Transliteration–Telugu _______________________________________________________
Transliteration as per Modified Harvard-Kyoto (HK) Convention
(including Telugu letters – Short e, Short o) -
a A i I u U
R RR lR lRR
e E ai o O au M (H or :)
(e – short E – Long o – short O – Long)
k kh g gh n/G
c ch j jh n/J (jn – as in jnAna)
T Th D Dh N
t th d dh n
p ph b bh m
y r l L v
S sh s h
tanayandE prEma-bhairavi
In the kRti ‘tanayandE prEma’ – rAga bhairavi, SrI tyAgarAja describes the gopis sporting with kRshNa.
(Background – This is part of the dance-drama ‘nauka caritraM’ – The Boat Story. The gOpis meet kRshNa at the yamunA river and contemplate travel in a boat. kRshNa says that it is not within the capacity of the women to steer boat and says he will do the job; however, the gOpis do not believe Him and think that He is upto some trick. After Lord convinces them, they all travel in the boat. In this kRti, kRshNa is seen sporting with each of the Gopi individually (taking so many forms).
P tana(y)andE prEma(y)anucu viri bONulu
tala teliyakan(A)Dedaru
A anayamu mOhamu mIraga kRshNuDu
andarik(a)nni rUpamul(e)tti(y)ADaga1 (tana)
C1 kondari bangAru kongulu paTTa
kondari padamula bAguga neTTa
kondari sogasunu kanulAra jUDa
kondari manasu telisi mATal(A)Da (tana)
C2 kondari(y)ankmunanu2 pavvaLimpa
kondari pedavula balu kempul(u)nca
kondari tanuvula kara lIla sEya
kondari venuka nilici jaDa vEya (tana)
C3 kondari nuduTa kastUri boTTu peTTa
kondari taLuku cekkula muddu peTTa
kondari pAliNDla pannIru jilka
kondaritO tyAgarAja nutuDu palka (tana)
Gist
Each one of the damsels, thinking that Lord kRshNa has love for her alone, danced with gay abandon.
The Lord caught hold of the hems of saree of some; He shoved forcefully the feet of some; He looked heartily at the elegance of some; and He chatted understanding the minds of some.
The Lord laid in the lap of some; He painted the lips of some with dark red dye; His hands sported on the bodies of some; and He made hair-do for some standing behind them.
The Lord applied musk mixed tilaka on the forehead of some; He kissed the charming cheeks of some; He sprinkled lavender on the breasts of some; and He spoke with some.
Thus, heightening passion continually, kRshNa - praised by this tyAgarAja - danced taking as many forms for each of them; therefore, each one of the damsels, thinking that Lord kRshNa has love for her alone, danced with gay abandon.
Word-by-word Meaning
P Each one of the damsels (viri bONulu) (literally blooming girl), thinking that (anucu) Lord kRshNa has love (prEma) (prEmayanucu) for (andE) her (tana) (tanayandE) alone,
danced (ADedaru) with gay abandon (tala teliyakanu) (literally not knowing direction) (teliyakanADedaru).
A Heightening (mIraga) passion (mOhamu) continually (anayamu), as kRshNa (kRshNuDu) danced (Adaga) taking (etti) as many (anni) forms (rUpamulu) (rUpamulettiyADaga) for each of them (andariki) (literally all) (andarikanni),
each one of the damsels, thinking that Lord kRshNa has love for her alone, danced with gay abandon.
C1 As the Lord caught hold (paTTa) of the hems (of saree) (kongulu) inlaid with golden thread (bangAru) (literally gold) of some (kondari),
as He shoved (neTTa) forcefully (bAguga) the feet (padamula) of some (kondari),
as He looked (jUDa) heartily (kanulAra) (literally to the eyes’ content) at the elegance (sogasunu) of some (kondari), and
as He chatted (mATalu ADa) (mATalADa) understanding (telisi) the minds (manasu) of some (kondari),
each one of the damsels, thinking that Lord kRshNa has love for her alone, danced with gay abandon.
C2 As the Lord laid (pavvaLimpa) in the lap (ankamunanu) of some (kondari) (kondariyankamunanu),
as He painted (unca) (literally placing) the lips (pedavula) of some (kondari) with dark (balu) red dye (kempulu) (kempulunca),
as His hands (kara) sported (lIla sEya) on the bodies (tanuvula) of some (kondari), and
as He made hair-do (jaDa vEya) for some (kondari) standing (nilici) behind (venuka) them,
each one of the damsels, thinking that Lord kRshNa has love for her alone, danced with gay abandon.
C3 As the Lord applied (peTTa) musk (kastUri) mixed tilaka (boTTu) on the forehead (nuduTa) of some (kondari),
as He kissed (muddu peTTa) the charming (taLuku) cheeks (cekkula) of some (kondari),
as He sprinkled (jilka) lavender (pannIru) (rose-water) on the breasts (pAliNDla) of some (kondari), and
as the Lord - praised (nutuDu) by this tyAgarAja - spoke (palka) with some (kondaritO),
each one of the damsels, thinking that Lord kRshNa has love for her alone, danced with gay abandon.
Notes –
Variations -
1– ADaga –ADa.
2 – ankamunanu – angamunanu : ankamunanu - is the appropriate word.
References –
Comments -
Devanagari Version
ऎ,कॆ,चॆ.. - e,ke,ce..(short);
ए,के,चे.. - E,kE,cE..(long);
ऐ,कै,चै.. - ai,kai,cai..;
ऒ,कॊ,चॊ.. - o,ko,co..(short);
ओ,को,चो.. - O,kO,cO..(long);
औ,कौ,चौ.. -au,kau,cau..;
प. तन(य)न्दे प्रेम(य)नुचु विरि बोणुलु
तल तॆलियक(ना)डॆदरु
अ. अनयमु मोहमु मीरग कृष्णुडु
अन्दरि(क)न्नि रूपमु(लॆ)त्ति(या)डग (त)
च1. कॊन्दरि बंगारु कॊंगुलु पट्ट
कॊन्दरि पदमुल बागुग नॆट्ट
कॊन्दरि सॊगसुनु कनुलार जूड
कॊन्दरि मनसु तॆलिसि माट(ला)ड (त)
च2. कॊन्दरि(यं)कमुननु पव्वळिम्प
कॊन्दरि पॆदवुल बलु कॆम्पु(लु)ञ्च
कॊन्दरि तनुवुल कर लील सेय
कॊन्दरि वॆनुक निलिचि जड वेय (त)
च3. कॊन्दरि नुदुट कस्तूरि बॊट्टु पॆट्ट
कॊन्दरि तळुकु चॆक्कुल मुद्दु पॆट्ट
कॊन्दरि पालिण्ड्ल पन्नीरु जिल्क
कॊन्दरितो त्यागराज नुतुडु पल्क (त)
Tamil Version with Meaning
க,ச,ட,த,ப - 2-ख छ ठ थ फ; 3-ग ड द ब; 4-घ झ ढ ध भ
(ச3 - ஜ)
ஸ1 श - शिव - சிவன்
ரு2 ऋ - कृप - கிருபை
ப. தன(ய)ந்தே3 ப்ரேம(ய)னுசு விரி போ3ணுலு
தல தெலியக(னா)டெ3த3ரு
அ. அனயமு மோஹமு மீரக3 க்ரு2ஷ்ணுடு3
அந்த3ரி(க)ன்னி ரூபமு(லெ)த்தி(யா)ட3க3 (த)
ச1. கொந்த3ரி ப3ங்கா3ரு கொங்கு3லு பட்ட
கொந்த3ரி பத3முல பா3கு3க3 நெட்ட
கொந்த3ரி ஸொக3ஸுனு கனுலார ஜூட3
கொந்த3ரி மனஸு தெலிஸி மாட(லா)ட3 (த)
ச2. கொந்த3ரி(ய)ங்கமுனனு பவ்வளிம்ப
கொந்த3ரி பெத3வுல ப3லு கெம்பு(லு)ஞ்ச
கொந்த3ரி தனுவுல கர லீல ஸேய
கொந்த3ரி வெனுக நிலிசி ஜட3 வேய (த)
ச3. கொந்த3ரி நுது3ட கஸ்தூரி பொ3ட்டு பெட்ட
கொந்த3ரி தளுகு செக்குல முத்3து3 பெட்ட
கொந்த3ரி பாலிண்ட்3ல பன்னீரு ஜில்க
கொந்த3ரிதோ த்யாக3ராஜ நுதுடு3 பல்க (த)
தன்னிடமே காதலெனப் பூங்குழலியர்
தலை தெரியாதாடினர்
தொடர்ந்து மோகம் மீற, கண்ணன்
அனைவருக்கும் அத்தனை யுருவங்களெடுத்தாட
தன்னிடமே காதலெனப் பூங்குழலியர்
தலை தெரியாதாடினர்
1. சிலரின் சரிகைத் தலைப்புகளைப் பற்ற,
சிலரின் பாதங்களை நன்கு உதைக்க,
சிலரின் ஒயிலைக் கண்ணாரக் காண,
சிலரின் மனதறிந்து உரையாட,
தன்னிடமே காதலெனப் பூங்குழலியர்
தலை தெரியாதாடினர்
2. சிலரின் மடியில் படுத்திருக்க,
சிலரின் உதடுகளில் கருஞ்சிவப்புச் சாயமிட,
சிலரின் உடலில் கரங்கள் விளையாட,
சிலரின் பின் நின்று தலை பின்ன,
தன்னிடமே காதலெனப் பூங்குழலியர்
தலை தெரியாதாடினர்
3. சிலரின் நெற்றியில் கத்துரி பொட்டிட,
சிலரின் மின்னும் கன்னத்தில் முத்தமிட,
சிலரின் கொங்கைகளில் பன்னீர் தெளிக்க,
சிலருடன் தியாகராசனால் போற்றப் பெற்றோன் பேச,
தன்னிடமே காதலெனப் பூங்குழலியர்
தலை தெரியாதாடினர்
தலை தெரியாது - முன்பின் கவனியாது
'நௌக சரித்திர'மெனும் நாட்டிய நாடகத்தில் கண்ணனுடன்
ஆய்ச்சியர் இன்பம் துய்த்தலை வருணிக்கும் பாடல்
Telugu Version
ప. తనయందే ప్రేమయనుచు విరి బోణులు
తల తెలియకనాడెదరు
అ. అనయము మోహము మీరగ కృష్ణుడు
అందరికన్ని రూపములెత్తియాడగ (త)
చ1. కొందరి బంగారు కొంగులు పట్ట
కొందరి పదముల బాగుగ నెట్ట
కొందరి సొగసును కనులార జూడ
కొందరి మనసు తెలిసి మాటలాడ (త)
చ2. కొందరియంకమునను పవ్వళింప
కొందరి పెదవుల బలు కెంపులుంచ
కొందరి తనువుల కర లీల సేయ
కొందరి వెనుక నిలిచి జడ వేయ (త)
చ3. కొందరి నుదుట కస్తూరి బొట్టు పెట్ట
కొందరి తళుకు చెక్కుల ముద్దు పెట్ట
కొందరి పాలిండ్ల పన్నీరు జిల్క
కొందరితో త్యాగరాజ నుతుడు పల్క (త)
Kannada Version
ಪ. ತನಯಂದೇ ಪ್ರೇಮಯನುಚು ವಿರಿ ಬೋಣುಲು
ತಲ ತೆಲಿಯಕನಾಡೆದರು
ಅ. ಅನಯಮು ಮೋಹಮು ಮೀರಗ ಕೃಷ್ಣುಡು
ಅಂದರಿಕನ್ನಿ ರೂಪಮುಲೆತ್ತಿಯಾಡಗ (ತ)
ಚ1. ಕೊಂದರಿ ಬಂಗಾರು ಕೊಂಗುಲು ಪಟ್ಟ
ಕೊಂದರಿ ಪದಮುಲ ಬಾಗುಗ ನೆಟ್ಟ
ಕೊಂದರಿ ಸೊಗಸುನು ಕನುಲಾರ ಜೂಡ
ಕೊಂದರಿ ಮನಸು ತೆಲಿಸಿ ಮಾಟಲಾಡ (ತ)
ಚ2. ಕೊಂದರಿಯಂಕಮುನನು ಪವ್ವಳಿಂಪ
ಕೊಂದರಿ ಪೆದವುಲ ಬಲು ಕೆಂಪುಲುಂಚ
ಕೊಂದರಿ ತನುವುಲ ಕರ ಲೀಲ ಸೇಯ
ಕೊಂದರಿ ವೆನುಕ ನಿಲಿಚಿ ಜಡ ವೇಯ (ತ)
ಚ3. ಕೊಂದರಿ ನುದುಟ ಕಸ್ತೂರಿ ಬೊಟ್ಟು ಪೆಟ್ಟ
ಕೊಂದರಿ ತಳುಕು ಚೆಕ್ಕುಲ ಮುದ್ದು ಪೆಟ್ಟ
ಕೊಂದರಿ ಪಾಲಿಂಡ್ಲ ಪನ್ನೀರು ಜಿಲ್ಕ
ಕೊಂದರಿತೋ ತ್ಯಾಗರಾಜ ನುತುಡು ಪಲ್ಕ (ತ)
Malayalam Version
പ. തനയന്ദേ പ്രേമയനുചു വിരി ബോണുലു
തല തെലിയകനാഡെദരു
അ. അനയമു മോഹമു മീരഗ കൃഷ്ണുഡു
അന്ദരികന്നി രൂപമുലെത്തിയാഡഗ (ത)
ച1. കൊന്ദരി ബങ്ഗാരു കൊങ്ഗുലു പട്ട
കൊന്ദരി പദമുല ബാഗുഗ നെട്ട
കൊന്ദരി സൊഗസുനു കനുലാര ജൂഡ
കൊന്ദരി മനസു തെലിസി മാടലാഡ (ത)
ച2. കൊന്ദരിയങ്കമുനനു പവ്വളിമ്പ
കൊന്ദരി പെദവുല ബലു കെമ്പുലുഞ്ച
കൊന്ദരി തനുവുല കര ലീല സേയ
കൊന്ദരി വെനുക നിലിചി ജഡ വേയ (ത)
ച3. കൊന്ദരി നുദുട കസ്തൂരി ബൊട്ടു പെട്ട
കൊന്ദരി തളുകു ചെക്കുല മുദ്ദു പെട്ട
കൊന്ദരി പാലിണ്ഡ്ല പന്നീരു ജില്ക
കൊന്ദരിതോ ത്യാഗരാജ നുതുഡു പല്ക (ത)
Updated on 01 Oct 2008
2 comments:
Dear Sri Govindan
In C for' kondari pedavula balu kempul(u)nca' you have given the meaning as 'He painted the lips of some with dark brown colour '. kempu is the red stone gem called 'padmarAgam'. I think that tyAgarAja means that “He kissed some gOpis on the lips with his red gemlike lips”.
Regards
Govindaswamy
Dear Sri Govindaswamy
'kempu' - though this word refers to 'ruby' - a gemstone, it also means 'dark reddish colour'. We normally use this word in households to refer to kunkuma (sindhUra) - of which 'kempu' is the colour of kunkum at kAmAkshi temple - kAncIpuraM and 'red' colour is used in Madurai mInAkshi temple - known as mInAkshi kunkuma.
Here the word is 'uncu' has no such meaning as 'kiss' - only to 'place' or 'set'; Further 'kempulu' is used as adverb for 'uncu' and not as an adjective of 'pedavula'. Therefore, it is not possible to derive any such meaning.
Regards,
V Govindan
Post a Comment