbrella studded with abundant precious stones is indeed what deserving for You; (however,) please accept my service (with an ordinary umbrella which is all that I could afford).
2. A pair of chowries, with stems made of molten gold glowing like streaks of lighting, the lustre of which is equal to the Autumnal Moon, is indeed what deserving for You; (however,) please accept my services (of ordinary chowries which is all that I could afford).
3. A fan with the wafting fragrance of jasmine, campaka, sweet marjoram, double jasmine and cuscuss is indeed what deserving for You; (however,) please accept my services (of an ordinary fan which is all that I could afford).

Word-by-word Meaning

P O Lord reclining (Sayana) on SEsha – the King (rAja) of serpents (uraga)! O Lord (ayya)! Please accept (cEkonu) (cEkonavayya) my services (upacAramulanu).

A O Lord who wears (dhara) garments (ambara) resembling (nibha) (nibhAmbara) a crore (kOTi) flashes of lightning (capala)! O Consort (pati) of SrI jAnakI!
O Lord reclining on SEsha! kindly (daya cEsi) accept my (nAdu) services.

C1 O Lord, You are the Puppeteer (sUtra dhArivai) of the Grand Show (nATaka) of Deceipt (kapaTa)! O Lord rAma who bestows (osagE) desired (kAmita) results (phalamulu) (phalamulosagE)!
O Lord (ayya)! An unalloyed golden (aparanji) umbrella (goDugu) studded (podigina) with abundant (apari mita) precious stones (nava ratnamulu) is indeed what deserving (tagunu) (tagunayya) for You (nIkE); (however,)
O Lord reclining on SEsha! please accept my service (with an ordinary umbrella which is all that I could afford).

C2 O Lord (ayya)! A pair (yugamulu) of chowries (cAmara),
with stems (kADalu) made of (amarina) (kADalamarina) molten (karagu) gold (bangAru) glowing (merasE) like (rItini) streaks (tIgala) of lighting (merugu),
the lustre (dyuti) of which is equl (samAnamau) to the Autumnal (Sarad) Moon (indu) (Saradindu),
is indeed what deserving (tagunu) (tagunayya) for You (nIkE); (however,)
O Lord reclining on SEsha – the serpent! O Lord! please accept my services (of ordinary chowries which is all that I could afford).

C3 O Lord (ayya) praised (vinuta) by this tyAgarAja! A fan (vyajanamu) with the wafting (virAjamAnamagu) fragrance (vAsanalu) of jasmine (jAjulu), campaka (sampangulu), sweet marjoram (maruvapu), double jasmine (viravAjulu) and cuscuss (kuru-vEru) is indeed what deserving (tagunu) (tagunayya) for You (nIkE); (however,)
O Lord reclining on SEsha! please accept my services (of an ordinary fan which is all that I could afford).

Notes –
¹ - uraga rAja – uraga
² - capala –capalA'. As per Sanskrit Dictionary (Monier's) both forms are correct.
³ - kapaTa nATaka - The five-fold activity (panca kRtya) of the Supreme Lord – projection – sustenance – infolding – hiding – grace – are considered as a grand show (lIlA) without any apparent reason or purpose – like the laughter of a baby. Many acts of the Lord in his manifold avatAra are considered as (apparent) deception ‘kapaTa’. The following are some of the places where in SrImad-bhAgavataM, the word ‘kapaTa’ appears in describing the Lord – Book 1, Chapter 1, Verse 20 (creation); Book 8, Chapter 12, Verse 47 (mOhini). Please also read the detailed rendering of the vAmanAvatAra in Sri DehaLeesa Sthuthi of Swami Desikan at site–
http://www.ibiblio.org/sripedia/ebooks/vdesikan/dehaleesa_stuti/
Lord bestows grace, by deception, on mucukunda – Son of King mAndhAta of ikshvAku dynasty - the story in brief is available in the website –
http://www.urday.com/muchukunda.html (If the site does not open, pleas go to http://www.urday.com/ and search for Mythological Tales and select ‘Muchukunda’.)
The full story of mucukunda is contained in SrImad bhAgavataM, Book 10, Chapter 50. It is also stated that mucukunda was a devotee of Lord Siva. Please visit website to know more about viDanga sthalams – temples of Lord Siva – Thiruvarur is one such viDanga sthalam.
http://www.shaivam.org/siddomain/vidanga.html

⁴ - sampangi – botanical name ‘michelia champaka’ – tamizh sampangi.
⁵ - maruvamu – marukkozhundu (tamizh).
⁶ - viravAjulu – double jasmine - aDukku malli (tamizh).
⁷ - kuru vEru – botanical name Andropogon muricatus - veTTivEr (tamizh) – used in fans and desert coolers.

Devanagari Version

ऎ,कॆ,चॆ.. - e,ke,ce..(short);
ए,के,चे.. - E,kE,cE..(long);
ऐ,कै,चै.. - ai,kai,cai..;
ऒ,कॊ,चॊ.. - o,ko,co..(short);
ओ,को,चो.. - O,kO,cO..(long);
औ,कौ,चौ.. -au,kau,cau..;

प. उपचारमुलनु चेकॊन(व)य्य
उरग राज शयन

अ. चपल कोटि नि(भा)म्बर धर श्री
जानकी पति दय चेसि ना(दु)

च1. कपट नाटक सूत्र धारिवै
कामित फलमु(लॊ)सगे राम
अपरि मित नव रत्नमुलु पॊदिगिन
अपरञ्जि गॊडुगु नीके तगु(न)य्य (उ)

च2. मॆरुगु तीगल रीतिनि मॆरसे
करगु बंगारु काड(ल)मरिन
शर(दि)न्दु द्युति समानमौ
चामर युगमुलु नीके तगु(न)य्य (उ)

च3. जाजुलु सम्पंगुलु मरुवपु विर-
वाजुलु कुरु वेरु वासनलु
विराजमानमगु व्यजनमु त्याग-
राज विनुत नीके तगु(न)य्य (उ)


Tamil Version with Meaning

க,ச,ட,த,ப - 2-ख छ ठ थ फ; 3-ग ड द ब; 4-घ झ ढ ध भ
(ச3 - ஜ)
ஸ1 श - शिव - சிவன்
ரு2 ऋ - कृप - கிருபை

ப. உபசாரமுலனு சேகொன(வ)ய்ய
உரக3 ராஜ ஸ1யன

அ. சபல கோடி நி(பா4)ம்ப3ர த4ர ஸ்ரீ
ஜானகீ பதி த3ய சேஸி நா(து3)

ச1. கபட நாடக ஸூத்ர தா4ரிவை
காமித ப2லமு(லொ)ஸகே3 ராம
அபரி மித நவ ரத்னமுலு பொதி3கி3ன
அபரஞ்ஜி கொ3டு3கு3 நீகே தகு3(ன)ய்ய (உ)

ச2. மெருகு3 தீக3ல ரீதினி மெரஸே
கரகு3 ப3ங்கா3ரு காட3(ல)மரின
ஸ1ர(தி3)ந்து3 த்3யுதி ஸமானமௌ
சாமர யுக3முலு நீகே தகு3(ன)ய்ய (உ)

ச3. ஜாஜுலு ஸம்பங்கு3லு மருவபு விர-
வாஜுலு குரு வேரு வாஸனலு
விராஜமானமகு3 வ்யஜனமு த்யாக3-
ராஜ வினுத நீகே தகு3(ன)ய்ய (உ)

உபசாரங்களையேற்றுக்கொள்ளுமைய்யா,
அரவரசன் மேற்றுயில்வோனே!

கோடி மின்னல்கள் நிகருடையணிவோனே!
சானகி மணாளா! தயவு செய்தெனது
உபசாரங்களையேற்றுக்கொள்ளுமைய்யா,
அரவரசன் மேற்றுயில்வோனே!

1. வஞ்சக நாடகப் பாவைக்கூத்தன் நீ!
விரும்பிய பயன்களருளும், இராமா!
எண்ணிறந்த இரத்தினங்கள் பொதித்த,
அபரஞ்சிக் குடையுனக்கே தகுமைய்யா!
(ஆயின் எனது எளிய குடையினால்)
உபசாரங்களையேற்றுக்கொள்ளுமைய்யா,
அரவரசன் மேற்றுயில்வோனே!

2. மின்னற்கொடி போன்று மிளிரும்,
உருக்கிய தங்கக் காம்புகள் கொண்ட,
இலையுதிர்கால மதியின் ஒளி நிகர்,
சாமரங்களின் இணை உனக்கே தகுமைய்யா!
(ஆயின் எனது எளிய சாமரத்தினால்)
உபசாரங்களையேற்றுக்கொள்ளுமைய்யா,
அரவரசன் மேற்றுயில்வோனே!

3. மல்லிகை, சம்பங்கி, மருக்கொழுந்து,
அடுக்கு மல்லி, வெட்டிவேரின் மணம்
கமழும் விசிறியுனக்கே தகுமைய்யா!
தியாகராசனால் போற்றப்பெற்றோனே!
(ஆயின் எனது எளிய விசிறியினால்)
உபசாரங்களையேற்றுக்கொள்ளுமைய்யா,
அரவரசன் மேற்றுயில்வோனே!

உபசாரம் - சேவை
நாடகம் - உலகம் ஒரு நாடகமேடையாகவும், நாமெல்லாம் பொம்மைகளாகவும்
வஞ்சகம் - இவ்வுலக நிகழ்ச்சிகள் முன்னுக்குப்பின் முரணாகத் தோன்றல்.
பாவைக்கூத்தன் - இறைவன்.
அபரஞ்சி - புடமிட்ட பொன்


Telugu Version

ప. ఉపచారములను చేకొనవయ్య
ఉరగ రాజ శయన

అ. చపల కోటి నిభాంబర ధర శ్రీ
జానకీ పతి దయ చేసి నా(దు)

చ1. కపట నాటక సూత్ర ధారివై
కామిత ఫలములొసగే రామ
అపరి మిత నవ రత్నములు పొదిగిన
అపరంజి గొడుగు నీకే తగునయ్య (ఉ)

చ2. మెరుగు తీగల రీతిని మెరసే
కరగు బంగారు కాడలమరిన
శరదిందు ద్యుతి సమానమౌ
చామర యుగములు నీకే తగునయ్య (ఉ)

చ3. జాజులు సంపంగులు మరువపు విర-
వాజులు కురు వేరు వాసనలు
విరాజమానమగు వ్యజనము త్యాగ-
రాజ వినుత నీకే తగునయ్య (ఉ)


Kannada Version

ಪ. ಉಪಚಾರಮುಲನು ಚೇಕೊನವಯ್ಯ
ಉರಗ ರಾಜ ಶಯನ

ಅ. ಚಪಲ ಕೋಟಿ ನಿಭಾಂಬರ ಧರ ಶ್ರೀ
ಜಾನಕೀ ಪತಿ ದಯ ಚೇಸಿ ನಾ(ದು)

ಚ1. ಕಪಟ ನಾಟಕ ಸೂತ್ರ ಧಾರಿವೈ
ಕಾಮಿತ ಫಲಮುಲೊಸಗೇ ರಾಮ
ಅಪರಿ ಮಿತ ನವ ರತ್ನಮುಲು ಪೊದಿಗಿನ
ಅಪರಂಜಿ ಗೊಡುಗು ನೀಕೇ ತಗುನಯ್ಯ (ಉ)

ಚ2. ಮೆರುಗು ತೀಗಲ ರೀತಿನಿ ಮೆರಸೇ
ಕರಗು ಬಂಗಾರು ಕಾಡಲಮರಿನ
ಶರದಿಂದು ದ್ಯುತಿ ಸಮಾನಮೌ
ಚಾಮರ ಯುಗಮುಲು ನೀಕೇ ತಗುನಯ್ಯ (ಉ)

ಚ3. ಜಾಜುಲು ಸಂಪಂಗುಲು ಮರುವಪು ವಿರ-
ವಾಜುಲು ಕುರು ವೇರು ವಾಸನಲು
ವಿರಾಜಮಾನಮಗು ವ್ಯಜನಮು ತ್ಯಾಗ-
ರಾಜ ವಿನುತ ನೀಕೇ ತಗುನಯ್ಯ (ಉ)


Malayalam Version

പ. ഉപചാരമുലനു ചേകൊനവയ്യ
ഉരഗ രാജ ശയന

അ. ചപല കോടി നിഭാമ്ബര ധര ശ്രീ
ജാനകീ പതി ദയ ചേസി നാ(ദു)

ച1. കപട നാടക സൂത്ര ധാരിവൈ
കാമിത ഫലമുലൊസഗേ രാമ
അപരി മിത നവ രത്നമുലു പൊദിഗിന
അപരഞ്ജി ഗൊഡുഗു നീകേ തഗുനയ്യ (ഉ)

ച2. മെരുഗു തീഗല രീതിനി മെരസേ
കരഗു ബങ്ഗാരു കാഡലമരിന
ശരദിന്ദു ദ്യുതി സമാനമൌ
ചാമര യുഗമുലു നീകേ തഗുനയ്യ (ഉ)

ച3. ജാജുലു സമ്പങ്ഗുലു മരുവപു വിര-
വാജുലു കുരു വേരു വാസനലു
വിരാജമാനമഗു വ്യജനമു ത്യാഗ-
രാജ വിനുത നീകേ തഗുനയ്യ (ഉ)

Updated on 28 Sep 2008