Thyagaraja Kriti - Mahita Pravrddha - Raga Kaambhoji

Transliteration–Telugu _______________________________________________________
Transliteration as per Modified Harvard-Kyoto (HK) Convention
(including Telugu letters – Short e, Short o) -

a A i I u U
R RR lR lRR
e E ai o O au M (H or :)

(e – short E – Long o – short O – Long)

k kh g gh n/G
c ch j jh n/J (jn – as in jnAna)
T Th D Dh N
t th d dh n
p ph b bh m
y r l L v
S sh s h

mahita pravRddha-kAmbhOji

In the kRti ‘mahita pravRddha’ – rAga kAmbhOji, SrI tyAgarAja sings praises of Mother pArvati at tapastIrthapuri – lalguDi.

P ¹mahita pravRddha SrImati
guha gaNa pati janani

A pAhi vadana jita sudhA-karE SrI-karE
pAhi suguNa ratnAkarE (mahita)

C1 dEhi caraNa bhaktim-akhila
dEhini sadA Subha
phaladE hima giri tanayE
vaidEhI-pa sahOdari (mahita)

C2 vAhin(I)Sa sannutE
²nav(A)hi bhUsha vallabhE
bhav(A)hi ³nIla kaNThi ⁴simha
vAhini janani (mahita)

C3 pArtha sannuta priyE
⁵pad(A)rthE apuNya dUrE
kAmit(A)rtha phaladE SrI
tapastIrtha pura nivAsini (mahita)

C4 rAja SEkhar(A)tma bhU
virAja rAja sannutE
sarOja daLa nibh(A)kshi tyAga-
rAja bhAgya dAyaki (mahita)

Gist
O Mother SrImati (name of Mother at tapastIrthapuri - Lalgudi) who is great in might! O Mother of Lord subrahmaNya and vinAyaka!

O Mother whose face surpasses the moon (in beauty)! O Mother who causes prosperity! O Ocean (or jewel-mine) of virtues!

O Mother who is the embodiment of Universe! O Mother who always bestows auspicious results! O Daughter of himavAn! O Sister of SrI rAma!

O Mother well-praised by varuNa! O Consort of Lord Siva! O Mother who is like a peacock to the snake of Worldly Existence! O Mother who rides a Lion! O Mother who bore us!

O Mother who is dear to Lord kRshNa! O Mother who shines as meaning of words (OR Substance of things)! O Mother who is far removed from those who are merit-less! O Mother who bestows fruits of desired objects! O Mother who is resident of tapastIrtha pura!

O Mother praised by Lord Siva, brahmA and vishNu! O Mother who has eyes resembling the Lotus petal! O Mother who bestows of blessedness (or fortune) to this tyAgarAja!

Please protect me.
Please bestow on me devotion to Your holy feet.

Word-by-word Meaning

P O Mother SrImati (name of Mother at tapastIrthapuri - Lalgudi) who is great (pravRddha) in might (mahita) ! O Mother (janani) of Lord subrahmaNya (guha) and vinAyaka (gaNa pati)!

A Please protect (pAhi) me, O Mother whose face (vadana) surpasses (jita) the moon (sudhA-kara) (sudhAkarE) (in beauty)! O Mother who causes (karE) prosperity (SrI)!
Please protect (pAhi) me, O Ocean (or jewel-mine) (ratnAkara) (ratnAkarE) of virtues (suguNa)!
O Mother SrImati who is great in might! O Mother of Lord subrahmaNya and vinAyaka!

C1 Please bestow (dEhi) on me devotion (bhaktim) to Your holy feet (caraNa), O Mother who is the embodiment (dEhini) of Universe (akhila) (bhaktim-akhila)! O Mother who always (sadA) bestows auspicious (Subha) results (phaladE)!
O Daughter (tanayE) of himavAn – the mountain (giri) of snow (hima)! O Sister (sahOdari) of SrI rAma - the Consort (pa) of sItA – belonging to vidEha country (vaidEhI)(vaidEhI-pa)!
O Mother SrImati who is great in might! O Mother of Lord subrahmaNya and vinAyaka!

C2 O Mother well-praised (sannutE) by varuNa - Lord (ISa) of rivers (vAhini) (vAhinISa)! O Consort (vallabhE) of Lord Siva – one who is adorned (bhUsha) with blessed (or nine) (nava) SEsha – serpent(s) (ahi) (navAhi)!
O Mother (janani) who is like a peacock (nIla-kaNThi) to the snake (ahi) of Worldly Existence (bhava) (bhavAhi)! O Mother who rides (vAhini) a Lion (simha)! O Mother (janani) who bore us!
O Mother SrImati who is great in might! O Mother of Lord subrahmaNya and vinAyaka!

C3 O Mother who is dear (priyE) to Lord kRshNa – one praised (sannuta) by arjuna (pArtha)! O Mother who shines as meaning (arthE) of words (pada) (OR Substance of things)! O Mother who is far removed (dUrE) from those who are merit-less (apuNya)!
O Mother who bestows fruits (phaladE) of desired (kAmita) objects (artha) (kAmitArtha)! O Mother who is resident (nivAsini) of tapastIrtha pura – (modern day lAlguDi)!
O Mother SrImati who is great in might! O Mother of Lord subrahmaNya and vinAyaka!

C4 O Mother praised (sannutE) by Lord Siva – one who wears digit of Moon (rAja) on His head (SEkhara), brahmA – self-born (Atma- bhUH) and vishNu – Lord (rAja) of garuDa - king of birds (vi-rAja)!
O Mother who has eyes (akshi) resembling (nibha) (nibhAkshi) the Lotus (sarOja) petal (daLa)! O Mother who bestows (dAyaki) of blessedness (or fortune) (bhAgya) to this tyAgarAja!
O Mother SrImati who is great in might! O Mother of Lord subrahmaNya and vinAyaka!

Notes –
Variations –

References –
¹ – mahita pravRddha SrImati – The name of Mother at tiruttavatturai (Lalgudi) is given as ‘SrImati’ in the following website. However, it is not clear whether ‘mahita pravRddha’ also is part of the name or an epithet. tiruttavatturai - tapastIrthapura - Lalgudi

⁴ – simha vAhini – who rides a Lion. In North India, durgA is stated to ride a tiger. The reason for this is given in the website – simha vAhini

⁵ – padArtha – Substance of things – For a discussion on what is ‘padArtha bhAva’, visit - Secret of kathOpanishad

Comments -
² – navAhi – The word ‘nava’ may mean ‘nine’ or ‘new’ or ‘young’ or ‘modern’ etc; this word (nava) is also a praise.

³ – nIla kaNTha – blue throated - normally Lord Siva is referred by this name; it also means ‘peacock’.


Devanagari

ऎ,कॆ,चॆ.. - e,ke,ce..(short);
ए,के,चे.. - E,kE,cE..(long);
ऐ,कै,चै.. - ai,kai,cai..;
ऒ,कॊ,चॊ.. - o,ko,co..(short);
ओ,को,चो.. - O,kO,cO..(long);
औ,कौ,चौ.. -au,kau,cau..;

प. महित प्रवृद्ध श्रीमति
गुह गण पति जननि

अ. पाहि वदन जित सुधा-करे श्रीकरे
पाहि सुगुण रत्नाकरे (महित)

च1. देहि चरण भक्ति(म)खिल
देहिनि सदा शुभ
फलदे हिम गिरि तनये
वैदेही-प सहोदरि (महित)

च2. वाहि(नी)श सन्नुते
न(वा)हि भूष वल्लभे
भ(वा)हि नील कण्ठि सिम्ह
वाहिनि जननि (महित)

च3. पार्थ सन्नुत प्रिये
पदार्थे अपुण्य दूरे
कामि(ता)र्थ फलदे श्री
तपस्तीर्थ पुर निवासिनि (महित)

च4. राज शेख(रा)त्म-भू
विराज राज सन्नुते
सरोज दळ नि(भा)क्षि त्याग-
राज भाग्य दायकि (महित)

Tamil

க,ச,ட,த,ப - 2-ख छ ठ थ फ; 3-ग ड द ब; 4-घ झ ढ ध भ
(ச3 - ஜ)
ஸ1 श - शिव - சிவன்
ரு2 ऋ - कृप - கிருபை

ப. மஹித ப்ரவ்ரு2த்3த4 ஸ்ரீமதி
கு3ஹ க3ண பதி ஜனனி

அ. பாஹி வத3ன ஜித ஸுதா4-கரே ஸ்ரீ-கரே
பாஹி ஸுகு3ண ரத்னாகரே (மஹித)

ச1. தே3ஹி சரண ப4க்தி(ம)கி2ல
தே3ஹினி ஸதா3 ஸு1ப4
ப2லதே3 ஹிம கி3ரி தனயே
வைதே3ஹீ-ப ஸஹோத3ரி (மஹித)

ச2. வாஹி(னீ)ஸ1 ஸன்னுதே
ந(வா)ஹி பூ4ஷ வல்லபே4
ப4(வா)ஹி நீல கண்டி2 ஸிம்ஹ
வாஹினி ஜனனி (மஹித)

ச3. பார்த2 ஸன்னுத ப்ரியே
பதா3ர்தே2 அபுண்ய தூ3ரே
காமி(தா)ர்த2 ப2லதே3 ஸ்ரீ
தபஸ்தீர்த2 புர நிவாஸினி (மஹித)

ச4. ராஜ ஸே1க2(ரா)த்ம-பூ4
விராஜ ராஜ ஸன்னுதே
ஸரோஜ த3ள நி(பா4)க்ஷி த்யாக3-
ராஜ பா4க்3ய தா3யகி (மஹித)

மகிமை மிக்கு திருமதியே!
குகன் கணபதியை ஈன்றவளே!

காப்பாய், வதனத்தில் மதியை வென்றவளே! சீரருள்பவளே!
காப்பாய், நற்குணக் கடலே (இரத்தினச் சுரங்கமே)!
மகிமை மிக்கு திருமதியே!
குகன் கணபதியை ஈன்றவளே!

1. அருள்வாய் திருவடிப் பற்றினை, அனைத்துலக
வடிவினளே! எவ்வயமும் நலன்
அருள்பவளே! இமவான் மடந்தையே!
வைதேகி மணாளன் சோதரியே!
மகிமை மிக்கு திருமதியே!
குகன் கணபதியை ஈன்றவளே!

2. கடலரசனால் போற்றப் பெற்றவளே!
அரவணிவோன் இல்லாளே!
பிறவிக் கடலெனும் அரவினுக்கு மயிலே!
அரியேறுபவளே! (எமை) ஈன்றவளே!
மகிமை மிக்கு திருமதியே!
குகன் கணபதியை ஈன்றவளே!

3. பார்த்தனால் போற்றப் பெற்றோனுக்கினியவளே!
சொற்பொருளே! நல்வினை யற்றோருக்கு துரமே!
வேண்டியவற்றின் பயனருள்பவளே!
திருத்தவத்துறை நகருறையே!
மகிமை மிக்கு திருமதியே!
குகன் கணபதியை ஈன்றவளே!

4. மதியணிவோன், தான்தோன்றி,
கருடனின் தலைவனால் போற்றப் பெற்றவளே!
தாமரையிதழ் நிகர் கண்ணினளே!
தியாகராசனுக்கு பேறருள்பவளே!
மகிமை மிக்கு திருமதியே!
குகன் கணபதியை ஈன்றவளே!

திருமதி - திருத்தவத்துறையில் அம்மையின் பெயர்
குகன் - முருகன்
வைதேகி மணாளன் - இராமன்
பார்த்தன் - அருச்சுனன்
பார்த்தனால் போற்றப் பெற்றோன் - கண்ணன்
சொற்பொருளே - 'பொருட்களின் சாரமே' என்றும் கொள்ளலாம்
மதியணிவோன் - சிவன்
தான்தோன்றி - பிரமன்
கருடனின் தலைவன் - அரி

Telugu

ప. మహిత ప్రవృద్ధ శ్రీమతి
గుహ గణ పతి జనని

అ. పాహి వదన జిత సుధా-కరే శ్రీకరే
పాహి సుగుణ రత్నాకరే (మహిత)

చ1. దేహి చరణ భక్తిమఖిల
దేహిని సదా శుభ
ఫలదే హిమ గిరి తనయే
వైదేహీ-ప సహోదరి (మహిత)

చ2. వాహినీశ సన్నుతే
నవాహి భూష వల్లభే
భవాహి నీల కంఠి సింహ
వాహిని జనని (మహిత)

చ3. పార్థ సన్నుత ప్రియే
పదార్థే అపుణ్య దూరే
కామితార్థ ఫలదే శ్రీ
తపస్తీర్థ పుర నివాసిని (మహిత)

చ4. రాజ శేఖరాత్మ-భూ
విరాజ రాజ సన్నుతే
సరోజ దళ నిభాక్షి త్యాగ-
రాజ భాగ్య దాయకి (మహిత)

Kannada

ಪ. ಮಹಿತ ಪ್ರವೃದ್ಧ ಶ್ರೀಮತಿ
ಗುಹ ಗಣ ಪತಿ ಜನನಿ

ಅ. ಪಾಹಿ ವದನ ಜಿತ ಸುಧಾ-ಕರೇ ಶ್ರೀಕರೇ
ಪಾಹಿ ಸುಗುಣ ರತ್ನಾಕರೇ (ಮಹಿತ)

ಚ1. ದೇಹಿ ಚರಣ ಭಕ್ತಿಮಖಿಲ
ದೇಹಿನಿ ಸದಾ ಶುಭ
ಫಲದೇ ಹಿಮ ಗಿರಿ ತನಯೇ
ವೈದೇಹೀ-ಪ ಸಹೋದರಿ (ಮಹಿತ)

ಚ2. ವಾಹಿನೀಶ ಸನ್ನುತೇ
ನವಾಹಿ ಭೂಷ ವಲ್ಲಭೇ
ಭವಾಹಿ ನೀಲ ಕಂಠಿ ಸಿಂಹ
ವಾಹಿನಿ ಜನನಿ (ಮಹಿತ)

ಚ3. ಪಾರ್ಥ ಸನ್ನುತ ಪ್ರಿಯೇ
ಪದಾರ್ಥೇ ಅಪುಣ್ಯ ದೂರೇ
ಕಾಮಿತಾರ್ಥ ಫಲದೇ ಶ್ರೀ
ತಪಸ್ತೀರ್ಥ ಪುರ ನಿವಾಸಿನಿ (ಮಹಿತ)

ಚ4. ರಾಜ ಶೇಖರಾತ್ಮ-ಭೂ
ವಿರಾಜ ರಾಜ ಸನ್ನುತೇ
ಸರೋಜ ದಳ ನಿಭಾಕ್ಷಿ ತ್ಯಾಗ-
ರಾಜ ಭಾಗ್ಯ ದಾಯಕಿ (ಮಹಿತ)

Malayalam

പ. മഹിത പ്രവൃദ്ധ ശ്രീമതി
ഗുഹ ഗണ പതി ജനനി

അ. പാഹി വദന ജിത സുധാ-കരേ ശ്രീകരേ
പാഹി സുഗുണ രത്നാകരേ (മഹിത)

ച1. ദേഹി ചരണ ഭക്തിമഖില
ദേഹിനി സദാ ശുഭ
ഫലദേ ഹിമ ഗിരി തനയേ
വൈദേഹീ-പ സഹോദരി (മഹിത)

ച2. വാഹിനീശ സന്നുതേ
നവാഹി ഭൂഷ വല്ലഭേ
ഭവാഹി നീല കണ്ഠി സിമ്ഹ
വാഹിനി ജനനി (മഹിത)

ച3. പാര്ഥ സന്നുത പ്രിയേ
പദാര്ഥേ അപുണ്യ ദൂരേ
കാമിതാര്ഥ ഫലദേ ശ്രീ
തപസ്തീര്ഥ പുര നിവാസിനി (മഹിത)

ച4. രാജ ശേഖരാത്മ-ഭൂ
വിരാജ രാജ സന്നുതേ
സരോജ ദള നിഭാക്ഷി ത്യാഗ-
രാജ ഭാഗ്യ ദായകി (മഹിത)

Updated on 05 May 2009