Monday, June 04, 2007

Thyagaraja Kriti - Lalitae Sri Pravriddhae - Raga Bhairavi

Transliteration–Telugu _______________________________________________________
Transliteration as per Modified Harvard-Kyoto (HK) Convention
(including Telugu letters – Short e, Short o) -

a A i I u U
R RR lR lRR
e E ai o O au M (H or :)

(e – short E – Long o – short O – Long)

k kh g gh n/G
c ch j jh n/J (jn – as in jnAna)
T Th D Dh N
t th d dh n
p ph b bh m
y r l L v
S sh s h

lalitE SrI pravRddhE-bhairavi

In the kRti ‘lalitE SrI pravRddhE’ – rAga bhairavi, SrI tyAgarAja sings praises of the Mother at Lalgudi.

P lalitE 1SrI pravRddhE SrImati
lAvaNya 2nidhimati

A telivini vardhillu SrI
tapas-tIrtha nagara nilayE (lalitE)

C1 teliyani bAluDa kAdA amba
telivi nI sommu kAdA
calamu sEya 3mariyAdA
callani mATalu palka rAdA (lalitE)

C2 4brOcuvAr(i)lanu lEka
jUci jUDaka parAkA
5Isu janula vEDaga lEka
nE dAsuDa nIvE gati gAka (lalitE)

C3 kanna talli Subha vadanE mI-
(y)anna dayaku pAtruDa nE
tinnaga SaraNu joccitinE
tyAgarAja mAnasa sadanE (lalitE)

Gist
O Mother latitA who is mighty in prosperity! O Mother SrImati (name of the Mother at the temple) who is Ocean of beauty! O Mother abiding in SrI tapastIrtha puri who makes knowledge or understanding to flourish! O Mother with auspicious face who bore me! Mother who abides in the heart of this tyAgarAja!
1. I am an ignorant kid, and knowledge or understanding is Your property; it is not proper for You to be obstinate or angry towards me? please speak cool words to me.
2. There being no protector for me on the Earth, You should not remain unconcerned pretending as if You have not seen me; I shall not beseech these envious people; I am Your devotee; You alone my refuge.
3. I am eligible for the grace of Lord SrI rAma - Your elder brother; I sought Your refuge straight-away.

Word-by-word Meaning

P O Mother latitA (lalitE) who is mighty (pravRddhE) in prosperity (SrI)! O Mother SrImati (name of the Mother at the temple) who is Ocean (nidhimati) of beauty (lAvaNya)!

A O Mother abiding (nilayE) in SrI tapastIrtha puri (nagara) (literally town) who makes knowledge or understanding (telivini) to flourish (vardhillu)!
O Mother latitA who is mighty in prosperity! O Mother SrImati who is Ocean of beauty!

C1 O Mother (amba)! Am I not (kAdA) an ignorant (teliayni) kid (bAluDa) (literally boy), and isn’t (kAdA) knowledge or understanding (telivi) Your (nI) property (sommu)?
is it proper (mariyAdA) for You to be obstinate or angry (calamu sEya) towards me? won’t You (rAdA) speak (palka) cool (callani) words (mATalu) to me?
O Mother latitA who is mighty in prosperity! O Mother SrImati who is Ocean of beauty!

C2 While there is no (lEka) protector (brOcuvAru) for me on the Earth (ilanu) (brOcuvArilanu), why do You remain unconcerned (parAkA) pretending as if You have not seen (jUci jUDaka) me?
Instead of (lEka) beseeching (vEDaga) these envious (Isu) people (janula), I am (nE) Your devotee (dAsuDa) (literally servant); aren't (gAka) You alone (nIvE) my refuge (gati)?
O Mother latitA who is mighty in prosperity! O Mother SrImati who is Ocean of beauty!

C3 O Mother (talli) with auspicious (Subha) face (vadanE) who bore me (kanna)! I (nE) am eligible (pAtruDa) for the grace (dayaku) of Lord SrI rAma - Your (mI) elder brother (anna) (mIyanna);
O Mother who abides (sadanE) in the heart (mAnasa) (literally mind) of this tyAgarAja! I sought (joccitini) Your refuge (SaraNu) straight-away (tinnaga);
O Mother latitA who is mighty in prosperity! O Mother SrImati who is Ocean of beauty!

Notes –
Variations –
3 – mariyAdA –mariyAdA amba
4 – brOcuvArilanu lEka – brOcuvArilanu lEka amba
5 – Isu janula – I sujanula : It should be split as ‘Isu+janula’ (not ‘I+sujanula’) in order to arrive at any meaningful translation.

References –
1 – SrI pravRddhE – The tamizh name of Mother at this temple is 'peruntiruppirATTi'. Therefore, it seems 'SrI pravRddha' is the true translation of the Tamil name. Other names of Mother at this temple is 'SrImati' and 'mahA sampat gauri' – http://www.shaivam.org/siddhanta/sp/spt_v_tavathurai.htm
For 'piLLaittamizh' of Mother - http://www.infitt.org/pmadurai/mp234.html

Comments -
1 – nidhimati – the word ‘mati’, is not to be interpreted separately, but along with ‘nidhi’ like ‘SrIman’ ‘SrImati’. Otherwise, in the present, it does not make any sense all by itself.


Devanagari Version

ऎ,कॆ,चॆ.. - e,ke,ce..(short);
ए,के,चे.. - E,kE,cE..(long);
ऐ,कै,चै.. - ai,kai,cai..;
ऒ,कॊ,चॊ.. - o,ko,co..(short);
ओ,को,चो.. - O,kO,cO..(long);
औ,कौ,चौ.. -au,kau,cau..;

प. ललिते श्री प्रवृद्धे श्रीमति
लावण्य निधिमति

अ. तॆलिविनि वर्धिल्लु श्री
तपस्तीर्थ नगर निलये (ल)

च1. तॆलियनि बालुड कादा अम्ब
तॆलिवि नी सॊम्मु कादा
चलमु सेय मरियादा
चल्लनि माटलु पल्क रादा (ल)

च2. ब्रोचु वा(रि)लनु लेक
जूचि जूडक पराका
ईसु जनुल वेडग लेक
ने दासुड नीवे गति गाक (ल)

च3. कन्न तल्लि शुभ वदने मी-
(य)न्न दयकु पात्रुड ने
तिन्नग शरणु जॊच्चितिने
त्यागराज मानस सदने (ल)


Tamil Version with Meaning

க,ச,ட,த,ப - 2-ख छ ठ थ फ; 3-ग ड द ब; 4-घ झ ढ ध भ
(ச3 - ஜ)
ஸ1 श - शिव - சிவன்
ரு2 ऋ - कृप - கிருபை

ப. லலிதே ஸ்ரீ ப்ரவ்ரு2த்3தே4 ஸ்ரீமதி
லாவண்ய நிதி4மதி

அ. தெலிவினி வர்தி4ல்லு ஸ்ரீ
தபஸ்தீர்த2 நக3ர நிலயே (ல)

ச1. தெலியனி பா3லுட3 காதா3 அம்ப3
தெலிவி நீ ஸொம்மு காதா3
சலமு ஸேய மரியாதா3
சல்லனி மாடலு பல்க ராதா3 (ல)

ச2. ப்3ரோசு வா(ரி)லனு லேக
ஜூசி ஜூட3க பராகா
ஈஸு ஜனுல வேட3க3 லேக
நே தா3ஸுட3 நீவே க3தி கா3க (ல)

ச3. கன்ன தல்லி ஸு1ப4 வத3னே மீ-
(ய)ன்ன த3யகு பாத்ருட3 நே
தின்னக3 ஸ1ரணு ஜொச்சிதினே
த்யாக3ராஜ மானஸ ஸத3னே (ல)

தாயே லலிதா! பெருந்திருப்பிராட்டியே!
திருமதியே! எழிற்கடலே!

அறிவினைப் பெருக்கும்,
திருத்தவத்துறை நகருறைபவளே!
தாயே லலிதா! பெருந்திருப்பிராட்டியே!
திருமதியே! எழிற்கடலே!

1. அறியாத சிறுவனன்றோ (நான்), தாயே!
அறிவு உந்தன் சொத்தன்றோ?
பிடிவாதம் செய்தல் மரியாதையோ?
குளிர்ந்த சொல் பகரலாகாதோ?
தாயே லலிதா! பெருந்திருப்பிராட்டியே!
திருமதியே! எழிற்கடலே!

2. காப்போர் புவியில் இலராதலால்,
கண்டும் காணாது அசட்டையோ?
பொறாமையுடையோரை வேண்டாது,
நானுனது தொண்டன்; நீயே புகலன்றோ!
தாயே லலிதா! பெருந்திருப்பிராட்டியே!
திருமதியே! எழிற்கடலே!

3. ஈன்ற தாயே! மங்கல வதனத்தினளே! உமது
தமையனின் அருளுக்கு உரியவனன்றோ நான்!
நேரிடையாக சரணடைந்தேனே;
தியாகராசனின் மனத்துறைபவளே!
தாயே லலிதா! பெருந்திருப்பிராட்டியே!
திருமதியே! எழிற்கடலே!

பெருந்திருப்பிராட்டி - திருமதி - இவையிரண்டும்
திருத்தவத்துறை கோயிலில் அம்மன் பெயர்
பிடிவாதம் - கோபம் என்றும் கொள்ளலாம்
தமையன் - இராமன்


Telugu Version

ప. లలితే శ్రీ ప్రవృద్ధే శ్రీమతి
లావణ్య నిధిమతి

అ. తెలివిని వర్ధిల్లు శ్రీ
తపస్తీర్థ నగర నిలయే (ల)

చ1. తెలియని బాలుడ కాదా అంబ
తెలివి నీ సొమ్ము కాదా
చలము సేయ మరియాదా
చల్లని మాటలు పల్క రాదా (ల)

చ2. బ్రోచు వారిలను లేక
జూచి జూడక పరాకా
ఈసు జనుల వేడగ లేక
నే దాసుడ నీవే గతి గాక (ల)

చ3. కన్న తల్లి శుభ వదనే మీ-
యన్న దయకు పాత్రుడ నే
తిన్నగ శరణు జొచ్చితినే
త్యాగరాజ మానస సదనే (ల)


Kannada Version

ಪ. ಲಲಿತೇ ಶ್ರೀ ಪ್ರವೃದ್ಧೇ ಶ್ರೀಮತಿ
ಲಾವಣ್ಯ ನಿಧಿಮತಿ

ಅ. ತೆಲಿವಿನಿ ವರ್ಧಿಲ್ಲು ಶ್ರೀ
ತಪಸ್ತೀರ್ಥ ನಗರ ನಿಲಯೇ (ಲ)

ಚ1. ತೆಲಿಯನಿ ಬಾಲುಡ ಕಾದಾ ಅಂಬ
ತೆಲಿವಿ ನೀ ಸೊಮ್ಮು ಕಾದಾ
ಚಲಮು ಸೇಯ ಮರಿಯಾದಾ
ಚಲ್ಲನಿ ಮಾಟಲು ಪಲ್ಕ ರಾದಾ (ಲ)

ಚ2. ಬ್ರೋಚು ವಾರಿಲನು ಲೇಕ
ಜೂಚಿ ಜೂಡಕ ಪರಾಕಾ
ಈಸು ಜನುಲ ವೇಡಗ ಲೇಕ
ನೇ ದಾಸುಡ ನೀವೇ ಗತಿ ಗಾಕ (ಲ)

ಚ3. ಕನ್ನ ತಲ್ಲಿ ಶುಭ ವದನೇ ಮೀ-
ಯನ್ನ ದಯಕು ಪಾತ್ರುಡ ನೇ
ತಿನ್ನಗ ಶರಣು ಜೊಚ್ಚಿತಿನೇ
ತ್ಯಾಗರಾಜ ಮಾನಸ ಸದನೇ (ಲ)


Malayalam Version

പ. ലലിതേ ശ്രീ പ്രവൃദ്ധേ ശ്രീമതി
ലാവണ്യ നിധിമതി

അ. തെലിവിനി വര്ധില്ലു ശ്രീ
തപസ്തീര്ഥ നഗര നിലയേ (ല)

ച1. തെലിയനി ബാലുഡ കാദാ അമ്ബ
തെലിവി നീ സൊമ്മു കാദാ
ചലമു സേയ മരിയാദാ
ചല്ലനി മാടലു പല്ക രാദാ (ല)

ച2. ബ്രോചു വാരിലനു ലേക
ജൂചി ജൂഡക പരാകാ
ഈസു ജനുല വേഡഗ ലേക
നേ ദാസുഡ നീവേ ഗതി ഗാക (ല)

ച3. കന്ന തല്ലി ശുഭ വദനേ മീ-
യന്ന ദയകു പാത്രുഡ നേ
തിന്നഗ ശരണു ജൊച്ചിതിനേ
ത്യാഗരാജ മാനസ സദനേ (ല)

Updated on 09 Oct 2008

5 comments:

Anonymous said...

Very nice govindan Sir. The renditions I have heard does separate nidhi and mathi. I don't know if it is right to do that way -sbala.

Unknown said...

Excellent sir . Thank you

Unknown said...

I need notation sir

V Govindan said...

Ms Sudha Ramesh,
Please post your request in www.rasikas.org
You will get a response.
With best wishes,
V Govindan

Anonymous said...

Which tala