Transliteration as per Modified Harvard-Kyoto (HK) Convention
(including Telugu letters – Short e, Short o) -
a A i I u U
R RR lR lRR
e E ai o O au M (H or :)
(e – short E – Long o – short O – Long)
k kh g gh n/G
c ch j jh n/J (jn – as in jnAna)
T Th D Dh N
t th d dh n
p ph b bh m
y r l L v
S sh s h
indukEmi-varALi
In the kRti ‘indukEmi sEtumamma’ – rAga varALi (tALa miSra cApu), SrI tyAgarAja depicts the dialogue between SrI kRshNa and gOpis.
pallavi
induk(E)mi sEtum(a)mma
1kRshNuD(e)nta mATal(A)Den(a)mma
anupallavi
maguval(a)NTE inta vAdA mAku
mAnamE prANamu kAdA (indu)
caraNam 1
gusa-gusal(a)nd(E)mi vaccu 2celula
usur(u)NTE Uru pOvaccu (indu)
caraNam 2
vanitala kani(y)3evarikaina kRshNA
vancanagA palka tagunA (indu)
caraNam 3
haThamu sEya vELa kAdu Atma
hatya kAni vEre lEdu (indu)
caraNam 4
nagnamugA nilva vaSamA kRshNA
nalugurilO nIku yaSamA (indu)
caraNam 5
nA mATalu 4vini mIru vEga
nanu gaTTu jErca pOnIru (indu)
caraNam 6
lalanala pApamul(E)mO
IlAgu vrAtal(u)NDen(E)mO (indu)
caraNam 7
velaku tIsina valapu rAdu kAna
veladula(y)ika namma rAdu (indu)
caraNam 8
rAjanya iTu(y)enca valadu tyAgarAja
vinuta prEma kaladu (indu)
Gist
- (gOpis – to one another)
- Friends! What shall we do for this? What terrible words did kRshNa utter!
- Should He dispute so much just because we are women? Isn’t our honour, life for us?
- (kRshNa) O Damsels! What will happen by your whispering to each other? We can reach home if only we are alive.
- (gOpis) O kRshNA! Is it befitting for anyone to speak craftily towards women?
- (kRshNa) This is not the time to be obstinate; this is nothing but suicide (to allow water to rush inside the boat through the fissure).
- (gOpis) O kRshNA! Is it possible for us to stand naked? Will it bring fame to You among people?
- (kRshNa) It seems that You won’t reach me shore quickly by listening to my suggestion (to plug the fissure with your clothes).
- (gOpis – among themselves) Is it because of some sins committed by us, girls or is it destined this way?
- (kRshNa) Love can’t be got even for a price; therefore the girls shall not be believed in future.
- (gOpis) O Prince! You should not think like this; O Lord praised by tyAgarAja! We have abundant love towards You.
Word-by-word Meaning
pallavi
induku-Emi sEtumu-amma
kRshNuDu-enta mATalu-ADenu-amma
(gOpis – to one another) Friends (amma)! What (Emi) shall we do (sEtumu) (sEtumamma) for this (induku) (indukEmi)? What terrible (enta) words (mATalu) did kRshNa (kRshNuDu) (kRshNuDenta) utter (ADenu) (mATalADenamma)!
anupallavi
maguvalu-aNTE inta vAdA mAku
mAnamE prANamu kAdA (indu)
(gOpis) Should He dispute (vAdA) so much (inta) just because (aNTE) we are women (maguvalu) (maguvalaNTE)? Isn’t (kAdA) our honour (mAnamE) life (prANamu) for us (mAku)?
caraNam 1
gusa-gusalu-andu-Emi vaccu celula
usuru-uNTE Uru pOvaccu (indu)
(kRshNa) O Damsels (celula)! What (Emi) will happen (vaccu) (literally come) by (andu) (literally in) your whispering (gusa-gusalu) (gusagusalandEmi) to each other? We can reach (pOvaccu) home (Uru) (literally village) if only we are alive (usuru uNTE) (usuruNTE).
caraNam 2
vanitala kani-evarikaina kRshNA
vancanagA palka tagunA (indu)
(gOpis) O kRshNA! Is it befitting (tagunA) for anyone (evarikaina) to speak (palka) craftily (vancanagA) towards (kani) (literally looking) (kaniyevarikaina) women (vanitala)?
caraNam 3
haThamu sEya vELa kAdu Atma
hatya kAni vEre lEdu (indu)
(kRshNa) This is not (kAdu) the time (vELa) to be obstinate (haThamu sEya); this is nothing but (kAni vEre lEdu) suicide (Atma hatya) (to allow water to rush inside the boat through the fissure).
caraNam 4
nagnamugA nilva vaSamA kRshNA
nalugurilO nIku yaSamA (indu)
(gOpis) O kRshNA! Is it possible (vaSamA) for us to stand (nilva) naked (nagnamugA)? Will it bring fame (yaSamA) to You (nIku) among people (nalugurilO) (litally four people)?
caraNam 5
nA mATalu 4vini mIru vEga
nanu gaTTu jErca pOnIru (indu)
(kRshNa) It seems that You (mIru) won’t (pOnIru) reach (jErca) me (nanu) shore (gaTTu) quickly (vEga) by listening (vini) to my (nA) suggestion (mATalu) (literally words) (to plug the fissure with your clothes).
caraNam 6
lalanala pApamulO-EmO
IlAgu vrAtalu-uNDenO-EmO (indu)
(gOpis – among themselves) Is it because (EmO) of some sins committed (pApamulu) by us, girls (lalanala) or is it (EmO) (pApamulEmO) destined (vrAtalu uNDenO) (vrAtaluNDenEmO) this way (IlAgu)?
caraNam 7
velaku tIsina valapu rAdu kAna
veladula-ika namma rAdu (indu)
(kRshNa) Love (valapu) can’t be got (rAdu) even for a price (velaku tIsina); therefore (kAna) the girls (veladula) shall not (rAdu) be believed (namma) in future (ika) (veladulayika).
caraNam 8
rAjanya iTu-enca valadu tyAgarAja
vinuta prEma kaladu (indu)
(gOpis) O Prince (rAjanya)! You should not (valadu) think (enca) like this (iTu) (iTuyenca); O Lord praised (vinuta) by tyAgarAja! We have (kaladu) abundant love (prEma) towards You.
Notes -
Variations -
1 - kRshNuDenta – kRshNuDentO : 'kRshNuDenta’ seems to be appropriate word.
In some books, anu-pallavi is given as first caraNa.
2 – celula usuruNTE – celuvAru usuruNTE – ippuDusuruNDE : 'celula usuruNTE’ seems to be appropriate.
3 – evarikaina – evvaraina : 'evarikaina’ seems to be appropriate.
4 – vini vEga mIru – vini vEga mIru celulAra.
Comments –
This kRti forms part of dance-drama ‘nauka caritraM’ – The Boat Story.
Background - The gOpis meet kRshNa at the yamunA river and travel in a boat happily. In their excitement of meeting kRshNa, gOpis become proud thinking that kRshNa is their property. In order to remove their proud, kRshNa creates a storm in the river and as the boat is tossed about, it develops a crack and water starts entering the boat. kRshNa feigns illness and the gOpis become desperate as to how they would reach the shore and ensure safety of kRshNa. In order to save the boat, listening to the words of kRshNa, they take off their blouses to plug the hole. But, as these also were washed off, kRshNa asks them to remove all their clothes to plug the hole in the boat. Now, this song as a dialogue between gOpis and kRshNa.
Devanagari
ऎ,कॆ,चॆ.. - e,ke,ce..(short);
ए,के,चे.. - E,kE,cE..(long);
ऐ,कै,चै.. - ai,kai,cai..;
ऒ,कॊ,चॊ.. - o,ko,co..(short);
ओ,को,चो.. - O,kO,cO..(long);
औ,कौ,चौ.. -au,kau,cau..;
प. इन्दु(के)मि सेतु(म)म्म
कृष्णु(डॆ)न्त माट(ला)डॆ(न)म्म
अ. मगुव(ल)ण्टे इन्त वादा माकु
मानमे प्राणमु कादा (इ)
च1. गुस-गुस(ल)(न्दे)मि वच्चु चॆलुल
उसु(रु)ण्टे ऊरु पोवच्चु (इ)
च2. वनितल कनि(यॆ)वरिकैन कृष्णा
वञ्चनगा पल्क तगुना (इ)
च3. हठमु सेय वेळ कादु आत्म
हत्य कानि वेरॆ लेदु (इ)
च4. नग्नमुगा निल्व वशमा कृष्णा
नलुगुरिलो नीकु यशमा (इ)
च5. ना माटलु विनि मीरु वेग
ननु गट्टु जेर्च पोनीरु (इ)
च6. ललनल पापमु(ले)मो
ईलागु व्रात(लु)ण्डॆ(ने)मो (इ)
च7. वॆलकु तीसिन वलपु रादु कान
वॆलदुल(यि)क नम्म रादु (इ)
च8. राजन्य इटु(यॆ)ञ्च वलदु त्यागराज
विनुत प्रेम कलदु (इ)
Tamil
க,ச,ட,த,ப - 2-ख छ ठ थ फ; 3-ग ड द ब; 4-घ झ ढ ध भ
(ச3 - ஜ)
ஸ1 श - शिव - சிவன்
ரு2 ऋ - कृप - கிருபை
ப. இந்து3(கே)மி ஸேது(ம)ம்ம
க்ரு2ஷ்ணு(டெ3)ந்த மாட(லா)டெ3(ன)ம்ம
அ. மகு3வ(ல)ண்டே இந்த வாதா3 மாகு
மானமே ப்ராணமு காதா3 (இ)
ச1. கு3ஸ-கு3ஸ(ல)ந்(தே3)மி வச்சு செலுல
உஸு(ரு)ண்டே ஊரு போவச்சு (இ)
ச2. வனிதல கனி(யெ)வரிகைன க்ரு2ஷ்ணா
வஞ்சனகா3 பல்க தகு3னா (இ)
ச3. ஹட2மு ஸேய வேள காது3 ஆத்ம
ஹத்ய கானி வேரெ லேது3 (இ)
ச4. நக்3னமுகா3 நில்வ வஸ1மா க்ரு2ஷ்ணா
நலுகு3ரிலோ நீகு யஸ1மா (இ)
ச5. நா மாடலு வினி மீரு வேக3
நனு க3ட்டு ஜேர்ச போனீரு (இ)
ச6. லலனல பாபமு(லே)மோ
ஈலாகு3 வ்ராத(லு)ண்டெ3(னே)மோ (இ)
ச7. வெலகு தீஸின வலபு ராது3 கான
வெலது3ல(யி)க நம்ம ராது3 (இ)
ச8. ராஜன்ய இடு(யெ)ஞ்ச வலது3 த்யாக3ராஜ
வினுத ப்ரேம கலது3 (இ)
(இது கண்ணனுக்கும் ஆய்ச்சியருக்கும்
ஓடத்தினில் நடக்கும் உரையாடல்)
ஆ - இதற்கென்ன செய்வோமம்மா?
கண்ணன் எத்தகைய சொல் சொன்னானம்மா!
ஆ - பெண்களென்றால் இத்தனை வாதா? நமக்கு
மானமே உயிரன்றோ?
க - குசுகுசுப்பதனால் என்ன நேரும், பெண்டிரே?
உயிரிருந்தால் ஊர் போகலாம்;
ஆ - வனிதையரைக் கண்டு யாருக்காகிலும், கண்ணா!
வஞ்சனையாகப் பேசத்தகுமா?
க - அடம் பிடிக்கும் வேளையன்று; (இது)
தற்கொலையன்றி வேறன்று;
ஆ - (நாங்கள்) அவணமாக நிற்கவியலுமா, கண்ணா?
நால்வரில் உனக்கு (இது) புகழா?
க - என் சொற்களைக் கேட்டு, நீங்கள் விரைவில்
என்னைக் கரை சேர்க்க மாட்டீர் போலும்;
ஆ - (இது) பெண்களின் பாவங்களோ என்னவோ? (அல்லது,)
இவ்வாறு தலையெழுத்து இருந்ததோ என்னவோ?
க - விலைக்கு வாங்கினாலும், அன்பு வாராது; ஆகவே,
பெண்களையினி நம்பலாகாது;
ஆ - இளவரசே! இவ்விதம் எண்ணலாகாது, தியாகராசனால்
போற்றப் பெற்றோனே! (உன்னிடம் எமக்கு) காதலுளது.
ஆ - ஆய்ச்சியர்
க - கண்ணன்
அவணம் - ஆடையின்றி
Telugu
ప. ఇందుకేమి సేతుమమ్మ
కృష్ణుడెంత మాటలాడెనమ్మ
అ. మగువలంటే ఇంత వాదా మాకు
మానమే ప్రాణము కాదా (ఇ)
చ1. గుస-గుసలందేమి వచ్చు చెలుల
ఉసురుంటే ఊరు పోవచ్చు (ఇ)
చ2. వనితల కనియెవరికైన కృష్ణా
వంచనగా పల్క తగునా (ఇ)
చ3. హఠము సేయ వేళ కాదు ఆత్మ
హత్య కాని వేరె లేదు (ఇ)
చ4. నగ్నముగా నిల్వ వశమా కృష్ణా
నలుగురిలో నీకు యశమా (ఇ)
చ5. నా మాటలు విని మీరు వేగ
నను గట్టు జేర్చ పోనీరు (ఇ)
చ6. లలనల పాపములేమో
ఈలాగు వ్రాతలుండెనేమో (ఇ)
చ7. వెలకు తీసిన వలపు రాదు కాన
వెలదులయిక నమ్మ రాదు (ఇ)
చ8. రాజన్య ఇటుయెంచ వలదు త్యాగరాజ
వినుత ప్రేమ కలదు (ఇ)
Kannada
ಪ. ಇಂದುಕೇಮಿ ಸೇತುಮಮ್ಮ
ಕೃಷ್ಣುಡೆಂತ ಮಾಟಲಾಡೆನಮ್ಮ
ಅ. ಮಗುವಲಂಟೇ ಇಂತ ವಾದಾ ಮಾಕು
ಮಾನಮೇ ಪ್ರಾಣಮು ಕಾದಾ (ಇ)
ಚ1. ಗುಸ-ಗುಸಲಂದೇಮಿ ವಚ್ಚು ಚೆಲುಲ
ಉಸುರುಂಟೇ ಊರು ಪೋವಚ್ಚು (ಇ)
ಚ2. ವನಿತಲ ಕನಿಯೆವರಿಕೈನ ಕೃಷ್ಣಾ
ವಂಚನಗಾ ಪಲ್ಕ ತಗುನಾ (ಇ)
ಚ3. ಹಠಮು ಸೇಯ ವೇಳ ಕಾದು ಆತ್ಮ
ಹತ್ಯ ಕಾನಿ ವೇರೆ ಲೇದು (ಇ)
ಚ4. ನಗ್ನಮುಗಾ ನಿಲ್ವ ವಶಮಾ ಕೃಷ್ಣಾ
ನಲುಗುರಿಲೋ ನೀಕು ಯಶಮಾ (ಇ)
ಚ5. ನಾ ಮಾಟಲು ವಿನಿ ಮೀರು ವೇಗ
ನನು ಗಟ್ಟು ಜೇರ್ಚ ಪೋನೀರು (ಇ)
ಚ6. ಲಲನಲ ಪಾಪಮುಲೇಮೋ
ಈಲಾಗು ವ್ರಾತಲುಂಡೆನೇಮೋ (ಇ)
ಚ7. ವೆಲಕು ತೀಸಿನ ವಲಪು ರಾದು ಕಾನ
ವೆಲದುಲಯಿಕ ನಮ್ಮ ರಾದು (ಇ)
ಚ8. ರಾಜನ್ಯ ಇಟುಯೆಂಚ ವಲದು ತ್ಯಾಗರಾಜ
ವಿನುತ ಪ್ರೇಮ ಕಲದು (ಇ)
Malayalam
പ. ഇന്ദുകേമി സേതുമമ്മ
കൃഷ്ണുഡെന്ത മാടലാഡെനമ്മ
അ. മഗുവലണ്ടേ ഇന്ത വാദാ മാകു
മാനമേ പ്രാണമു കാദാ (ഇ)
ച1. ഗുസ-ഗുസലന്ദേമി വച്ചു ചെലുല
ഉസുരുണ്ടേ ഊരു പോവച്ചു (ഇ)
ച2. വനിതല കനിയെവരികൈന കൃഷ്ണാ
വഞ്ചനഗാ പല്ക തഗുനാ (ഇ)
ച3. ഹഠമു സേയ വേള കാദു ആത്മ
ഹത്യ കാനി വേരെ ലേദു (ഇ)
ച4. നഗ്നമുഗാ നില്വ വശമാ കൃഷ്ണാ
നലുഗുരിലോ നീകു യശമാ (ഇ)
ച5. നാ മാടലു വിനി മീരു വേഗ
നനു ഗട്ടു ജേര്ച പോനീരു (ഇ)
ച6. ലലനല പാപമുലേമോ
ഈലാഗു വ്രാതലുണ്ഡെനേമോ (ഇ)
ച7. വെലകു തീസിന വലപു രാദു കാന
വെലദുലയിക നമ്മ രാദു (ഇ)
ച8. രാജന്യ ഇടുയെഞ്ച വലദു ത്യാഗരാജ
വിനുത പ്രേമ കലദു (ഇ)
Updated on 23 Feb 2010
No comments:
Post a Comment